Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bahá'í giáo”

Bài viết Thảo luận

Bahá'í giáo (sửa đổi)

Phiên bản lúc 20:47, ngày 4 tháng 8 năm 2017

thêm 2.282 byte ,  4 năm trước
mở rộng
n (Greenknight dv đã đổi Bahá'í thành Bahá'í giáo qua đổi hướng)
(mở rộng)
{{thiếu nguồn gốc}}
[[Tập tin:BahaismSymbol.PNG|nhỏ|200px|Biểu tượng của tôn giáo Baha’i]]
'''Baha’i''' là một tôn giáo có khoảng 5-7 triệu tín đồ ở khắp mọi nơi. Baha’i, theo cổ ngữ [[Tiếng Ả Rập|Ả Rập]] nghĩa là "người noi theo vinh quang (của [[Thượng đế]])", ra đời năm 1863 tại [[Iran|Ba Tư]] (cũ) nay là [[Iran]],). ngườiNgười sáng lập tôn giáo Baha’i là [[Bahá'u'lláh|Baha'u'llah]] ([[1817]]-[[1892]]) (có nghĩa là ''vinh quang của Thượng đế'').<ref name="thekymoi">{{chú thích sách |last = Esslemont | first= J.E. |year = 1980 |title = Bahá'u'lláh and the New Era |trans_title=Đức Baha'u'llah và Kỷ nguyên Mới|edition = 5th |publisher = Bahá'í Publishing Trust |location = Wilmette, Illinois, USA |isbn = 0-87743-160-4 | ref=harv }}</ref> Tôn giáo Baha’i bắt nguồn từ phong trào chủ nghĩa Babi (còn gọi là tôn giáo Babi) ra đời ở Ba Tư, kéo dài từ năm 1844-1852. Người sáng lập tôn giáo Babi là các [[Báb]], người đã tiên đoán sự xuất hiện của Baha'u'llah. Baha'u'llah đã bị lưu đày khỏi Ba Tư tới [[Đế Quốc Ottoman]], nơi ông đã viết giáo lý của mình; Baha'u'llah cuối cùng đã bị lưu đày bởi chính quyền để Acre (Akko), nơi ông đã viết một số tác phẩm quan trọng nhất của mình. Năm 1892, ông qua đời ở Bahji.<ref name="thekymoi" />
 
== Giáo lý ==
[[Hình:Bahá'í gardens by David Shankbone.jpg|nhỏ|Vườn Baha’i đầu tiên ở Haifa, Israel]]▼
BắtNgười đầu cuộc bức hại giữa ở [[Iran|Ba Tư]] vào giữa [[thế kỷ 19]]. Baha'isBaha’i tin vào đoàn kết của tất cả tôn giáo và tin rằng sứ giả của [[Thiên Chúa]] như [[Moses]], Chúa [[Giê-su|Giê-xu]] và [[Muhammad]] đã được gửi vào các thời điểm khác nhau trong lịch sử với giáo lý khác nhau để phù hợp với nhu cầu thay đổi xã hội, nó còn đem lại cơ tin nhắn cùng. Không có tu sỹ trong tôn giáo Baha’i. Những buổi họp địa phương do hội đồng tinh thần địa phương tổ chức. Buổi họp gồm có cầu nguyện, học hỏi giáo lý, thảo luận, những hoạt động xã hội, dự các ngày thánh lễ. Quan trọng hơn cả là "Lễ 19 ngày" trong đó có những buổi cầu nguyện, quản trị hội thánh và những hoạt động xã hội liên hệ.<ref name="thekymoi" />▼
 
Người Baha’i tin rằng mục đích của đời sống là hiểu biết và tôn thờ [[Thượng đế]], đồng thời xây dựng một nền văn minh tiến bộ không ngừng.<ref name="thekymoi" />▼
 
