Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cây Giáng Sinh”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, replaced: → (11), {{sơ khai}} → {{sơ khai Cơ Đốc giáo}} using AWB
Dòng 6:
Trong khi rõ ràng là cây Giáng sinh hiện đại có nguồn gốc từ [[nước Đức thời phục hưng]] từ thế kỷ 16, vẫn có một số giả thuyết và truyền thuyết được truyền tụng về nguồn gốc tối hậu của nó.<ref name="History.com">{{chú thích web |title=History of Christmas Trees |url=http://www.history.com/topics/history-of-christmas-trees |publisher=[[History (TV channel)|History]] |accessdate=ngày 15 tháng 12 năm 2012 }}</ref><ref>{{chú thích sách |url=http://books.google.com/books?id=ikyr6IrlD5wC&pg=PA119 |author=Helen Haidle |title=Christmas Legends to Remember' |year=2002 |isbn=978-1-56292-534-5 |page=119 }}</ref><ref>{{chú thích sách |url=http://booheyheyks.google.com/books?id=YDx3g-05fNoC&lpg=PA22 |author=Debbie Trafton O'Neal, David LaRochelle |title=Before and After Christmas |publisher=Augsburg Fortress |year=2001 |isbn=978-0-8066-4156-0 |page=22 }}</ref>
 
Theo '' [[Encyclopædia Britannica]] '', "Việc sử dụng cây xanh mãi, vòng hoa, và những dây trang trí tượng trưng cho sự sống đời đời là một phong tục của người [[Ai Cập cổ đại]], [[Trung Quốc]], và [[Do Thái]] cổ. "Cây thờ cúng" đã trở thành phổ biến trong số những người châu Âu ngoại đạo và tồn tại khi họ chuyển đổi sang [[Thiên Chúa giáo]] theo phong tục [[Scandinavia]] để trang trí nhà và chuồng, kho với cây thường xanh vào dịp năm mới để xua đuổi ma quỷ và thiết lập một cây trú ẩn cho chim muông trong mùa Giáng Sinh".<ref>{{cite encyclopedia |year=2012 |title=Christmas tree |encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]] |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/115737/Christmas-tree }}</ref>
 
===Truyền thuyết===
Dòng 24:
===Thế kỷ 18 và 19===
[[Tập tin:Christmas tree in Texas.jpg|nhỏ|phải]]
Vào giữa thế kỷ 19, Hoàng tử Albert thuộc [[Nhà Sachsen-Coburg và Gotha]] gốc Đức, chồng tương lai của nữ hoàng [[Victoria của Anh]] ra đời. Chính ông đã phổ biến rộng rãi phong tục cây Giáng sinh vào nước Anh. Năm 1841, đôi vợ chồng Hoàng gia này đã trang hoàng cây Giáng sinh đầu tiên của nước Anh tại lâu đài Windson bằng nến cùng với rất nhiều loại kẹo, hoa quả và bánh mỳ gừng. Khi cây Giáng sinh trở thành thời thượng ở Anh thì những gia đình giàu có đã dùng tất cả những đồ vật quý giá để trang trí cho nó. Vào những năm 1850, theo sự mô tả của đại văn hào [[Charles Dickens]] thì cây Giáng sinh ở Anh được trang hoàng bằng búp bê, những vật dụng nhỏ bé, các thiết bị âm nhạc, đồ trang sức, súng và gươm đồ chơi, hoa quả và bánh kẹo. Sau khi đã tồn tại ở Anh thì phong tục cây Noel cũng trở nên phổ biến trên khắp các vùng thuộc địa của [[đế quốc Anh|đế chế Anh]], tới cả những vùng đất mới như [[Canada]].
 
