|
[[Tập tin:Bmp-3 tan.jpg|nhỏ|400px]]
'''BMP-3''' ([[tiếng Nga|chữ Nga]]: '''Б'''оевая '''М'''ашина '''П'''ехоты-3) — là một loại [[xe chiến đấu bộ binh]], được dùng để vận chuyển binh lính đến tiền tuyến, tăng sự cơ động của nó, khả năng vũ trang và bảo vệ trên chiến trường trong điều kiện ứng dụng [[vũ khí hạt nhân]] và hợp đồng tác chiến với các [[xe tăng]] trong chiến đấu.
== Tính năng kỹ thuật ==
BMP-3 là chiếc IFV mới nhất trong series BMP của Nga, nó kế thừa những tính năng tốt nhất từ các model BMP-1 (1966) và BMP-2 (1980). Nhiệm vụ của nó là: Cung cấp sự bảo vệ về vỏ giáp và NBC cho lính bộ binh, yểm trợ cho họ về hỏa lực và sự cơ động trên chiến trường, chiến đấu với lính bộ binh địch ( trong hay ngoài công sự ), phá hoại các lô cốt hay lực lượng thiết giáp đối phương bao gồm tăng và xe thiết giáp, đánh các mục tiêu bay thấp/ bay chậm như trực thăng. Nó còn có thể bắn khi đang được vận chuyển, đang hành tiến hay đang lội nước.
Thiết kế của chiếc xe đặc trưng ở chỗ khoang động cơ được lắp đặt ở đuôi xe. Khoang chiến đấu bao gồm vị trí của xạ thủ và trưởng xe. Khoang điều khiển nằm ở phần đầu của chiếc xe với vị trí ngồi giữa là của lái xe, ghế hai bên dành cho 2 lính bộ binh. Khoang lính 5 người ngăn cách với khoang động cơ bởi một cái vách ngăn. Việc đặt các cửa ra vào giúp cho binh lính dễ dàng thoát li hay chui vào xe một cách dễ dàng trong khi xe đang chạy.
Vỏ của chiếc BMP-3 được làm từ các tấm nhôm trong khi mũi xe là hỗn hợp nhôm-thép. Khung xe có dạng bè ra và có đặc điểm động lực học vượt trội. Bánh xích của xe rộng hơn các mẫu BMP trước, do đó nó cho phép vượt qua các địa hình ghồ ghề mà xe ít bị rung lắc. Xe có thể lội nước mà không cần chuẩn bị gì, nó bơi nước bằng động cơ riêng biệt đằng đuôi xe.
Chiếc xe được tích hợp hệ thống phóng đạn khói, hệ thống chiến đấu tự động, thiết bị thông tin liên lạc hay hệ thống bảo vệ NBC. Chiếc BMP-3 IFV có thể d0ược vận chuyển bằng mọi phương cách - tàu lửa, xe tải, tàu biển hay máy bay. Chiếc BMP-3 hầu như đã được cải tiến để nâng cao tính tin cậy và khả năng sống sót của nó. Động cơ mới, thiết bị quan sát mới và hệ thống điều hòa không khí cũng đã được phát triển.
Hệ thống vũ khí đặt trên tháp pháo bao gồm khẩu pháo ( có thể bắn tên lửa ) 2A70 100mm, pháo 2A72 30mm và một khẩu PKT 7,62mm. Ngoài ra còn có hai khẩu PKT với kính quang học TNP3VE01 đặt ở hai đầ mũi xe. Khẩu pháo 100mm dành riêng cho loại ICV kết hợp những tính năng của một khẩu pháo thông thường với khả năng của loại vũ khí có điều khiển. Thiết kế độc nhất của hệ thống nạp đạn tự động cho phép bắn ở tốc độ cao, sự chính xác của mỗi loạt bắn được nâng cao nhờ vào hệ thống ổn định vũ khí. Hệ thống điều khiển bắn tự động trên BMP-3 cho phép nó bắn pháo và ATGM qua nòng pháo trong khi đang hành tiến. Nó bao gồm hệ thống tìm kiếm-đo xa laser ID16 và máy tính dữ liệu đạn đạo, kính nhìn đêm/ngày 1K13-2 của xạ thủ cùng với đèn chiếu OU-5, kính tiềm vọng PPB-2 của xạ thủ, kính tiềm vọng 1PZ-10 của trưởng xe, thiết bị quan sát ngày/đêm TKN-3MB của trưởng xe kết hợp đèn hồng ngoại OU-3.
