Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch sử Thụy Điển”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n đã xóa Thể loại:Articles with Swedish-language external links dùng HotCat |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
{{Đang viết}}
[[Tập tin:1730_Homann_Map_of_Scandinavia,_Norway,_Sweden,_Denmark,_Finland_and_the_Baltics_-_Geographicus_-_Scandinavia-homann-1730.jpg|nhỏ|450x450px|Bản đồ Thụy điển thời kì cực thịnh 1648-1721. Bản đồ Homann về Bắc Âu năm 1730 bởi Johann Baptist Homann (1664-1724)]]
Trong thế kỷ 11 và 12, '''Thụy Điển''' dần trở thành 1 vương quốc thống nhất, bao gồm cả Phần Lan hiện nay. Trong thời Trung Cổ, Thụy Điển mở rộng lãnh thổ, gồm cả Na Uy và Phần Lan. Lịch sử Thụy Điển hiện đại bắt đầu từ khi [[liên minh Kalmar]] hình thành năm 1397 và công cuộc thống nhất đất nước do vua [[Gustav I của Thụy Điển|Gustav Vasa]] thực hiện trong thế kỷ 16. Vasa chiến đấu
Trong thế kỷ 17, sau khi chiến thắng liên minh [[Đan Mạch]], [[Ba Lan]] và [[Đế quốc Nga|Nga]], Thụy điển nổi lên với một sức mạnh rất lớn bằng cách kiểm soát trực tiếp vùng [[biển Baltic]]. Thụy
[[Phần Lan]] đã bị mất vào tay [[Đế quốc Nga|Nga]] trong cuộc chiến năm 1808-1809.
Trong những năm đầu thế kỷ 19, P[[Phần Lan|hần Lan]] và lãnh thổ còn lại bên ngoài Scandinavia, đã bị mất. Sau khi cuộc chiến cuối cùng trong năm 1814, Thụy Điển gia nhập vào liên minh cá nhân với Na Uy, kéo dài đến năm 1905. Thụy Điển là nước trung lập trong [[chiến tranh thế giới thứ I]]. Sau chiến tranh, thịnh vượng cung cấp các cơ sở cho những phúc lợi xã hội chính sách đặc trưng của đại Thụy điển. Thụy điển được tạo ra một thành công của [[Dân chủ xã hội|xã hội, dân chủ]]. Thụy Điển vẫn trung lập trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế Chiến II]], tránh được số phận chiếm đóng như Na Uy bị [[Đức Quốc xã]] chiếm.
Thụy Điển không gia nhập [[NATO]] trong suốt [[chiến tranh Lạnh]]. Chính phủ thân cộng sản đã lãnh đạo 44 năm (1932-1976). suốt chiến tranh Lạnh, Thụy Điển bị các quốc gia siêu cường phương Tây nghi ngờ. Cùng với sự kết thúc của chiến tranh Lạnh, sự nghi ngờ giảm bớt, nhưng Thụy Điển vẫn chọn chính sách "Không liên kết".
== Thời tiền sử ==
Dòng 18:
[[Tập tin:Vikings-Voyages.png|trái|nhỏ|300x300px|Lãnh thổ và các cuộc thám hiểm của người Viking (xanh lá)]]
[[Tập tin:Northern_Europe_in_814.jpg|trái|nhỏ|300x300px|Các tộc người Thụy Điển ở Bắc Âu năm 814]]
Trong nhiều thế kỉ, các thủy thủ Thụy Điển rất giàu kinh nghiệm về thương mại đường biển. Trong thế kỷ 11 và 12, Thụy Điển dần trở thành một vương quốc thống nhất, gồm cả Phần Lan. Cho đến khi 1060 các vị vua gia tộc Uppsala cai trị Thụy
Những người Viking từ Thụy
Khoảng năm 1000, vị vua đầu tiên được biết đến cai trị cả [[Svealand]] và [[Götaland]] là Olof Skötkonung, nhưng quyền lực thực tế không rõ ràng. Trong thế kỷ 12, Thụy Điển vẫn còn bị phân tán với cuộc đấu tranh giữa thị tộc Erik và Sverker, mà cuối cùng cũng kết thúc khi một người thuộc gia tộc thứ ba kết hôn với người thuộc Erik và thành lập triều đại Folkunga. Triều đại dần thành lập một tiền liên minh Kalmar với một thành bang mạnh khác, và vua Magnus IV đã liên kết vương quốc với Na Uy và Scania. Sau cái chết Đen, liên minh yếu dần và Scania bi mất vào tay Đan Mạch.
Sau [[cái chết Đen]] và cuộc chanh chấp quyền lực nội bộ ở Thụy Điển, nữ Hoàng [[Margaret I Đan Mạch]] liên kết các nước Bắc Âu vào [[liên minh Kalmar]] năm 1397. Sự căng thẳng trong liên minh đã khiến mâu thuẫn giữa Đan Mạch và Thụy Điển gia tăng, phá vỡ liên minh.
== Lịch sử Thụy Điển hiện đại: 1523-1611 ==
[[Tập tin:Gustav_Vasa.jpg|trái|nhỏ|262x262px|[[Gustav I của Thụy Điển|Gustav Vasa]] (Gustav I) năm 1542]]
Trong thế kỷ 16, [[Gustav I của Thụy Điển|Gustav Vasa]] chiến đấu cho độc lập của Thụy Điển, thực hiện một nỗ lực để khôi phục liên minh Kalmar và đặt nền móng cho Thụy Điển hiện đại. Cùng lúc đó, ông đã phá vỡ thỏa thuận với các giáo hoàng và[[Cải cách Tin Lành|thành lập các nhà thờ Tin Lành]] ở Thụy
Liên minh Kalmar cuối cùng tan rã trong những năm đầu thế kỷ 16 đã gây nên mâu thuẫn lớn giữa 1 bên là Đan Mạch-Na Uy và 1 bên là Thụy Điển. Các giám mục công giáo đã hỗ trợ Vua Đan Mạch Christian II, nhưng ông đã bị lật đổ bởi [[Gustav I của Thụy Điển|Gustav Vasa]] (1490-1560), và Thụy Điển giành được độc lập lần nữa. Gustav sử dụng [[Cải cách Tin Lành]] để hạn chế quyền lực của giáo hội và trở thành Vua Gustav I năm 1523.
|