== Lịch sử ==
[[Tập tin:Shrine Bab North West.jpg|nhỏ|[[Đền thờ Báb|Lăng mộ và đền thờ của Bab]] ở [[Haifa]], [[Israel]]]]
CácTôn Babgiáo củaBaha’i vẫnbắt bịđầu ẩnở cho[[Iran|Ba Tư]] vào giữa [[thế kỷ 19]], nguồn từ phong trào tôn giáo Babi, kéo dài từ năm sau1844-1852. khiNgười ôngsáng qualập đờitôn giáo Babi là Siyyid Ali Muhammad, được gọi là Bab (nghĩa là cái chếtCửa). củaBab mộtđã tuyên bố là Mahdi, người tửđã hứa với [[Hồi giáo]] [[Shia]]. Vì lý do này, Bab đã bị giam giữ và những người theo tôn giáo Babi bị bức hại. Bab chết vì đạo trước khi một đội bắn vào năm [[1850]]. CuốiBab cùngcủa vẫn bị ẩn cho năm sau khi ông qua đời, củavà Babcuối cùng, vẫn được bí mật tiến vào Đất Thánh. Trong một thăm của ông đến Haifa vào năm [[1890]], [[Bahá'u'lláh|Baha'u'llah]] chỉ ra cho con trai của ông tại chỗ trên [[núi Carmel]], nơi còn lại của Bab nên được đặt để phần còn lại trong một ngôi mộ Phù hợp.<ref name="thekymoi" />▼
[[Image:Lotus Temple - Delhi, various views (10).JPG|nhỏ|[[Đền thờ Hoa Sen]] ở Delhi, Ấn Độ.]]▼
▲Bắt đầu cuộc bức hại giữa ở [[Iran|Ba Tư]] vào giữa [[thế kỷ 19]]. Baha'is tin vào đoàn kết của tất cả tôn giáo và tin rằng sứ giả của [[Thiên Chúa]] như [[Moses]], Chúa [[Giê-su|Giê-xu]] và [[Muhammad]] đã được gửi vào các thời điểm khác nhau trong lịch sử với giáo lý khác nhau để phù hợp với nhu cầu thay đổi xã hội, nó còn đem lại cơ tin nhắn cùng. Không có tu sỹ trong tôn giáo Baha’i. Những buổi họp địa phương do hội đồng tinh thần địa phương tổ chức. Buổi họp gồm có cầu nguyện, học hỏi giáo lý, thảo luận, những hoạt động xã hội, dự các ngày thánh lễ. Quan trọng hơn cả là "Lễ 19 ngày" trong đó có những buổi cầu nguyện, quản trị hội thánh và những hoạt động xã hội liên hệ.
 
Mirza Husayn Ali, tức là [[Bahá'u'lláh|Baha'u'llah]], là một người theo tôn giáo Babi nổi tiếng vì đức hạnh và trí tuệ của mình. Năm 1853, trong thời gian bức hại, Baha'u'llah bị bỏ tù trong một hố ở [[Tehran]] cùng với một số tín đồ khác của Bab. Trong nhà tù này, Baha'u'llah nhận được một sự mặc khải thần linh rằng ông là người mà Bab đã báo trước.
▲Người Baha’i tin rằng mục đích của đời sống là hiểu biết và tôn thờ [[Thượng đế]], đồng thời xây dựng một nền văn minh tiến bộ không ngừng.
Baha'u'llah đã bị lưu đày khỏi Ba Tư tới [[Đế Quốc Ottoman]], nơi ông đã viết giáo lý của mình; Baha'u'llah cuối cùng đã bị lưu đày bởi chính quyền để Acre (Akko), nơi ông đã viết một số tác phẩm quan trọng nhất của mình. Năm 1892, ông qua đời ở Bahji.<ref name="thekymoi" /> Khi Baha'u'llah qua đời, quyền lãnh tôn giáo Baha’i được truyền cho trưởng nam của ông là Abbas Effendi tức là [[Abdu'l-Baha]] (1844 - 1921) (nghĩa là tôi tớ của Thượng đế). Trước khi chết, Abdu’l-Baha đã chỉ định cháu ngoại của mình là [[Shohoghi-Effend|Shoghi Effendi]] (1897 - 1957) làm Giáo hộ và thủ lĩnh tinh thần tôn giáo Baha'i. Sau khi Shoghi Effendi qua đời, nền quản trị được chuyển sang mộtToà HộiCông đồnglý Quốc tế, từ đây tôn giáo Baha'i đã hình thành và phát triển.<ref name="thekymoi" />▼
 