Đầu những năm 1960, một nhóm các nhà thiết kế, đứng đầu là P. Isakov, đã phát triển loại xe chiến đấu bộ binh nổi tiếng, BMP-1. Nó được thiết kế với mục đích chính là tăng sức cơ động và vỏ giáp bảo vệ cho lính bộ binh cơ giới chiến đấu với sự hỗ trợ của xe tăng. Chiếc xe chiến đấu này đã bắt đầu một xu hướng mới trong thế giới tăng và bắt đầu một cách tiếp cận mới về chiến thuật sử dụng các tiểu đơn vị (subunit) bộ binh cơ giới. Lúc đầu chiếc xe này nhận được nhiều ý kiến tranh luận. Một số nhà phân tích đã chỉ cho người xem thấy rằng chiếc MICV nên được sử dụng như một phương tiện vận chuyển bọc thép để di chuyển binh lính theo sau đội hình xe tăng và chiếm lĩnh chiến trường. Tuy vậy, nó cũng nên được trang bị vũ khí. Vũ khí chính của chiếc BMP-1 là khẩu pháo 73mm nòng trơn có thể bắn các loại xe thiết giáp khác trong tầm 1,000m, kể cả các loại tăng đời cũ. Sau những cuộc thảo luận dài trong quá trình sử dụng và so sánh các mẫu xe thử nghiệm khác nhau, các thành phần vũ khí trên xe đã cho ra đời tổ hợp vũ khí cho xe mới: Nó được trang bị súng 30mm tự động và tên lửa có điều khiển (ATGM)"Konkurs", được thiết kế bởi Cục thiết kế ở thành phố Tula, nó đã giúp cho chiếc xe trở nên đa năng hơn trong các nhiệm vụ tác chiến.
Nhưng dù vậy, vẫn còn vấn đề phải làm đó là tìm ra vai trò thực sự của một chiếc xe thiết giáp chiến đấu, nhiệm vụ và thiết kế của nó. Điều đó đã thực hiện được trong quá trình chế tạo chiếc BMP-3 và vũ khí của nó. Cục thiết kế ở Tule đã đứng đầu bộ phận phát triển hệ thống vũ khí trong khi nhà máy chế tạo công cụ ở thành phố Kurgan đảm đương nhiệm vụ chế tạo chiếc xe. Một hệ thống vũ khí được thiết kế để bao trọn nhiều mục tiêu tác chiến được phân công cho các nhóm đơn vị bộ binh. Lúc đầu, nó được trang bị một khẩu 30mm tự động, một khẩu 100mm và một khẩu 7,62 mm MG. Khẩu pháo 100mm có thể bắn các loại đạn pháo HE (High Explosive) và tên lửa có điều khiển. Giaỉ pháo đạn đạo tốt (Vo=250 m/sec) cho phép khối lượng súng nhỏ và đảm bảo góc chạm của đạn lớn hơn, qua đó nâng cao sức công phá của viên đạn.