Cây Giáng sinh lần đầu tiên được dân chúng ở [[Hoa Kỳ|Mỹ]] biết đến là vào những năm 1830. Khi hầu hết người dân Mỹ đều coi cây Giáng sinh là một điều kỳ cục thì những người Đức nhập cư ở [[Pennsylvania]] thường mang cây Giáng sinh vào các buổi biểu diễn nhằm tăng tiền quyên góp cho nhà thờ. Năm 1851 một mục sư người Đức đặt một cây Giáng sinh trước nhà thờ của ông làm cho những người dân xứ đạo ở đó đã cảm thấy bị xúc phạm và buộc ông phải hạ nó xuống. Họ cảm thấy đó là một phong tục ngoại đạo.
Dòng 34:
Năm 1900, cứ 5 gia đình ở Bắc Mỹ thì có một gia đình có cây Giáng sinh, và 20 năm sau phong tục này trở nên khá phổ biến. Vào những năm đầu thế kỷ 20, người dân Bắc Mỹ thường trang trí cây thông bằng vật trang trí do chính tay họ làm ra. Vật trang trí truyền thống của người Canada và người Mỹ gốc Đức gồm có quả [[hạnh nhân]], [[quả hạch]], bánh hạnh nhân với nhiều hình dạng thú vị khác nhau. Những hạt bắp chiên nhiều màu sắc, được trang trí cùng những quả [[phúc bồn tử]] và các chuỗi hạt. Cũng vào thời gian này bắt đầu xuất hiện những dây đèn trang trí trên cây Giáng sinh, nhờ nó cây thông rực rỡ hơn nhiều lần. ánh sáng trang trí bằng đèn điện kéo dài hơn và an toàn hơn rất nhiều so với ánh sáng toả ra từ những ngọn nến.
 
Tại [[Liên Xô]] cũ, sau [[cách mạng tháng Mười]], cây Giáng sinh bị cấm,<ref>{{cite web|url=https://books.google.co.uk/books?id=E4CML6akeYMC&pg=PT222|title=Santa Claus|publisher=}}</ref> nhưng phong tục này lại phục hồi sau năm 1935 như là ''Cây năm mới''. Cũng trong khuôn khổ [[chủ nghĩa vô thần]] nhà nước, chủ trương bởi nhà nước Liên bang Xô Viết lúc đó, nhiều "cơ sở nhà thờ tại [các] cấp địa phương, quốc gia hay giáo phận đã bị phá hủy hoặc bãi bỏ chức năng tôn giáo" trong [[:en:USSR anti-religious campaign (1921–28)|chiến dịch chống tôn giáo 1921-1928]].<ref>{{chú thích sách|title=Eastern Europe, Russia and Central Asia|year=2002|publisher=Taylor & Francis|isbn=1857431375|pages=46}}</ref><ref name="marxist.com">Paul Dixon, Religion in the Soviet Union, first published 1945 in Workers International News, and can be found at: http://www.marxist.com/religion-soviet-union170406.htm</ref> nhưng từ năm 1990, sau khi từ bỏ chế độ Cộng sản, nhiều nhà thờ bị phá hủy đã dần được phục dựng.
 
Tại châu Âu, những [[Họ Thông|cây thông]] thuộc [[chi Lãnh sam]] thường được sử dụng làm cây Giáng sinh, bên cạnh đó là [[chi Vân sam]], và đặc biệt là Thông Nordmann (''[[Abies nordmanniana]]'') hiện nay rất được ưa chuộng. Như tại [[Đức]] năm 2013, 80% cây Giáng sinh là từ cây ''Abies nordmanniana''.<ref>Monika Reuter: ''Christbaum.'' In: Münchner Merkur, 6.&nbsp;Dezember 2013, S. 12.</ref><ref>[http://www.ksta.de/freizeit/-freizeit-baumart-der-ideale-weihnachtsbaum,15190120,25517540.html Kölner Stadtanzeiger, online 4. Dezember 2013]</ref> Chỉ riêng tiền cây, theo thống kê năm 2006, người Đức đã chi 616 triệu [[Euro]] để mua 28 triệu cây,<ref>[[Deutschlandfunk]]: ''Tag für Tag''; Sendung vom 12. Dezember 2006</ref> và số lượng này ngày càng tăng, như năm 2013 tại Đức, khoảng 30 triệu cây Giáng sinh đã được bán.<ref>[http://www.handelsdaten.de/statistik/daten/studie/214313/umfrage/zahl-der-verkauften-weihnachtsbaeume-in-deutschland-zeitreihe/ ''Zahl der verkauften Weihnachtsbäume in Deutschland in den Jahren 2000 bis 2013 (in Millionen Stück)'']; Handelsdaten auf der Internetseite der Statista GmbH; abgerufen am 11. April 2014</ref>
 