Năm 1948, cộng đồng Baha’i quốc tế được chính thức chấp nhận tại [[Liên Hiệp Quốc|Liên Hợp Quốc]] là một tổ chức phi Chính phủ, hoạt động trong lĩnh vực hỗ trợ phát triển. Đến tháng 5 năm 1970, tham gia trên cương vị tư vấn tại Hội đồng kinh tế - xã hội Liên hợp quốc ([[Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên Hiệp Quốc|ECOSOC]]). Đại diện tôn giáo Baha’i đã được bầu là Chủ tịch các Uỷ ban của Tổ chức phi Chính phủ tại Liên hợp quốc. Ngoài ra, cộng đồng Baha'i quốc tế có quan hệ chặt chẽ với các tổ chức khác của Liên hợp quốc như: [[Tổ chức Y tế Thế giới]] ([[Tổ chức Y tế Thế giới|WHO]]), Chương trình môi trường của Liên hợp quốc ([[UNEP]]), Quỹ trẻ em của Liên hợp quốc ([[Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc|UNICEF]]) và đặc biệt là năm 1991, Quỹ phát triển vì Phụ nữ của Liên hợp quốc ([[UNIFEM]]) đã tài trợ cho cộng đồng Baha'i quốc tế trong một dự án sử dụng các phương tiện truyền thông để thúc đẩy sự tiến bộ của phụ nữ…▼
▲Các Bab của vẫn bị ẩn cho năm sau khi ông qua đời cái chết của một người tử vì đạo trước một đội bắn vào năm [[1850]]. Cuối cùng, của Bab vẫn được bí mật tiến vào Đất Thánh. Trong một thăm của ông đến Haifa vào năm [[1890]], [[Bahá'u'lláh|Baha'u'llah]] chỉ ra cho con trai của ông tại chỗ trên [[núi Carmel]], nơi còn lại của Bab nên được đặt để phần còn lại trong một ngôi mộ Phù hợp.
 
=== Số tín đồ ===
▲Khi Baha'u'llah qua đời, quyền lãnh tôn giáo Baha’i được truyền cho trưởng nam của ông là Abbas Effendi tức là [[Abdu'l-Baha]] (1844 - 1921) (nghĩa là tôi tớ của Thượng đế). Trước khi chết, Abdu’l-Baha đã chỉ định cháu ngoại của mình là [[Shohoghi-Effend|Shoghi Effendi]] (1897 - 1957) làm Giáo hộ và thủ lĩnh tinh thần tôn giáo Baha'i. Sau khi Shoghi Effendi qua đời, nền quản trị được chuyển sang một Hội đồng Quốc tế, từ đây tôn giáo Baha'i đã hình thành và phát triển.
▲[[ImageHình:Lotus Temple - Delhi, various views (10).JPG|nhỏ|250px|[[Đền thờ Hoa Sen]] ở Delhi, Ấn Độ.]]
 
HiệnTrước naynhững năm 1950, tôn giáo Baha’i có tín đồ ở phần lớn các nước [[Hồi giáo]]. Trước những năm 1950,; trên 90% tín đồ Baha'i là người Iran, nhưng hiện nay chỉ chiếm khoảng 6% tổng số tín đồ trên thế giới. [[Ấn Độ]] là quốc gia có số lượng tín đồ Baha'i đông nhất thế giới, khoảng hơn 2 triệu người. Có những nghiên cứu cho rằng, phần lớn các tín đồ Baha'i trong các nước thuộc [[thế giới thứ ba]] là nông dân và công nhân ở đô thị, còn ở các nước [[Tây Âu]] thì tín đồ Baha'i phần lớn là thuộc tầng lớp trung lưu da trắng.
 
Năm 1921, tín đồ Baha’i có ở 35 nước trên thế giới. Năm 1990, có 4,9 triệu tín đồ ở 214 quốc gia và vùng lãnh thổ bao gồm đại diện gần 2.000 sắc tộc và bộ lạc trên thế giới. Năm 2000, có hơn 5 triệu tín đồ ở 235 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Đến nay (năm 2010), có khoảng 7 triệu tín đồ ở 235 quốc gia và vùng lãnh thổ, thuộc hơn 2.100 sắc tộc.
 
== Hệ thống ==▼
▲Năm 1948, cộng đồng Baha’i quốc tế được chính thức chấp nhận tại [[Liên Hiệp Quốc|Liên Hợp Quốc]] là một tổ chức phi Chính phủ, hoạt động trong lĩnh vực hỗ trợ phát triển. Đến tháng 5 năm 1970, tham gia trên cương vị tư vấn tại Hội đồng kinh tế - xã hội Liên hợp quốc ([[Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên Hiệp Quốc|ECOSOC]]). Đại diện tôn giáo Baha’i đã được bầu là Chủ tịch các Uỷ ban của Tổ chức phi Chính phủ tại Liên hợp quốc. Ngoài ra, cộng đồng Baha'i quốc tế có quan hệ chặt chẽ với các tổ chức khác của Liên hợp quốc như: [[Tổ chức Y tế Thế giới]] ([[Tổ chức Y tế Thế giới|WHO]]), Chương trình môi trường của Liên hợp quốc ([[UNEP]]), Quỹ trẻ em của Liên hợp quốc ([[Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc|UNICEF]]) và đặc biệt là năm 1991, Quỹ phát triển vì Phụ nữ của Liên hợp quốc ([[UNIFEM]]) đã tài trợ cho cộng đồng Baha'i quốc tế trong một dự án sử dụng các phương tiện truyền thông để thúc đẩy sự tiến bộ của phụ nữ…
[[FileHình:Seat_of_the_House_of_Justice.jpg|nhỏ|Trụ sởToà Công bìnhlý thếQuốc giớitế, cơ quan cao nhất của Baha’i ở Haifa, Israel]]▼
Ngày nay, [[Toà Công lý Quốc tế]] là cơ quan Quản trị Tối cao của tôn giáo Baha'i do [[Bahá'u'lláh|Baha'u'llah]] thiết định trong Thánh kinh Kitab-i-Aqdas. Tòa có chín Ủy viên, được Đại hội Đại biểu Quốc tế bầu lên với nhiệm kỳ năm năm. [[Abdu'l-Baha]] bổ nhiệm cháu nội của mình, [[Shoghi Effendi]], làm Đức Giáo hộ. Tòa Giáo hộ và Toà Công lý Quốc tế hoạt động cùng nhau, thực hiện các chức năng giải thích tôn giáo và luật pháp. Đức Giáo hộ không có con và người không chỉ định ai trong thân tộc Baha'u'llah để làm người kế vị, do đó không có Đức Giáo hộ kế tiếp. Tuy nhiên cơ cấu Toà Giáo hộ vẫn tiếp tục tồn tại qua cơ cấu Giáo thủ.
 
