Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bí Cai”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n replaced: Hán văn: → chữ Hán: using AWB
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 36:
Ông vốn là vương thúc của [[Maha Kali]], người đã đăng cơ vào năm 1441. Do [[Maha Kali]] còn quá ít tuổi nên triều đình phải để ông làm phụ chính đại thần với tước hiệu '''Po Parichan'''. Vào năm 1442, Po Parichan tiếm vị và xưng hiệu Maha Vijaya, [[Maha Kali]] lập tức phải biệt giam.
 
Theo ''[[Đại Việt sử ký toàn thư|Việt sử]]'', vào [[tháng 5]] năm 1444, Maha Vijaya xua quân vượt biên ải cướp thành [[Hóa Châu]], bắt giết rất nhiều dân chúng [[AnĐạ NamViệt]], thái hậu [[Nguyễn Thị Anh]] (cầm quyền thay con là [[vua]] [[Lê Nhân Tông]] mới 3 tuổi) phải sai Nhập nội Kiểm hiệu Thái bảo [[Lê Bôi]] và Tổng quản [[Lê Khả]] đem 10 vạn quân đi giải cứu. Đến [[tháng 11]] cùng năm, [[Nhà Lê sơ|nhà Lê]] cử Tả thị lang [[Đào Công Soạn]] và Ngự tiền Chấn Lôi quân Chỉ huy [[Lê Tạo]] sang [[Nhà Minh|nước Minh]] nộp tuế cống thường niên, đồng thời tâu trình về việc xung đột với [[Champa]]. Cũng theo ''[[Minh sử]]'', đích thân [[hoàng đế]] [[Đại Minh]] phải đứng ra can thiệp, ông ban một chỉ dụ yêu cầu hai bên tìm cách hòa giải với nhau càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, vào [[tháng 4]] năm sau, [[Champa]] lại cướp phá thành [[An Dung]] của [[Hóa Châu]]. Mãi đến [[tháng 12]] cùng năm, [[Nhà Lê sơ|nhà Lê]] mới cử được quan Bình chương sự [[Lê Khả]] đi đánh, nhưng cũng chỉ tạm yên.
 
Vào [[tháng Giêng]] năm 1446, nhân tiết lập xuân, triều đình [[Nhà Lê sơ|nhà Lê]] mở hội tuyển quân, mộ tráng sĩ đi chinh phạt [[Champa]], lại điều động phu phen chuyển lương đến nhà chức dịch tại huyện [[Hà Hoa]]<ref>Sau đổi là [[Kỳ Hoa]], gồm địa phận hai huyện [[Kỳ Anh]] và [[Cẩm Xuyên]] tỉnh [[Hà Tĩnh]] hiện nay.</ref>. Ngày 22 cùng tháng, [[Lê Nhân Tông]] sai Nhập nội Đô đốc Bình chương [[Lê Thụ]], Bình chương sự [[Lê Khả]] và Nhập nội Thiếu phó Tham dự Triều chính [[Lê Khắc Phục]] đốc suất hơn 60 vạn quân đi chinh phạt [[Champa]]. Đến ngày [[8 tháng 2]] năm đó, lại cử Đồng tri Thẩm Hình viện sự [[Trình Chân]] và Chuyển vận sứ huyện [[Thanh Oai]] [[Nguyễn Đình Mỹ]] sang [[Long Châu]] tâu với [[nhà Minh]] việc khởi binh đánh [[Champa]].
 
Ngày [[23 tháng 2]] cùng năm, đại quân [[AnĐại NamViệt]] tiến đến các xứ [[Thăng Bình|Ly Giang]], [[Đa Lang]], [[Cổ Lũy]], chóng khơi thông được đường thủy và đắp xong thành lũy để kình chống quân [[Champa]]. Chỉ không bao lâu, các cánh thủy quân [[AnĐại NamViệt]] đã dong [[buồm]] thẳng được đến [[hải khẩu]] [[Thị Nại]], người [[Champa]] hầu như không còn sức kháng cự. Ngày [[25 tháng 4]], quân [[AnĐại NamViệt]] ào ạt tiến công và vây hãm đô thành [[Vijaya (Champa)|Vijaya]]. Khi thành bị hạ, Maha Vijaya cùng thê tử và lại thuộc đều bị bắt hết, quân [[AnĐại NamViệt]] đem áp tải họ cùng nhiều chiến lợi phẩm [[voi]] [[ngựa]], [[vũ khí]] về [[Hà Nội|Đông Kinh]]. Bấy giờ, ngôi quốc chủ [[Champa]] được trả lại cho [[Maha Kali]].
 
Vào tháng 6 cùng năm, Maha Vijaya bị bắt đóng gông tạ tội trước [[Lam Kinh|Thái miếu nhà Lê]]. Sau đó, ông cùng ba người thiếp phải an trí tại [[Hà Nội|Đông Kinh]], những [[tù nhân]] [[Champa]] còn lại được [[vua]] [[Nhà Lê sơ|Lê]] cho hồi cố quốc. Đến ngày [[19 tháng 9]], [[Nhà Lê sơ|nhà Lê]] lại cử Tham tri Bạ tịch [[Hải Tây]] [[Nguyễn Hoằng Nghị Nhân]] và Chính Sự viện Đồng tham nghị [[Trịnh Hoằng Nghị]] sang [[Nhà Minh|nước Minh]] báo việc [[Champa]] quấy nhiễu biên thùy năm trước.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Bí_Cai”