Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Người Tráng”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của Bookworm8899 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của TuanminhBot |
|||
Dòng 210:
Sự nổi lên của [[Nhà Chu|triều đại Zhou (Chu)]] vào cuối thiên niên kỷ thứ 2 TCN gần như trùng hợp với sự thành lập của thái ấp Chu (Sở) và khối ngữ tộc Kra-Dai. Trong khoảng thời gian từ 1100-800 TCN, tổ tiên của các cư dân Kra sống tại phần phía tây vương quốc Chu tách khỏi khối Kra-Dai ['''*khra'''] và di cư về phía tây nam, có lẽ là kết quả của các biến động xoay quanh sự diệt vong của Shang và sự thành lập [[Nhà Chu|Tây Zhou]], và sự nổi lên của Chu trở thành một vương quốc hoàn chỉnh vào thế kỷ 8 TCN. Các bộ tộc Kra cuối cùng kiểm soát các lãnh thổ mà sau này trở thành Quý Châu, Lĩnh Nam và An Nam. Sau đó vào đầu [[Xuân Thu|thời Xuân Thu]], 771-685 TCN, bất ổn chính trị tại [[Nhà Chu|Zhou]] khiến Hlai (Li [rei]) di cư về phía nam/đông nam tới vùng đất nằm giữa Quảng Đông (Canton) và Cửu Chân (Jiuzhen) thuộc Thanh Hoá ngày nay, và cũng sang tận đảo Hải Nam. Cuối thời Xuân Thu, 613-453 TCN, Các bộ tộc được gọi là Yue (越) ('''*jwɐt''', '''*wat'''), tức tổ tiên của nhánh Be-Tai, tiếp tục di cư khỏi vương quốc Chu về phía đông tới vùng duyên hải thuộc Chiết Giang ngày nay và sau đó xâm lược [[Ngô (nước)|vương quốc Wu]] ('''*ŋwâ''', '''*ŋuɑ'''), bỏ lại đằng sau, tại vương quốc Chu, tổ tiên của nhánh Kam-Sui. Kam-Sui ngày nay hầu như vẫn sinh sống tại vùng đất nguyên thủy của mình, họ chỉ di chuyển chút ít về phía nam.<ref name="fggA">[https://www.academia.edu/26296118/Kra-Dai_and_the_Proto-History_of_South_China_and_Vietnam Chamberlain, James R. (2016). ''Kra-Dai and the Proto-History of South China and Vietnam]. ''Journal of the Siam Society'', Vol. 104: 69-70.</ref>
Các phục nguyên cho tên [[Việt (nước)|vương quốc cổ Yue 越]] như sau:<ref name="fjggA">[https://www.academia.edu/26296118/Kra-Dai_and_the_Proto-History_of_South_China_and_Vietnam Chamberlain, James R. (2016). ''Kra-Dai and the Proto-History of South China and Vietnam]. ''Journal of the Siam Society'', Vol. 104: 57.</ref>{{refn|group=note|Michael Churchman (2010:30) nhắc tới nguồn gốc của tên gọi Việt, một từ cùng gốc với tên vương quốc cổ Yue (越) như sau: <blockquote> Tổ tiên của những người mà ngày nay thường được gọi là Việt khá muộn trong việc lấy từ Việt làm một danh xưng cho mình, và họ không có vẻ đã từng có bất cứ tên gọi nào cho bản thân mà không nhặt ra từ một hình mẫu nào trong các ghi chép Hán. Dạng thức âm vị của từ “Việt” như được sử dụng trong tiếng Việt hiện đại hé lộ rằng nó được mượn khá muộn vào ngôn ngữ tổ tiên của tiếng Việt hiện đại. Từ “Việt” trong tiếng Việt được phát âm theo các quy luật của các lớp từ mượn Hán phát triển từ hệ thống phát âm trong Hán Cổ thời kỳ muộn được mượn vào cuối [[Nhà Đường|thời Đường (Tang)]].<ref name="MichaelChurchman">[http://chl-old.anu.edu.au/publications/csds/csds2010/04-2_Churchman_2010.pdf Churchman, Michael (2010). ''Before Chinese and Vietnamese in the Red River Plain: The Han–Tang Period]. ''Chinese Southern Diaspora Studies'', Vol. 4: 30.</ref></blockquote>}}
*Karlgren: ''Hán Thượng Cổ'' '''*gi̯wǎt'''
Dòng 294:
|align = center
}}
'''kɛːw<sup>A1</sup>''' khởi nguyên là tên gọi mà các nhóm dân khác dùng để chỉ các dân tộc Tai. Trong tiếng Pu Péo (nhánh Kra), '''kew''' vẫn được dùng để chỉ người Tày ở miền bắc Việt Nam<ref name="Michel Ferlus">[https://hal.inria.fr/halshs-01182596/document Ferlus, Michel (2009). Formation of Ethnonyms in Southeast Asia]. ''42nd International Conference on Sino-Tibetan Languages and Linguistics, Nov 2009, Chiang Mai, Thailand. 2009'', p. 4.</ref>.}} Trên thực tế, hầu như tất cả các thông tin được ghi chép lại về cổ sử Việt Nam đều là sáng chế vào thời trung cổ, vì chính vào giai đoạn này một số học giả Việt Nam cố gắng tạo ra một lịch sử linh thiêng hơn cho họ.<ref name="LiamKelleyA">[http://www.academia.edu/3659357/Tai_Words_and_the_Place_of_the_Tai_in_the_Vietnamese_Past Kelley, Liam C. (2013). Tai Words and the Place of the Tai in the Vietnamese Past]". ''Journal of the Siam Society'' Vol. 101: 73.</ref> Trong bài viết "''Hồng Bàng thị truyện là một truyền thống được chế ra của người Việt Nam thời trung cổ''", Liam C. Kelley (2013) chứng minh rằng các truyền thuyết về nguồn gốc của những người mà ngày nay được gọi là "Việt" trên thực tế được viết ra vào thời Trung Cổ và một quá trinh tương tự cũng diễn ra tại Quảng Đông và Tứ Xuyên nơi các lãnh chúa Hán địa phương cố sáng tạo ra nguồn gốc riêng cho bản thân. Kết luận của Liam C. Kelley như sau:
