Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Odisha”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎top: quan ngại không phải là "quan tâm và lo ngại", replaced: quan ngại → lo ngại using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Infobox state
{{chú thích trong bài}}
|name=Odisha
{{Thông|type=[[Phân tin đơn vịcấp hành chính Ấn Độ/en|Bang]]
|type=state
|image_seal=Seal of Odisha.png
|base_map_label=no|
|image_map=IN-OR.svg
state_name=Orissa |
|coordinates = {{coord|20.15|85.50|region:IN-OR_type:adm1st|display=inline,title}}
native_name=Orissa|
|coor_pinpoint=Bhubneswar
base_map=Orissa in India (disputed hatched).svg |
|coordinates_footnotes=
capital=[[Bhubaneswar]] |▼
|subdivision_type=Quốc gia
latd = 20.15|longd=85.50|
|subdivision_name=[[Ấn Độ]]
largest_city=[[Bhubaneswar]]|
|established_title= Thành lập
abbreviation=IN-OR |
|established_date=[[1949-01-01]] |1936▼
official_languages=[[Oriya]]|
|parts_style=para
legislature_type=Unicameral |
|p1=30
legislature_strength=147 |
|seat_type=Thủ phủ
leader_title_1=[[Governors of Orissa|Thống đốc]] |
▲capital|seat=[[Bhubaneswar]] |
leader_name_1=Rameshwar Thakur |
|seat1_type=Thành phố lớn nhất
leader_title_2=[[Chief Ministers of Orissa|Thủ hiến]] |
|seat1=[[Bhubaneswar]]<ref name=CitiesAbove1Lakh>{{cite web|title=Cities having population 1 lakh and above, Census 2011|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2-vol2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|publisher=[[Government of India]]|accessdate=2 February 2015}}</ref>
leader_name_2=Naveen Patnaik |
|government_footnotes=
▲established_date=[[1949-01-01]] |
|governing_body={{nowrap|[[Chính phủ Odisha]]}}
area_total=155707 |
|leader_title=[[Thống đốc Odisha|Thống đốc]]
area_rank=9th |▼
|leader_name=[[S.C. Jamir]]
area_magnitude=11 |
|leader_title1=[[Thủ hiến Odisha|Thủ hiến]]
population_year=2001 |
|leader_name1=[[Naveen Patnaik]] ([[Biju Janata Dal|BJD]])
population_total=36706920|▼
|leader_title2=[[Hội đồng Lập phápOdisha|Hội đồng Lập pháp]]
population_rank=11th |▼
|leader_name2=[[Độc viện]] (147 ghế)
districts=30 |
|leader_title3=[[Danh sách Tòa Thượng thẩm Ấn Độ|Tòa Thượng thẩm]]
website=orissa.gov.in |
|leader_name3=[[Tòa Thượng thẩm Odisha]], [[Cuttack]]
|unit_pref=Metric<!-- or US or UK -->
|area_total_km2=155820
▲|area_rank=9thThứ |9
▲|population_total=36706920|41947358
|population_as_of=2011
▲|population_rank=11thThứ |11
|population_density_km2=auto
|population_demonym = [[Người Oriya]]
|timezone1=[[Giờ chuẩn Ấn Độ|IST]]
|utc_offset1=+05:30
|iso_code=[[ISO 3166-2:IN|IN-OR]]
|blank_name_sec1=[[Chỉ số phát triển con người|HDI]]
|blank_info_sec1={{Increase}} 0,5567 (<span style="color:green">trung bình</span>)
|blank_name_sec2=Tỉ lệ biết chữ
|blank_info_sec2=73,45%<ref name=CensusLiteracy>{{cite web|title=State of Literacy|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/india/Final_PPT_2011_chapter6.pdf|website=[[Census of India]]|accessdate=5 August 2015|page=110}}</ref>
|blank1_name_sec2={{nowrap|[[Ngôn ngữ chính thức]]}}
|blank1_info_sec2=[[Tiếng Oriya]]<ref name=nclmanurep2010>{{cite web |url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM47thReport.pdf |title= Report of the Commissioner for linguistic minorities: 47th report (July 2008 to June 2010)|pages=122–126 |publisher=Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India |accessdate=16 February 2012}}</ref><!--PLEASE DO NOT ADD "HINDI" OR "ENGLISH" HERE WITHOUT A REFERENCE, ELSE IT WILL BE REMOVED-->