Khẩu pháo 100mm bắn ATGM với hệ thống tia laser chiếu đặt ngay trên nòng pháo và hệ thống kiểm soát độc lập giúp cho xe có thể bắn ATGM khi đang di chuyển, vối tốc độ bắn cao và an toàn cho tổ lái. Khẩu 30mm được gắn chặt vào khẩu pháo chính, cùng với bộ ổn định cho phép nó bắn một cách chính xác. Lần đầu tiên trên thế giới một chiếc MICV được trang bị hệ thống điều khiển bắn tự động, cung cấp các thông số ngắm và đạn, cũng như khoảng cách, góc bắn và mọi chế độ bắn các loại vũ khí trong lúc xe đang đứng yên, đang di chuyển hay đang bơi nước. Tầm bắn của các loại vũ khí và sức mạnh của chúng cho phép một năng lực hoạt động độc lập trên chiến trường, bao gồm 8 quả ATGM, 40 quả đạn pháo HE, 500 viên cho khẩu 30mm và 6,000 viên đạn súng máy. Có 4 khoang trong chiếc xe: Khoang lái xe, khoang chiến đấu, khoang lính bộ binh và khoang máy. Khoang lái xe nằm ngay phía đầu xe, nó có ba chỗ ngồi: Chỗ giữa là của lái xe, hai vị trí bên cạnh là của 2 người lính sử dụng súng máy. Khoang chiến đấu đặt ở giữa xe, ở đó có chỗ của trưởng xe và xạ thủ. Vũ khí chính đặt trên tháp pháo, đạn dược được cung cấp trong một cái giá dạng quay tròn. Thiết bị điều khiển vũ khí gồm: Kính ngắm (gắn ngay trên nòng pháo), kính bắn mục tiêu trên mặt đất và trên không, kính nhìn ngày/đêm, máy tính đạn đạo. Hai khẩu súng máy được đặt ở hai cạnh của đầu xe.Ngoài ra còn có thiết bị quan sát địa hình. Hệ thống thông tin của trưởng xe vẫn là loại radio-phát R-173 và radio-thu R-173P.
Khoang lính có 7 chỗ được đặt sau khoang chiến đấu. Có 2 vi trí ngồi đằng trước xe và nhóm 5 người được đặt ở phía sau gần vách ngăn khoang động cơ. Ở đó có những đường ống cung cấp dưỡng khí cho binh lính. Ở đó còn có những cái hộp chứa khẩu phần thức ăn hàng ngày cho cá nhân và hộp SPTA. Chiếc xe có ba cửa nắp phía trước, hai cửa nắp trên tháp pháo và hai cửa nắp ở khoang lính, ngoài ra khoang lính còn có thể mở cửa đuôi và nắp khoang nếu muốn. Khoang động cơ đặt ngay dưới khoang lính, hai khoang này được ngăn cách với nhau bởi một bức tường cách âm. Xích xe và hệ thống giảm xóc bao gồm 6 bánh truyền động và các con lăn hỗ trợ. Bánh truyền động của xe bao gồm hai cái đĩa lót cao su ở ngoài. Thiết kế hệ thống treo của xe giúp cho nó di chuyển trên địa hình xấu ở mọi tốc độ mà không bị giằng xóc quá mạnh. Bánh xích và hệ thống treo của BMP-3 có tiết diện lớn hơn, cho phép nó có thể hoán cải thành các xe chức năng khác nhau. BMP-3 bơi nước bằng ống đẩy thủy lực phía sau chứ không bơi bằng bánh xích như BMP-1 và BMP-2. Sự hiệu quả của BMP-3 được thể hiện trong cuộc “thi” ở sa mạc Arab được kể lại bởi hai người tham dự, người đầu tiên là phó Ban Thiết giáp của Bộ QP Nga, trung tướng N. Zhuravlev và phó Cục thiết kế Tula, S. Berezin. Vào ngày 27-7-1991, chiếc máy bay An-124 “Ruslan”, hạ cánh xuống sân bay Abu-Dhabi, mang theo 4 chiếc BMP-3, những chiếc xe thiết giáp lăn xích qua con mắt tò mò của những sĩ quan Các tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Không có gì biểu hiện rằng, chiếc xe này sẽ được chọn bởi những người lãnh đạo Arab đầy quyền lực.
