|
| footnotes =
}}
'''Bàng Bá Lân''' tên thật là '''Nguyễn Xuân Lân''' (17 tháng 12 năm [[1912]]<ref>Theo [[Hoài Thanh]], ''Thi nhân Việt Nam'' ghi ông sinh năm 1913.</ref> - 20 tháng 10 năm [[1988]]) là một [[nhà thơ]], nhà giáo, nhà nhiếp ảnh [[Việt Nam]].
==Tiểu sử==
'''Bàng Bá Lân''', nguyên ở làng Đôn Thư, (tổng Ngô Xá, huyện Bình Lục, tỉnh [[Hà Nam]];), nhưng sinh ra ở phố Tân Minh, [[Phủ Lạng Thương]], tỉnh [[Bắc Giang]].
Năm 1916-1918, theo cha mẹ lên sống ở Vôi rồi ở Kép, thuộc tỉnh Bắc Giang.
Năm 1920-1928, sống với bà nội ở Đôn Thư, sau đó lại về Kép;, học trường tiểu học Pháp-Việt ở Phủ Lý, phủ Lạng thương và đỗ bằng tiểu học Pháp-Việt ở Đáp Cầu.
Năm 1929-1933, vào học trường trung học Bảo hộ ([[trường Bưởi]]), đỗ bằng Thànhthành chung. Vì thi Tútú tài mấy lần không đỗ, năm 1934 ông về Kép vui thú điền viên, làm thơ, chụp ảnh và xuất bản tập thơ đầu tiên ''Tiếng thông reo''.
Trước [[Cách mạng tháng Tám]] ông đã có những tác phẩm: ''Tiếng thông reo'' (1934), ''Xưa'' (hợp tác với Anh Thơ, 1941), ''Tiếng sáo diều'' (1939-1945).
Trong lãnh vực [[nhiếp ảnh]], Bàng Bá Lân cũng tỏ ra là một người có tài năng. Ông từng đoạt những giải thưởng, như: Giải Agfa-Việt báo (Hà Nội, 1937), giải nhì cuộc thi ảnh tạo phủ Thống sứ Bắc kỳ (1938), huy chương của ''La Revue Francaise de Photographie et de Cinématographie'' (tạp chí nhiếp ảnh và điện ảnh Pháp) ở [[Paris]] (1939), giải thưởng Ferrania (1953); giải thưởng Triển lãm Tuần lễ Văn nghệ Sài Gòn (1955)...
Các tác phẩm nhiếp ảnh của ông từng được triển lãm ở Hội quán [[Trí tri|Hội Trí tri]], ([[Hà Nội]], 1939); [[Bologna]], [[Ý]] (1952); [[Antwerpen]], [[Bỉ]] (1953); [[Paris]], [[Pháp]] (1953); [[Singapore]] (1953); [[Cuba]] (1954); [[Rochester]], ([[Mỹ]], 1956)...
Năm 1988, Bàng Bá Lân mất tại [[Thành phố Hồ Chí Minh]].
== Đôi nét về văn nghiệp==
[[Hoài Thanh]] và [[Hoài Chân ]] nhận xét về thơ ôngBàng Bá Lân như sau: ▼
: ''Đồng quê xứ Bắc đã gây cảm hứng cho nhiều nhà thơ. Nhưng mỗi nhà thơ xúc cảm một cách riêng...Bàng Bá Lân không có cái tỉ mỉ của [[Anh Thơ ]], không nhìn đủ hình dáng đời quê như Anh Thơ. Anh Thơ có khi nhìn cảnh không mến cảnh, Bàng Bá Lân có khi lại mến cảnh quên nhìn, nhưng đã lưu ý đến cảnh nào, Bàng Bá Lân thường lưu luyến cấnh ấy. Như khi người ta tả một buổi sáng: ''▼▲[[Hoài Thanh]] và [[Hoài Chân]] nhận xét về thơ ông như sau:
:''Đồng quê xứ Bắc đã gây cảm hứng cho nhiều nhà thơ. Nhưng mỗi nhà thơ xúc cảm một cách riêng. [[Nguyễn Bính]] nhà quê hơn cả nên chỉ ưa sống trong tình quê mà ít để ý đến cảnh quê. [[Anh Thơ]] không nhà quê tí nào, Anh Thơ là một người thành thị đi du ngoạn nên chỉ thấy cảnh quê. Bàng Bá Lân gần Anh Thơ hơn gần Nguyễn Bính. Nhưng người hiểu cảnh quê hơn Anh Thơ; hiểu hơn vì mến hơn. Thơ Bàng Bá Lân và "Bức tranh quê" đều là những bông hoa khả ái từ xa mới về, nhưng bông hoa Bàng Bá Lân ra chiều thuộc thuỷ thổ hơn. Cho nên sắc hương của nó cũng khác.''
▲:''Bàng Bá Lân không có cái tỉ mỉ của Anh Thơ, không nhìn đủ hình dáng đời quê như Anh Thơ. Anh Thơ có khi nhìn cảnh không mến cảnh, Bàng Bá Lân có khi lại mến cảnh quên nhìn, nhưng đã lưu ý đến cảnh nào, Bàng Bá Lân thường lưu luyến cấnh ấy. Như khi người ta tả một buổi sáng:''
:''Cổng làng rộng mở. Ồn ào
:''Nông phu lững thững đi vào nắng mai…mai...''