|website={{URL|http://www.odisha.gov.in/}}
|footnotes=
|unemployment_rate=}}
{{Infobox region symbols
| state = Odisha
| country = Cộng hòa Ấn Độ
| language = [[Tiếng Oriya]]
| animal = [[Nai]]
| bird = [[Giẻ cùi lam]]
| reptile = [[Saltwater crocodile]]
| flower = [[Vàng anh lá bé]]
| tree = [[Sung]]
| anthem = [[Bande Utkala Janani]]
| dance = [[Odissi]]
}}
'''Odisha''' (tên cũ '''Orissa''')<ref name=toirename>{{cite news|title=Orissa celebrates Odisha|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-05/bhubaneswar/30363551_1_odia-113th-amendment-odisha|accessdate=18 November 2011|newspaper=[[The Times of India]]|date=5 November 2011}}</ref><ref name=OdishaMixed>{{cite news|url=http://indiatoday.intoday.in/story/orissa-to-odisha-negotiable-instruments-act/1/158874.html|title=Mixed views emerge as Orissa becomes Odisha|date=6 November 2011|work=[[India Today]]|accessdate=10 November 2011}}</ref> là một [[Phân cấp hành chính Ấn Độ|bang]], tọa lạc tại miền đông Ấn Độ. Nó tiếp giáp với bang [[Tây Bengal]] về phía đông-bắc, [[Jharkhand]] về phía bắc, [[Chhattisgarh]] về phía tây và tây bắc, và [[Andhra Pradesh]] về phía nam. Odisha có {{convert|485|km}} đường bờ biển dọc theo [[vịnh Bengal]] về phía đông, kéo dài từ [[Balasore]] đến [[Malkangiri]].<ref name=CoastalSecurity>{{cite web|title=Coastal security|url=http://odishapolice.gov.in/?q=node/163|publisher=[[Odisha Police]]|accessdate=1 February 2015}}</ref> Đây là [[Danh sách bang Ấn Độ về dân số|bang đông dân thứ 9]], và là [[Danh sách bang Ấn Độ về diện tích|bang có diện tích lớn thứ 11]]. [[Tiếng Odia]] (còn gọi là ''Oriya'')<ref name=":0">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Orissas-new-name-is-Odisha/articleshow/7780712.cms|work=The Times of India|title=Orissa's new name is Odisha|date=24 March 2011}}</ref> là ngôn ngữ chính thức và được nói rộng rãi nhất, với khoảng 33,2 triệu người bản ngữ.<ref name=Indiaspeak>{{cite news|title=Indiaspeak: English is our 2nd language|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Indiaspeak-English-is-our-2nd-language/articleshow/5680962.cms|accessdate=3 February 2015|work=[[The Times of India]]|date=14 March 2010}}</ref>
'''Orissa''' {{audio|Orissa.ogg|pronunciation}} ([[Oriya]]: ଓଡ଼ିଶା), là một [[phân cấp hành chính ở Ấn Độ|bang]] nằm ở bờ biển phía Đông của [[Ấn Độ]]. Bờ biển bang này dài 320&nbsp;km nhưng thiếu các cảng tốt, ngoại trừ cảng nước sâu tại [[Paradip]]. Dải bờ biển bằng phẳng và hẹp, bao gồm đồng bằng châu thổ sông [[Mahanadi]] thì màu mỡ. Orissa là nơi có [[Đập Hirakud]], một trong những con đập dài nhất thế giới. Bang này có mưa thường xuyên và nhiều, có hai mùa lúa được trồng mỗi năm.
Orissa là một bang ven biển với bờ biển dài và có nhiều khoáng sản. Do đó, bang này thu hút đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực và ngành: thép, nhôm, điện, lọc hóa dầu, hạ tầng. Đây cũng là nơi đang nổi lên thành một bang [[thuê ngoài|outsourcing]] [[Công nghệ thông tin]] và ngành dịch vụ. Tổng mức đầu tư theo kế hoạch của bang này là 90 tỷ USD. Tuy nhiên, bang này phải đối mặt với sự lo ngại về môi trường và đền bù giải phóng mặt bằng trong một số dự án do dân địa phương phản đối.
Vùng đồng bằng phù sa duyên hải là nơi sinh sống của những người nói tiếng Oriya. Vùng sâu trong đất liền là các thổ dân miền núi [[Adivasi]]. Bang này chịu cảnh lốc xoáy; tháng 10 năm 1999 [[Lốc xoáy nhiệt đới 05B]] đã gây thiệt hại nghiêm trọng và khoảng 10.000 người thiệt mạng.
 