Trái lại, nó lại bắt đầu con đường khẳng định vũ khí Nga tại đất nước, vốn thường có truyền thống sử dụng vũ khí phương Tây. Sự hiểu biết sơ sài về xe cơ giới Nga khong mang nhiều sự lạc quan cho các chuyên gia Nga. Giới quân sử Arab biết nhiều về tính năng lẫn các thế hệ xe quân sự của NATO, còn BMP-3 thì gần như là con số 0. Họ dự đoán rằng nó rồi cũng sẽ thất bại trong bài kiểm tra. Ngày “D-Day” cho cuộc thi bị trì honã nhiều lần. Các chuyên viên tranh cãi về vấn đề thiết kế chiếc xe và chuyện lên lịch tỉ mỉ cho cuộc test sắp tới. Mọi ý kiến của người Nga đều bị từ chối một cách lịch sự, trong khi đó, theo những thông tin không chính thức, mọi việc dường như được chuẩn bị cho cuộc thử nghiệm của những chiếc "Bradley" của Mĩ và "Warrior" của Anh. Cuối cùng thì ngày test cũng đến, một vị thiếu tướng đứng đầu cơ quan xét duyệt của Arab , giao nhiệm vụ: Ông ấy sẽ lái chiếc Rover "Toyota", trong khi chúng ta sẽ bám đuôi theo qua những đồi cát. Giai đoạn đầu tiên của cuộc test xem như được giải quyết, nếu những chiếc BMP của Nga theo được chiếc xe của vị tướng, trong khi nhiệt độ bên ngoài là hơn 60 độ.
Những trận bão cát bắt đầu thổi, động cơ làm việc tưởng như có thể ngừng bất cứ lúc nào. Chiếc xe vượt qua được những đồi cát dốc 30độ và thả dốc 80độ. Chiếc xe bị mắc kẹt ở một hẻm núi, trong trường hợp đó chúng ta phải sử dụng ba chiếc khác kéo nó lên. Chuyện này dường như là một điều kì diệu, sau 7 giờ thì cuối cùng chúng tôi cũng đã đến được đích. Chúng tôi rất vui vì chiếc BMP-3 của chúng ta đã vượt qua được đoàn đường đầy khó khăn, nó đã chứng minh được sự không thể vượt trội hơn BMP trong những chiếc MICV, kể cả chiếc xe nổi tiếng "Bradley". Sau khi kiểm tra các đội hình xe, vị thiếu tướng nói: "O.K." và ra lệnh cho chỉ huy:” Tiến lên”. Cuộc đua dài 200km được bắt đầu với vận tốc tối đa trong suốt quãng đường. Chiếc xe đã được sử dụng hết khả năng của nó, những sĩ quan Arab lái chiếc BMP của chúng ta đã rất cố gắng để tìm ra điểm yếu trong thiết kế của chiếc xe. Cuộc đua diễn ra ở vận tốc tối đa trong 16-17 giờ một ngày. Chỉ ngừng lại để nghỉ ngơi và kiểm tra chừng 5-7h để bắt đầu cho cuộc di chuyển tiếp theo. Những người kiệt sức chỉ được phép nghỉ ngơi một chút ban đêm. Uỷ ban kiểm tra kết luận rằng chiếc BMP-3 vượt trội hơn những chiếc xe của NATO ở khả năng hành quân đường dài. Tuy vậy, chúng tôi mới chỉ giành được chiến thắng một nửa. bây giờ chúng tôi cần bắn hết tất cả các loại vũ khí của mình ở những khoảng cách khác nhau. Tự tin với vũ khí của mình, các chuyên gia của chúng ta chấp nhận mọi yêu cầu của các sĩ quan Arab. Mặc dù vậy thì khi họ đưa ra tầm bắn, chúng tôi thấy có khá nhiều việc để làm, việc khai hỏa chỉ được thực hiện khi xe đang di chuyển, chiếc xe phải di chuyển dọc theo hai đường tròn ở cả hai bên theo sự chỉ huy của một tháp điều khiển “ảo”.