<blockquote>''...Hùng Vương không hề tồn tại. Thay vào đó, họ được chế ra vào thời trung cổ, là một phần trong quá trình mà tầng lớp quý tộc Hán ở đồng bằng sông Hồng đầu tiên sáng tạo ra và sau đó diễn đạt dưới dạng một bản sắc khác so với di sản văn hóa Trung Hoa (tại Giao Chỉ). Điều này không phải để nói rằng không có các hình thái xã hội tồn tại ở vùng đồng bằng sông Hồng vào thiên niên kỷ thứ nhất TCN. Trống đồng và các tạo tác nghệ thuật khác mà các nhà khỏa cổ học thế kỷ 20 đã khai quật cho thấy rằng các xã hội đó chắc chắn có tồn tại. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào chứng tỏ rằng các học giả Việt Nam thời trung cổ biết về những trống đồng này hoặc những người sử dụng chúng. Đó là một truyền thuyết được chế ra vào thế kỷ 20. Tuy vậy, những gì mà tầng lớp quý tộc Hán thời trung cổ biết tới là các ghi chép cổ, và họ dựa trên những ghi chép cổ để làm tư liệu và cảm hứng để sáng tạo ra một lịch sử cũng như bản sắc địa phương cho bản thân. Tầng lớp quý tộc Hán ở đồng bằng sông Hồng không hề đơn độc trong việc này. Các học giả tại các vùng khác nhau của đế chế Trung Hoa, chẳng hạn Tứ Xuyên và Quảng Đông, tham gia vào những việc tương tự vào cùng thời. Toàn bộ trên khu vực rộng lớn này trong gần như cùng một giai đoạn, các học giả hướng con mắt và sự chú ý của mình vào vùng bản địa của họ. Họ sáng tạo ra các ghi chép về vùng đất của mình, chẳng hạn như các câu chuyện chí quái, bằng việc kiểm tra những điều đã được viết ra trước về khu vực của mình. Trong quá trình này, họ góp phần vào việc hình thành nên bản sắc địa phương. Sau cùng, công việc khơi mào bởi tầng lớp quý tộc Hán thời trung cổ ở nơi mà ngày nay là Việt Nam tiến xa nhất. Qua nhiều thế kỷ, các truyền thuyết họ sáng chế ra đã trở thành bản sắc không thể thay đổi. Thực vậy, nửa thế kỷ qua, dưới sự áp đảo của chủ nghĩa dân tộc tại Việt Nam, những truyền thuyết được tầng lớp quý tộc Hán tạo ra thời trung cổ tại Việt Nam ngày nay đã trở thành sự thật không thể bị thách thức.''<ref name="LiamCKelleyKK">[http://www.academia.edu/3554295/The_Biography_of_the_H%E1%BB%93ng_B%C3%A0ng_Clan_as_a_Medieval_Vietnamese_Invented_Tradition Kelley, Liam C. (2012). The Biography of the Hồng Bàng Clan as a Medieval Vietnamese Invented Tradition]". ''Journal of Vietnamese Studies,'' Vol. 7, No. 2: 122, published by: University of California Press.</ref></blockquote>
Sau khi bành trướng và thiết lập nền cai trị ở phương nam, các triều đại Trung Hoa bắt đầu đặt họ cho các cư dân bản địa. Quá trình này diễn ra đặc biệt mạnh mẽ vào thời [[Nam-Bắc triều (Trung Quốc)|Nam Bắc triều]] (420-589).<ref name="PPUUTTQQ" /> Nhưng điều này không xảy ra với người Thái vì họ không có [[Tên người Thái Lan|phong tục đặt họ cho con cái]] cho đến [[Rama VI|triều đại của Rama VI]] khoảng 100 năm trước.<ref name="PPUUTTQQ" /> Do đó thời gian muộn nhất có thể mà người Thái rời khỏi lãnh thổ Trung Hoa là vào thời Nam Bắc Triều.<ref name="PPUUTTQQ" /> Tuy nhiên Pittayawat Pittayaporn (2014) cho rằng thời gian Tai Tây Nam tách khỏi Tai Nguyên Thủy diễn ra rất gần đây, vào khoảng thế kỷ 8-thế kỷ 10.<ref name="PittayawatPittayaporn">[http://www.manusya.journals.chula.ac.th/files/essay/Pittayawat%2047-68.pdf Pittayaporn, Pittayawat (2014). Layers of Chinese Loanwords in Proto-Southwestern Tai as Evidence for the Dating of the Spread of Southwestern Tai]. ''MANUSYA: Journal of Humanities,'' Special Issue No 20: 47-64.</ref> Do đó thời gian người Thái di cư từ Quảng Tây xuống phía nam vào khu vực phía bắc Lào và Thái Lan ngày nay cũng diễn ra vào khoảng thế kỷ 8-thế kỷ 10.
| |||