:...''Bởi thế có lúc người đã cảm được hồn quê vẫn bàng bạc sau cảnh vật...<ref>[[Thi Tôinhân khôngViệt biếtNam]], làmNXB. thếVăn nàohọc nóiin cholại ranăm điều1988, nàytr. Âu là cứ trích ít câu thơ của Bàng Bá Lân'':175-176.</ref>
Trong ''Thi nhân tiền chiến,'' [[Nguyễn Tấn Long ]]-Nguyễn Hữu Trọng có nhận xét tương tự: ▼:''Quán cũ nằm lười trong song nắng,
: ''Thi sĩ Bàng Bá Lân là một nhà thơ đồng quê nổi tiếng, thường ghi lại những nếp sinh hoạt của người dân miền thôn dã. Một buổi chiều mùa hạ, cảnh hoàng hôn vào độ cuối thu, một miền đất [[Cà Mau ]] trù phú, một đế đô [[Hà Nội ]] mến yêu vv…làvv...là đề tài chính của thi sĩ nên được giới yêu thơ tặng cho danh hiệu “ "nhà thơ của đồng áng”áng", thiết tưởng không có gì quá đáng. ''<ref>''Thi nhân tiền chiến'', quyển thượng, NXB Sống Mới, Sài Gòn, năm 1968, tr.716.</ref>▼:Bà hàng thưa khách ngả thiu thiu,
:Nghe mồ hôi chảy đầm như tắm...
:Đứng lặng trong mây một cánh diều...''<ref>[[Thi nhân Việt Nam]], NXB Văn học, 1988, tr.175-176.</ref>
▲Trong ''Thi nhân tiền chiến,'' [[Nguyễn Tấn Long]] có nhận xét tương tự:
▲:''Thi sĩ Bàng Bá Lân là một nhà thơ đồng quê nổi tiếng, thường ghi lại những nếp sinh hoạt của người dân miền thôn dã. Một buổi chiều mùa hạ, cảnh hoàng hôn vào độ cuối thu, một miền đất Cà Mau trù phú, một đế đô Hà Nội mến yêu vv…là đề tài chính của thi sĩ nên được giới yêu thơ tặng cho danh hiệu “ nhà thơ của đồng áng”, thiết tưởng không có gì quá đáng.''<ref>''Thi nhân tiền chiến'', quyển thượng, NXB Sống Mới, Sài Gòn, năm 1968, tr.716.</ref>
Gần đây hơn, Thái Tú Hạp trong ''Bàng Bá Lân và bản giao hưởng số 6'', viết rằng:
:''Những bài thơ mang tính chất mộc mạc, chứa chan hương đồng phấn nội của thi sĩ Bàng Bá Lân đã qua những thử thách trên sáu mươi năm đọc lại vẫn còn mới, nhất là đối với tâm trạng của chúng ta - ''lữ khách ngàn dặm xa cố quận'' - lại càng thắm thiết nồng nàn tình tự quê hương. Có thể những hình ảnh rất đơn sơ tầm thường như'':
: ''Ngoài khía cạnh độc đáo nhất của nhà thơ họ Bàng - loại thơ đồng quê. Đến đây chúng tôi xin nói đến phần khác: "thi ca tình yêu ". Về loại này, Bàng Bá Lân không có nhiều...Tuy nhiên trong số ít đó, ông cũng tỏ ra có một giọng thơ "mướt" khi tỏ tình yêu, nhưng là thứ tình yêu nhẹ nhàng của người Á Đông, dù yêu tha thiết cũng không bộc lộ sỗ sàng, nó phải là thứ "tình trong như đã mặt ngoài còn e .''<ref>sách đã dẫn, tr.729</ref>như:▼:''Quê tôi có lúa, có dâu
:''Có đàn cò trắng, có câu huê tình
:''Có cây đa, có mái đình
:''Có bầy thôn nữ xinh xinh dịu dàng
:''Mùa thu có những hội làng
:''Có cây đu buổi xuân sang dập dìu...
:''Gió vi vu tiếng sáo diều
:''Ru hồn mục tử chiều chiều trên đê...''
:(trích ''Quê tôi'', 1957)
Và Nguyễn Tấn Long cũng đã cho biết thêm:
▲:''Ngoài khía cạnh độc đáo nhất của nhà thơ họ Bàng - loại thơ đồng quê. Đến đây chúng tôi xin nói đến phần khác: thi ca tình yêu. Về loại này, Bàng Bá Lân không có nhiều...Tuy nhiên trong số ít đó,ông cũng tỏ ra có một giọng thơ "mướt" khi tỏ tình yêu, nhưng là thứ tình yêu nhẹ nhàng của người Á Đông, dù yêu tha thiết cũng không bộc lộ sỗ sàng, nó phải là thứ "tình trong như đã mặt ngoài còn e.''<ref>sách đã dẫn, tr.729</ref>
{|valign="top"
|
:'''Tình trong mưa'''
:''Chiều ấy, mưa rào ở xóm Đông
:''Cho người ủ dột đứng bên song
:''Xa nhìn đắm đuối tìm trong gió...
:''Chỉ thấy màn mưa trắng ngập đồng.''
:''Ai biết mưa rơi nói những gì?
:''Lá buồn gieo lệ khóc lâm ly.
:''Lòng bâng khuâng quá, xôn xao nhớ
:''Cả một tình yêu buổi ấu thì...''
|
:''Buổi một nàng qua dưới mái hiên
:''Đường mưa in một gót chân tiên
:''Đường mưa bao gót chân mưa bước,
:''Gợi mãi tình yêu buổi dại khờ!''
:(trích "Tình trong mưa", 1942)<ref>''Thi nhân tiền chiến'', quyển thượng, NXB. Sống Mới, Sài Gòn, năm 1968, tr.716 và 729.</ref>.
:(1942)
|}
== Thông tin thêm ==
==Chú thích==
{{reflist}}
<references/>
== Liên kết ngoài==
*[http://www.suutap.com/default.asp?id=1229&muc=5 Bàng Bá Lân, Thi Nhân Việt Nam]
| 