Việc khai hỏa được thực hiện ở nhiều vị trí với nhiều mục tiêu ở những khoảng cách khác nhau. Nó được bắt đầu với việc bắn tên lửa ở khoảng cách tối đa. Sau 6 quả tên lửa được bắn đi, viên thiếu tướng và chỉ huy đoàn Nga đi kiểm tra mục tiêu. Chúng tôi ghi nhận mỗi mục tiêu đã bị hạ 3 lần. Viên tướng nhiều kinh nghiệm này thừa biết rằng trên thế giới lúc đó không có một loại xe thiết giáp chiến đấu nao khác có thể bắn tên lửa qua nòng pháo khi đang di chuyển. Khả năng chiến đấu của các loại vũ khí đã được thao diễn dưới con mắt các chuyên gia Arab và Nga. Sự mạnh mẽ của nó đã làm các thành viên của Ủy ban lên tiếng ủng hộ cho chiếc BMP-3. Nhiều cuộc họp của giới quân sự UAE đã diễn ra trong không khí căng thẳng, nhưng trên tinh thần khách quan và tôn trọng năng lực lẫn nhau. Phái đoàn Nga rất quan tâm đến nhu cầu cải tổ lực lượng quân sự của UAE sau cuộc chiến Vùng Vịnh. Đương nhiên, các quốc gia phương Tây sẽ háo hức phô diễn máy bay, xe tăng, pháo phòng không và các loại xe thiết giáp khác cho các khách hàng Arab của họ. Tất cả những điều này đã được lưu ý trong bảng báo cáo của Uỷ ban xét duyệt về bài kiểm tra của BMP-3 và tầm nhìn của họ về tương lai hợp tác với Nga trong lĩnh vực quân sự. Giới quân sự Arab đánh giá cao BMP-3 nhưng họ cũng yêu cầu thay đổi một số yếu tố để phù hợp với điều kiện khí hậu của họ, cải thiện điều kiện khoang lính, nâng cấp hệ thống làm mát cho động cơ, và lắp các miếng lót cao su.
Cuối cùng, United Arab Emirates đã mua 390 chiếc BMP-3 của Nga
== Hiện đại hoá các loại đạn dành cho BMP-3 ==
'''BMP-3 với hệ thống ARENA-E APS ( ACTIVE PROTECTION SYSTEM ):'''
ICV (Infantry combat vehicles) ngày nay là phương tiện vận chuyển và chiến đấu chủ yếu của lính bộ binh cơ giới, và do đó, các đặc điểm vũ khí và khả năng tích hơp những cải tiên mới trở thành một điều tối.
Quá trình ngiên cứu hơn 15 năm quá đã tiến hành nâng cấp chiếc xe thiết giáp thế hệ thứ ba, chiếc BMP-3, mặc dù nó đã có những thứ vũ khí chống chọi lại mọi mục tiêu của lực lượng BBCG. Việc nâng cấp vũ khí bao gồm:
Hiện đại hóa các loại đạn .
Kết hợp việc hiện đại hóa các loại đạn với hệ thống kiểm soát bắn.
Phát triển hệ thống chiến đấu mới nhưng vẫn giữ nguyên kích thước để phù hợp với các thiết kế mới của đạn và hệ thống kiểm soát bắn.
Việc phát triển những loại đạn mới dành cho BMP-3 bao gồm một số cải tiến sau:
Tên lửa có điều khiển được tăng cường sức mạnh lẫn tăng tầm bắn.
Đạn 100m không điều khiển HEF ( high-explosive fragmentation ) tăng cường sức công phá và tầm bắn xa.
Đạn 30mm HVAP mạnh mẽ hơn và hệ thống kiểm soát bắn được nâng cấp từ những thành phần nhỏ nhất ( lắp đặt máy tính đạn đạo kĩ thuật số và nâng cấp các loại thiết bị ngắm ).
Tất cả những công việc nâng cấp trên sẽ đảm bảo sức mạnh cao hơn mà không ảnh hưởng nhiều tới các đặc tính kĩ thuật cơ bản của chiếc xe, và có thể cài đặt trên tất cả các xe BMP-3 hiện tại.
'''9M117M1 ARKAN MISSILE'''
Tên lửa có điều khiển 9M117 là một thành phần trong hệ thống vũ khí của chiếc BMP-3, nó được phát triển để đáp ứng mọi điều kiện cần thiết của một loại vũ khí chống tăng trong quân đội nhưng đã bắt đầu lạc hậu. Ngày nay, hệ thống tên lửa 9M117 đảm bảo khả năng chiến đấu hiệu quả với các loại tăng thuộc nhóm thứ nhất và thứ hai, các loại xe thiết giáp đồng thời sở hữu tính năng rất quan trọng là khai hỏa rất chính xác khi đang hành tiến .
