Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Calci trong sinh học”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Canxi trong cơ thể |
canxi trong sinh học |
||
Dòng 1:
Canxi (từ tiếng Latinh: Calcis) là nguyên tố hoá học ký hiệu Ca. Canxi là nguyên tố thiết yếu cho sự sống. Trong cơ thể thì 98% canxi nằm ở xương và răng; 2% còn lại là calci ion nằm trong máu để thực hiện các chức năng thần kinh cơ, đông máu. Trong máu, Ca ở dưới 3 dạng: 50% dưới dạng ion Ca++, gần 50% kết hợp với protein huyết tương, chủ yếu là albumin và chỉ còn rất ít dưới dạng phức hợp với phosphat, citrat, carbonat.
Nếu tuyến cận giáp bị kích thích do thiếu calci, tuyến cận giáp phải liên tục tiết ra quá nhiều hooc môn, chức năng tuyến cận giáp làm việc quá mức nên không còn kiểm soát được nồng độ canxi trong máu nữa, do vậy nồng độ calci trong máu tăng cao, dẫn đến loạn nhịp tim. Khi nhịp tim loạn thì tuyến giáp lại phải tiết ra hooc môn để giảm nồng độ calci trong máu, chuyển lượng calci thừa đó ra ngoài tới các tổ chức khác để duy trì ổn định nồng độ calci trong máu.Quá trình đó gọi là “Calci di chuyển”.
Vai trò sinh lý▼
▲== Vai trò sinh lý ==
=== Mặt tốt ===
- Tạo xương, răng dưới dạng calci phosphat
Hàng 10 ⟶ 13:
- Tính thấm của màng tế bào
- Đối với hệ thống miễn dịch: calci chính là nguyên tố phát hiện sớm những tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể. calci còn giữ vai trò kích hoạt năng lực di chuyển và năng lực bao vây, tiêu diệt vi khuẩn, độc tố gây bệnh của tế bào trắng. Tế bào trắng là thành viên quan trọng nhất trong hệ miễn dịch.
- Chỉ có calci dạng ion mới có vai trò sinh lý quan trọng trong cơ thể
=== Mặt xấu ===
==== Nếu thiếu canxi ====
Cơ bắp đau nhức và chuột rút
- Răng vàng, sâu răng, chậm mọc răng, móng tay và tóc dễ gãy, rụng
- Tăng triệu chứng tiền mãn kinh:
- Xương giòn, mật độ calci trong xương thấp, loãng xương
- Sỏi thận, sỏi tiết niệu.
- Dậy thì muộn
- Cao huyết áp: Huyết áp cao cũng được xem là một trong các triệu chứng thiếu hụt calci. Bởi vì các kho dự trữ calci trong cơ thể cần thiết cho các hoạt động của hệ thống tim mạch để hệ thống này làm việc một cách thích hợp. Vì vậy, theo dõi chức năng tim cũng như mức độ canxi là vấn đề vô cùng quan trọng.
- Vấn đề về thần kinh, Khó ngủ, mất ngủ, ngủ không yên giấc: Bởi vì lượng calci kết hợp với magiê và vitamin D có tác dụng điều chỉnh các xung điện của cơ thể, giảm các cơn co giật cơ và co thắt có thể xảy ra nếu cơ thể ở mức độ calci không phù hợp.
- Đổ mồ hôi đêm
- Rụng tóc vành khăn: Thiếu calci khiến bé dễ đổ mồ hôi và rụng tóc, nhất là phìa mặt sau của đầu, nơi tiếp xúc với gối. Rụng tóc vành khăn có thể là một dấu hiệu của phản ứng thiếu hụt calci, tuy nhiên không hoàn toàn là như vậy.
- Thóp liền quá muộn: Thời gian liền thóp thông thường từ 12-18 tháng. Tuy nhiên thiếu hụt calci cũng sẽ khiến thóp liền muộn hơn khoảng thời gian này, tạo thành hộp sọ vuông.
- Trẻ chậm phát triển, tập đi muộn, bị biến dạng xương và khớp: Hầu hết thiếu hụt calci ở trẻ dưới 1 tuổi đều biểu hiện ở khu vực chân. Chân cong hình chữ O, chữ X, cơ bắp lỏng lẻo, yếu mềm. Do xương mềm, các bé này cũng tập lẫy, bò, đứng, đi rất muộn.
- Hay viêm phổi: Cơ thể thiếu calci sẽ dẫn đến trương lực cơ giảm. Cơ hô hấp kém hoạt động sẽ khiến trẻ dễ bị viêm phổi, viêm phế quản.
- Gân cơ bị kích thích quá đà: Trẻ thiếu calci thường có biểu hiện tăng kích thích thần kinh cơ. Cơ thanh quản có thắt nhiều sẽ gây khó thở, cơ hoành co thắt gây nấc cụt, cơ dạ dày co thắt gây ọc sữa, cơ thành ruột và cơ bàng quang co thắt gây tiểu và tiểu són nhiều lần.
==== Nếu thừa canxi ====
- Suy nhược
- Chán ăn
- Buồn nôn
- Nếu calci thừa được tập trung ra các khớp xương (nơi tập trung nhiều đầu dây thần kinh) thì sinh ra bệnh gai xương hoặc vôi hóa đốt sống, từ đó sinh ra nhiều bệnh khác như thần kinh tọa, tê bì các đầu ngón chân, tay...
- Nếu calci thừa tập trung ở thành động mạch thì sinh chứng xơ cứng động mạch một trong những nguyên nhân gây bệnh nhồi máu cơ tim.
- Nếu calci tập trung tế bào thần kinh thì tế bào thần kinh bị lão hóa, đó là một trong những nguyên nhân gây ra chứng lũ lẫn của người già, suy giảm trí nhớ...
- Đái nhiều
| |||