Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tục thờ cá Ông”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎top: replaced: . → . using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
[[File:Bộ xương cá voi.jpg|thumb|Bộ xương cá voi trong Lăng Ông Nam Hải, thuộc Khu du lịch [[Hòn Đá Bạc]] ở xã [[Khánh Bình Tây]], huyện [[Trần Văn Thời]], tỉnh Cà Mau.]]
'''.Tục thờ cá Ông''' (tức [[cá voi]], cá heo, cá nhà táng... các loại cá lớn nói chung) là một tín ngưỡng dân gian vùng duyên hải [[miền Trung]] và [[miền Nam]] Việt Nam từ [[Thanh Hóa]] đến toàn bộ cá tỉnh ven biển miền Nam. Đây là tín ngưỡng của cư dân vùng biển, hay còn gọi là vạn chài. '''[[Cá Ông]]''' ở đây là [[cá voi lưng xám]]{{cần chú thích|date = ngày 4 tháng 8 năm 2015}} mà theo ngư dân chính là thần Nam Hải. Ngư dân thường phối thờ Cá Ông cùng các vị thần khác đã giúp đỡ và phù hộ cho ngư dân no ấm như: Ngũ Hành Nương Nương, Hữu Lý Ngư, Tả Lý Lịch, v.v.
 
==Nguồn gốc==
Dòng 12:
==Tín ngưỡng==
[[File:Bộ cốt cá voi.jpg|thumb|Bộ cốt cá voi trong dinh [[Vạn Thủy Tú]] ở thành phố [[Phan Thiết]], tỉnh [[Bình Thuận]], Việt Nam. Hiện nay, đây là bộ cốt cá voi lớn nhất Việt Nam và cả vùng Đông Nam Á vẫn còn nguyên vẹn (dài 22m, nặng 65 tấn).]]
Theo lệ thì dân chài ai phát hiện được cá voi mắc cạn, tục gọi là "ông lụylị" thì có bổn phận chôn cất và [[để tang]] Ông như để tang chính cha mẹ mình. Xác cá được đem tắm bằng [[rượu]] rồi liệm bằng vải đỏ. Dân làng còn lấy [[giấy]] đỏ đắp vào miệng cá thấm lấy [[nước dãi]], xong đem phơi khô rồi đốt thành tro để chữa bệnh [[hen phế quản|suyễn]]. Xác cá được mai táng trong đụn cát gần biển. Người phát hiện ra cá voi mắc cạn thì được nhân dân tôn sùng và dưới triều [[nhà Nguyễn]] còn được miễn sưu dịch 3 năm.
 
Hàng năm dân làng chọn ngày "ông lụylị" (ngày cá Ông trôi vào bờ) làm lễ cúng giỗ theo nghi thức Nghinh Ông. Người địa phương có câu: "Thấy ông vào làng như vàng vào tủ" vì theo tín ngưỡng này, Cá Ông lụy và trôi dạt vào làng nào, làng đó muôn đời ấm no, tai qua nạn khỏi.
 
Ba bốn năm sau khi chôn thì dân làng phải [[cải táng]], thường làm vào [[mùa xuân]] sang [[mùa hạ|hè]] rồi đem cốt cho nhập [[lăng]] và tế chung. Đối với xương cá Ông to lớn thì dân làng sẽ chờ đủ 3 năm cho xương cốt rã ra rồi mới đem vào hòm để đưa về làng thờ. Với trường hợp cá nhỏ, người ta sẽ cho trực tiếp vào hòm và đem về thờ. Khi tế cá thì dân làng cũng cúng các vong hồn ngư dân chết ngoài biển. Tế xong thì có các mục mua vui như hát "chèo ghe", đua [[thuyền thúng]], [[kéo co]], hát [[tuồng]] cùng các trò khác.
Dòng 24:
==Lý giải==
[[File:Vung Tau Lang Ca Ong Temple.JPG|thumb|Xương cá voi bên trong [[Lang Ca Đền Ong]] tại [[Vũng Tàu]].]]
Việc Cá Ông liên tục cứu giúp ngư dân miền biển lúc giông to gió lớn đã khiến cho tục thờ Cá Ông đã trở thành một nét văn hóa của [[Việt Nam]]. Tuy nhiên khoa học cũng kiểm chứng được một phần vì khi giông tố nổi lên thì cá voi cũng bị sóng biển đẩy vào bờ và dễ bị mắc cạn. voi theo thuyền để tìm vật cọ xát cho con cá ép trên thân mình rớt ra. Vì hiện tượng song hành này ngư dân cho là cá "giúp" dân chài.
 
==Xem thêm==