[[File:Christmas_tree_for_sale.jpg|nhỏ|Những cây thông tươi khi bán thường được bó lại để dễ chuyên chở]]
Dòng 49:
Các cây được trang trí theo truyền thống với những vật trang trí như táo, các loại hạt, thực phẩm khác. Trong thế kỷ 18, cây thông bắt đầu được chiếu sáng bởi những ngọn nến và cuối cùng đã được thay bằng đèn Giáng sinh sau khi sự ra đời của [[Điện|điện khí hóa]]. Ngày nay, có rất nhiều loại vật trang trí truyền thống, chẳng hạn như vòng hoa, kim tuyến, trái châu, và kẹo. Một thiên thần hay sao có thể được đặt ở trên cùng của cây để đại diện cho [[Tổng lãnh thiên thần Gabriel]] hoặc Ngôi sao Bethlehem, ngôi sao báo hiệu [[Sự giáng sinh của Chúa Giêsu|Chúa Giêsu giáng sinh]] theo [[Phúc Âm Mátthêu]].<ref name="Mandryk2005">{{chú thích sách |last=Mandryk |first=DeeAnn |date=ngày 25 tháng 10 năm 2005 |title=Canadian Christmas Traditions |publisher=James Lorimer & Company |isbn=9781554390984 |page=67 |quote=The eight-pointed star became a popular manufactured Christmas ornament around the 1840s and many people place a star on the top of their Christmas tree to represent the Star of Bethlehem.}}</ref><ref name="Jones2011">{{chú thích sách |last=Jones |first=David Albert |date=ngày 27 tháng 10 năm 2011 |title=Angels |publisher=[[Oxford University Press]] |isbn=9780191614910 |page=24 |quote=The same ambiguity is seen in that most familiar of angels, the angel on top of the Christmas tree. This decoration, popularized in the nineteenth century, recalls the place of the angels in the Christmas story (Luke 2.9–18).}}</ref>
 
Thông thường, một cây thông Giáng sinh được dựng lên vào đầu [[mùa Vọng]].<ref>{{chú thích sách |author=Peter Mazar |title=School Year, Church Year: Customs and Decorations for the Classroom |year=2000 |publisher=Liturgy Training Publications |isbn=1568542402 |pages=161 }}</ref> Một số gia đình ở Mỹ và Canada dựng một cây Giáng sinh một tuần trước [[Lễ Tạ Ơn]] của Mỹ (ngày thứ Năm thứ tư của tháng mười một), và các mặt hàng trang trí Giáng sinh có thể xuất hiện sớm hơn trong các cửa hàng bán lẻ, thường là sau [[Halloween]] (31 tháng 10). Ở Ý và Argentina, cùng với nhiều quốc gia ở [[châu Mỹ Latin]], cây Giáng sinh được dựng lên ngày 08 tháng 12 (ngày [[Đức Mẹ vô nhiễm nguyên tội]]) và giữ cho đến ngày 6 tháng 1.
 
Theo truyền thống, thường là cây Giáng sinh được giữ cho đến ngày [[Lễ Hiển Linh]] (6 tháng 1). Một số gia đình Công giáo còn giữ cho đến khi [[Lễ Đức Mẹ dâng Chúa Giêsu trong đền thánh|Lễ Dâng Chúa trong đền thánh]] (ngày 2 tháng 2).<ref>{{chú thích web |url=http://www.holytrinitygerman.org/postepiphanycustoms.html |title=Customs of the Weeks after Epiphany |publisher=Holy Trinity (German) Catholic Church, Boston |accessdate=ngày 2 tháng 12 năm 2012 }}</ref>
 
Sau lễ, những cây Giáng sinh đã qua sử dụng được thu gom phế thải và một phần bị đốt cháy trong lửa vào dịp [[Lễ Phục Sinh|Phục Sinh]]. Cây Giáng sinh tồn kho (không trang trí) có thể phục vụ như là thực phẩm và đồ chơi cho voi và các động vật khác trong rạp xiếc hoặc sở thú.<ref>[http://www.berliner-zeitung.de/berlin/festessen-fuer-zoo-tiere-weihnachtsbaeume-als-futter,10809148,21388396.html ''Weihnachtsbäume als Futter'']; Berliner Zeitung, 4 tháng 1 năm 2013.</ref> Tại nhiều nơi, như tại [[Wien]], cây Giáng sinh đã qua sử dụng được thu thập để dùng đốt cháy trong một [[nhà máy điện]] sinh học để sưởi ấm.<ref>{{chú thích web | url = http://www.wien.gv.at/umwelt/ma48/sauberestadt/christbaumsammlung/index.html | tiêu đề = Christbaumsammelstellen in Wien | author = | ngày = | ngày truy cập = 8 tháng 3 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
 
==Đọc thêm==
Dòng 112:
* [http://www.allabouthistory.org/history-of-the-christmas-tree.htm History of the Christmas Tree]
 
{{sơ khai Cơ Đốc giáo}}
{{Chủ đề Cơ Đốc giáo}}