=== Những hội đồng tinh thần ===
Tôn giáo Baha’i Việt Nam được chứng nhận đặng ký hoạt động tôn giáo từ tháng 3 năm 2007. Ngày 21 tháng 3 năm 2008, Cộng đồng tôn giáo Baha’i Việt Nam đã tiến hành tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ nhất để bầu Hội đồng Tinh thần tôn giáo Baha’i Việt Nam và thông qua Hiến chương, chương trình hoạt động của đạo. Ngày 14/7/2008, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ đã ký quyết định công nhận tổ chức đối với Cộng đồng tôn giáo Baha’i Việt Nam.. Tôn giáo Baha’i du nhập vào [[Việt Nam]] từ năm 1954.▼
 
Bên cạnh hệ thống thống nhất trên, tôn giáo Baha’i còn có một hệ thống dân chủ, đó là các hội đồng tinh thần được bầu cử bằng phiếu kín. Nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng tinh thần là lo việc truyền giáo, tổ chức các cuộc lễ, các lớp giáo lý, các cuộc họp, các thánh lễ, in ấn kinh sách, kiểm duyệt các ấn phẩm về tôn giáo Baha’i, giải quyết các vấn đề liên quan tới đời sống tín đồ, bảo vệ Đức tin, nhắc nhở tín đồ trong cộng đồng tuân thủ các luật lệ tôn giáo, chính sách, pháp luật của nhà nước, tổ chức công tác từ thiện xã hội, đảm nhận vấn đề Quỹ của đạo và chỉ định các tín đồ vào các Uỷ ban đặc biệt để giúp việc cho Hội đồng.
▲== Hệ thống ==
▲[[File:Seat_of_the_House_of_Justice.jpg|nhỏ|Trụ sở Công bình thế giới, cơ quan cao nhất của Baha’i ở Haifa, Israel]]
▲[[Hình:Bahá'í gardens by David Shankbone.jpg|nhỏ|Vườn Baha’i đầu tiên ở Haifa, Israel]]
Tôn giáo Baha’i theo cổ ngữ Arập nghĩa là "Người noi theo ánh sáng của Thượng đế", ra đời năm [[1863]] tại Ba Tư (nay là [[Iran]]). Người sáng lập tôn giáo Baha’i là Mirza Husayn Ali, tức là Baha'u'llah ([[1817]]-[[1892]]), người có đến được báo trước bởi các Bab. Baha'u'llah được lưu đày của các nhà chức trách [[Thổ Nhĩ Kỳ]] để Acre (Akko), nơi ông đã viết giáo lý của mình và chết một cái chết thanh bình trong Bahji House.
 