Cổ vương quốc [[Kalinga (vương quốc lịch sử)|Kalinga]], nơi từng bị hoàng đế [[Ashoka]] của [[Đế quốc Maurya|Maurya]] xâm chiếm vào năm 261 TCN, gây ra [[chiến tranh Kalinga]], là vùng đất tương ứng với lãnh thổ Odisha ngày nay.<ref name=GovHistory>{{cite web|title=Detail History of Orissa|url=http://www.orissa.gov.in/history1.htm|publisher=[[Government of Odisha]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061112195307/http://www.orissa.gov.in/history1.htm|archivedate=12 November 2006}}</ref> Orissa được thiết lập này 1 tháng 4, 1936, như một tỉnh của [[Ấn Độ thuộc Anh]], bao gồm các vùng nói tiếng Oriya.<ref name=GovHistory/> Ngày 1 tháng 4 hàng nam được chào mừng như [[ngày Odisha]].<ref name=FlavoursOfOdisha>{{cite news|title=Utkala Dibasa hails colours, flavours of Odisha|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/Utkala-Dibasa-hails-colours-flavours-of-Odisha/articleshow/33095967.cms|accessdate=1 February 2015|work=[[The Times of India]]|date=2 April 2014}}</ref> Vùng đất này được được gọi là '''Utkala''' và được nhắc đến trong quốc ca Ấn Độ, "[[Jana Gana Mana]]".<ref name=NationalAnthem>{{cite web|title=The National Anthem of India|url=http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00urduhindilinks/txt_janaganamana.pdf.|publisher=[[Columbia University]]|accessdate=1 February 2015}}{{dead link|date=October 2015}}</ref> Hiện nay,
Orissa có nhiều điểm du lịch nổi tiếng. [[Puri]], với đền [[Jagannath]] gần biển và [[Konark]], với đền thờ Mặt Trời đều được du khách thích tham quan. Cùng với ngôi đền Lingaraja của [[Bhubaneswar]], đền Jagannatha và đền Mặt Trời của [[Konark]] có tầm quan trọng về lịch sử khảo cổ Ấn Độ.
[[Bhubaneswar]] là thủ phủ của Odisha.<ref name="Kalia1994">{{cite book|author=Ravi Kalia|title=Bhubaneswar: From a Temple Town to a Capital City|url=https://books.google.com/books?id=F2YSPiKbmHkC&pg=PA23|accessdate=2 February 2015|year=1994|publisher=SIU Press|isbn=978-0-8093-1876-6|page=23}}</ref>
 
{{Các bang và lãnh thổ Ấn Độ}}▼
{{thể loại Commons|Orissa}}▼
 
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
▲{{thể loại Commons|Orissa}}
 
▲{{Các bang và lãnh thổ Ấn Độ}}
{{sơ khai}}
 
[[Thể loại:Orissa]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Odisha”