Tên lửa Arkan tiêu biểu cho thành tích ngiên cứu và kĩ thuật mới nhất, nó được thiết kế để giảm bớt đường kính nòng, khối lượng và kích cỡ bởi vì nếu không thì nó sẽ gây ra những sự bất tương thích với thiết kế tổng thể của chiếc xe. Tên lửa 9M117M1 Arkan có thể được bắn từ các hệ thống bắn 9M117 cũ ở tầm 4,000m mà không cần bất cứ chỉnh sửa gì. Khai hỏa ở khoảng 5,000-5,500m cần một hệ thống dẫn bắn trang bị thêm để tăng thời gian dẫn đường.
Xác suất tiêu diệt các loại tăng là khác nhau tùy vào từng loại tăng. Các phân tích đã được tiến hành cho thấy loại tên lửa này có thể xuyên tốt giáp ERA và hạ hầu hết các mẫu tăng hiện đại: Tính trung bình, nó cần 1 đến 2 phát để hạ các laoị tăng thuộc nhóm hai ( M1A1, Merkava-3 ), và 2 đến 3 phát để hạ các loại tăng thuộc nhóm ba (M1A2, Leclerc, Challenger-2 ). Mẫu tên lửa Arkan vượt trội hơn người tiền nhiệm nó tới 3-3,5 lần về sức mạnh và tầm bắn xa hơn 40%.<ref>[http://vndefence.info/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=1507&postdays=0&postorder=asc&start=70/Các loại tăng thiết giáp của Liên Xô và Nga]</ref>
== Nâng cấp xe chiến đấu bộ binh BMP-3 ==
'''Mục đích'''
Ngành công nghiệp quốc phòng Nga hiện đưa ra chương trình hiện đại hóa toàn diện xe chiến đấu bộ binh BMP-3 xoay quanh trọng tâm như tăng cường hỏa lực, nâng cao tính năng giáp phòng vệ, tăng độ cơ động và tin cậy tác chiến.
'''Chương trình hiện đại hóa'''
Các hạng mục nâng cấp áp dụng trong gói hiện đại hóa bao gồm: Hệ thống kính ngắm Vesna-K gồm một camera ảnh nhiệt và một thiết bị bắt bám mục tiêu tự động; Kính ngắm quang nâng cấp tính năng SOZh của pháo thủ với đường ngắm được ổn hướng độc lập 2 trục, kèm thiết bị định tầm và dẫn bắn la-de dùng cho tên lửa chống tăng có điều khiển; Hệ thống cơ điện nạp đạn tên lửa chống tăng; Các loại đạn mới để tăng khả năng sát thương, hủy diệt mục tiêu; Lắp thêm các phiến giáp phòng vệ; Bộ phòng vệ chủ động Arena-E; Động cơ UTD-32; Kính ngắm đa dụng TVK-1 cho lái xe; Hệ thống kiểm soát dữ liệu khung xe IUSSh-688; Hệ thống điều hòa nhiệt độ KBM-3M.
Ngoài các hạng mục trong chương trình nâng cấp toàn diện nêu trên, phía Nga còn có chương trình nâng cấp từng phần tùy chọn khác gồm lắp đặt hệ thống phòng vệ quang điện tử Shtora-1, cung cấp thiết bị hỗ trợ thao tác chiến đấu cá nhân kỹ thuật số cho pháo thủ và lái xe, bố trí hệ thống điều hòa nhiệt độ với nguồn phát độc lập.
Việc nâng cấp BMP-3 có thể được thực hiện tại xưởng của nhà sản xuất hoặc tại các cơ sở sửa chữa của khách hàng với điều kiện có đủ trang thiết bị và được sự chuyển giao công nghệ và hướng dẫn từ các chuyên gia của nhà sản xuất.
Sau khi nâng cấp, xe được bảo hành và bảo trì, bảo dưỡng bởi nhà máy sản xuất đối với nâng cấp loạt lớn.<ref>[http://www.quansuvn.net/index.php?topic=6199.100/Catalogue vũ khí xuất khẩu của Nga 2009-2010]</ref>
== Các quốc gia sử dụng ==
| 