Người đứng đầu của tôn giáo Baha’i là Đức [[Giám hộ]]. Đức Giám hộ chỉ định trên toàn thế giới có 27 vị phụ tá Giám hộ để giữ việc coi sóc các mối đạo và kêu gọi nhân loại xây dựng "toà nhà thống nhất". Hệ thống này, các tín đồ Baha’i gọi là trụ cột thống nhất, trụ cột này giúp cho tín đồ tuân theo các giáo huấn của Mirza Husayn Ali - người sáng lập đạo. Bên cạnh hệ thống thống nhất trên, tôn giáo Baha’i còn có một hệ thống dân chủ, đó là các hội đồng tinh thần được bầu cử bằng phiếu kín. Nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng tinh thần là lo việc truyền giáo, tổ chức các cuộc lễ, các lớp giáo lý, các cuộc họp, các thánh lễ, in ấn kinh sách, kiểm duyệt các ấn phẩm về tôn giáo Baha’i, giải quyết các vấn đề liên quan tới đời sống tín đồ, bảo vệ Đức tin, nhắc nhở tín đồ trong cộng đồng tuân thủ các luật lệ tôn giáo, chính sách, pháp luật của nhà nước, tổ chức công tác từ thiện xã hội, đảm nhận vấn đề Quỹ của đạo và chỉ định các tín đồ vào các Uỷ ban đặc biệt để giúp việc cho Hội đồng. Hội đồng tinh thần của tôn giáo Baha’i ở 3 cấp đều được bầu bằng phiếu kín, không [[ứng cử]], [[đề cử]]. Mỗi tín đồ được ghi một danh sách gồm tín đồ tôn giáo Baha’i trưởng thành trong cộng đồng mà mình xét thấy có đủ đức tính tốt, có khả năng và kinh nghiệm, sau khi kiểm phiếu, 9 người có số phiếu cao nhất sẽ được đắc cử vào Hội đồng tinh thần. Bên cạnh Hội đồng tinh thần 3 cấp là những nhóm cá nhân có vai trò làm cố vấn, là những người có tài năng, kinh nghiệm được chỉ định để làm tư vấn cho các Hội đồng tinh thần và các tín đồ.
 
== Tôn giáo Baha'i tại Việt Nam ==
 
{{Main|Bahá'í tại Việt Nam}}
 
▲Tôn giáo Baha’i Việt Nam được chứng nhận đặng ký hoạt động tôn giáo từ tháng 3 năm 2007. Ngày 21 tháng 3 năm 2008, Cộng đồng tôn giáo Baha’i Việt Nam đã tiến hành tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ nhất để bầu Hội đồng Tinh thần tôn giáo Baha’i Việt Nam và thông qua Hiến chương, chương trình hoạt động của đạo. Ngày 14/7/2008, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ đã ký quyết định công nhận tổ chức đối với Cộng đồng tôn giáo Baha’i Việt Nam.. Tôn giáo Baha’i du nhập vào [[Việt Nam]] từ năm 1954.
 
== Hình ảnh ==
===Những hoat động Baha'i===
<center><gallery>▼
Hình:Baha'i nat'l election Danang 2009.jpg|Đại hội đại biểu Cộng đồng tôn giáo Baha'i tại Đà Nẵng, năm 2009.▼
Hình:Laos Baha'i gathering 2009.jpg|Cộng đồng Baha'i ở Lào.
ImageHình:Bangor_1972.jpg‎|Cộng đồng Baha'i của Bangor, Anh, năm 1972.▼
Tập tin:Children in India and Nepal.webm|Những trường học Baha'i ở Ấn Độ và Nepal.
ImageHình:A Baha'i character-building class in Baku, Russia, 1926.jpg|Lớp thiếu nhi Baha'i tại Baku, Nga, năm 1926.▼
</gallery></center>▼
 
===Những đền thờ và trung tâm Baha'i===
<gallery>
Hình:Bahai Wilmette.jpg|Đền thờ Baha'i ở Chicago (Wilmette), Mỹ.
Hình:Baha'i Temple of South America, Santiago, Chile - dusk pictures 26.jpg|Đền thờ Baha'i ở Santiago, Chile.
Hình:Baha'i House of Worship, Kampala, Uganda.jpg|Đền thờ Baha'i ở Kampala, Uganda.
Hình:Santitham Baha'i School building.jpg|Một trường học Baha'i ở Thái Lan.
ImageHình:San Diego Baha'i Center.jpg|Trung tâm Bahá'í ở San Diego, Mỹ.▼
</gallery>
 
▲<center><gallery>
▲Image:San Diego Baha'i Center.jpg|Trung tâm Bahá'í ở San Diego, Mỹ.
▲Baha'i nat'l election Danang 2009.jpg|Đại hội đại biểu Cộng đồng tôn giáo Baha'i tại Đà Nẵng, năm 2009.
▲Image:Bangor_1972.jpg‎|Cộng đồng Baha'i của Bangor, Anh, năm 1972.
▲Image:A Baha'i character-building class in Baku, Russia, 1926.jpg|Lớp thiếu nhi Baha'i tại Baku, Nga, năm 1926.
▲</gallery></center>
== Xem thêm ==
{{thể loại Commons|Bahá'í Faith}}
Dragfyre
272

lần sửa đổi

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Đặc_biệt:So_sánh_di_động/26793959”