Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quang Trung”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 107:
Theo các sách sử Đại Nam thực lục, Khâm định Việt sử thông giám cương mục của [[nhà Nguyễn]]: Gia đình anh em Nguyễn Nhạc trú tại huyện Tuy Viễn thuộc phủ Hoài Nhân, kế tiếp vài đời, đến Nguyễn Nhạc được giữ chức Biện lại ở tuần Vân Đồn. Vì đánh bạc tiêu mất tiền thu thuế, Nguyễn Nhạc bèn trốn vào Tây Sơn làm trộm cướp, những người vô lại và người nghèo đói phần nhiều phụ theo, vì thế thủ hạ có đến vài ngàn người. Nhạc cùng em là Văn Huệ, Văn Lữ chia nhau quản lãnh, rồi đi đánh cướp đồn ấp, viên tướng giữ trấn không sao kiềm chế được.<ref>Đại Nam thực lục, tập 1, Nhà xuất bản giáo dục, 2002, tr 177</ref><ref>Khâm định việt sử thông giám cương mục, Nhà xuất bản giáo dục xã hội Hà nội, 1998, bản điện tử, tr 935</ref >{{ref_label|b|b|none}} Tuy nhiên theo các nhà nghiên cứu, tình tiết "Nguyễn Nhạc thua bạc nên đi trộm cướp" thực chất là chuyện thêu dệt của nhà Nguyễn sau khi họ đã đánh bại Tây Sơn.<ref>''Phong trào nông dân Tây Sơn'' - PGS Nguyễn Phan Quang; ''Việt Nam thời Tây Sơn - Lịch sử nội chiến 1771-1802'', Tạ Trí Đại Trường</ref>.
Anh em Nguyễn Huệ làm học trò cho Giáo Hiến ở An Thái, người này đã diễn giải lời sấm ''Tây khởi nghĩa, Bắc thu công'' để khuyên Nguyễn Nhạc khởi binh. Nguyễn Nhạc cất binh khởi nghĩa năm [[1771]], xây dựng căn cứ chống chính quyền chúa Nguyễn tại Tây Sơn, với danh nghĩa diệt trừ quyền thần Trương Phúc Loan, tôn phò Hoàng tôn Dương.<ref>Lịch sử nội chiến Việt Nam từ 1771-1802, Nhà xuất bản công an nhân dân, 2007, tr 52,..., 57</ref>Trong giai đoạn xây dựng thế lực, Nguyễn Huệ đã giúp Nguyễn Nhạc xây dựng kinh tế và huấn luyện quân sự. Với sự ngầm trợ giúp về mặt tâm lý của thầy giáo Hiến và bản lĩnh cá nhân, Nguyễn Huệ đã nhanh chóng xây dựng được uy tín cho lực lượng Tây Sơn và cả cho cá nhân mình. Chẳng bao lâu sau, lực lượng của nhà Tây Sơn mỗi ngày mỗi lớn và vững vàng. Những người hợp tác đầu tiên với nhà Tây Sơn có [[Nguyễn Thung]], [[Bùi Thị Xuân]], [[Vũ Văn Dũng|Võ Văn Dũng]], [[Võ Đình Tú]], [[Trần Quang Diệu]], [[Trương Mỹ Ngọc]], [[Võ Xuân Hoài]]. Về sau, kẻ sĩ gần xa đến hưởng ứng thêm đông. Lực lượng Tây Sơn không những đánh đâu thắng đó mà còn nổi tiếng vì bình đẳng, bình quyền, không tham ô của dân và lấy của người giàu chia cho người nghèo<ref>{{harvnb|Largo|2002|p=104}}</ref> Điều đó được các giáo sĩ [[Tây Ban Nha]], điển hình là Diego de Jumilla ghi lại
:''"Ban ngày họ xuống các chợ, kẻ đeo gươm, người mang cung tên, có người mang súng. Họ không hề làm thiệt hại đến người và của. Trái lại họ tỏ ra muốn bình đẳng giữa mọi người [[Đàng Trong]]; họ vào nhà giàu, nếu đem nộp họ ít nhiều thì họ không gây tổn hại, nhưng nếu chống cự lại thì họ cướp lấy những của quý đem chia cho người nghèo; họ chỉ giữ gạo và lương thực cho họ mà thôi... Người ta gọi họ là bọn cướp đạo đức và nhân từ đối với quần chúng nghèo khổ..."''<ref>Nguyễn Lương Bích - Phạm Ngọc Phụng, sách đã dẫn, tr 33</ref>.
Theo ''Tây Sơn tiềm long lục'' của Nguyễn Bá Huân, một danh sĩ người Bình Định (1848-1899) sống thời [[nhà Nguyễn]], thấy quân Tây Sơn đánh chiếm các huyện, thành, thôn ấp, tuần phủ Quy Nhơn của chúa Nguyễn là [[Nguyễn Khắc Tuyên]] cùng đề đốc Lý Trình đi đánh dẹp. Quân Khắc Tuyên đến Phù Ly gặp quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ chỉ huy. Hai bên giao chiến, Lý Trình bị Nguyễn Huệ chém chết, Khắc Tuyên bỏ chạy về Quy Nhơn.<ref name=cc/> Năm 1773, anh em Tây Sơn hạ được thành Quy Nhơn (kinh thành [[Đồ Bàn]] cũ của [[Chiêm Thành]]). Từ đó, quân Tây Sơn đánh ra các vùng lân cận và tới cuối năm 1773 đã kiểm soát từ [[Quy Nhơn]] đến [[Bình Thuận]], làm suy yếu chính quyền chúa Nguyễn.
=== Tái chiếm Phú Yên ===
| |||