Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kiến trúc hậu hiện đại”

{{lskt}}

Trào lưu [[Hậu hiện đại]] (''Postmodernism'') trong [[kiến trúc]], hay '''kiến trúc Hậu hiện đại''', được xem như sự tiếp tục của [[kiến trúc Hiện đại]], bắt đầu xuất phát từ cuối [[thập niên 1950]], kéo dài đến thời điểm hiện tại.

 

[[Trường phái kiến trúc]] này, trái ngược với trường phái của [[kiến trúc Hiện đại]], là sự xuất hiện của các chi tiết [[trang trí]], tính [[đa nghĩa]] của [[biểu tượng]] trong kiến trúc.

 

Theo [[Robert Stern]], một kiến trúc sư [[:Thể loại:Người Mỹ|người Mỹ]], kiến trúc Hậu hiện đại được chia thành ba dạng nguyên lý sau:

 

Các công trình kiến trúc Hậu hiện đại phải gắn với [[môi trường]] xung quanh, là một bộ phận của môi trường. Ở đây, vấn đề đã khác so với kiến trúc Hiện đại là không xem xét đến bối cảnh mà có thể đặt công trình ở bất kỳ môi trường nào, bất kỳ nước nào.

 

Hình thức của công trình phải nói lên nhiều ý nghĩa, có nhiều chi tiết kiến trúc mang tính tượng trưng.

 

Tính chất trang trí của các chi tiết kiến trúc được khôi phục lại, trái ngược lại với những gì mà kiến trúc Hiện đại cho là "trọng tội".

 

{{CN hậu hiện đại}}

Xu hướng quay về với cổ điển được ưa chuộng ở kiến trúc Hậu hiện đại. Thiết kế công trình loại này sao cho tạo được cảm tưởng đây là một công trình cổ điển được thiết kế theo quan điểm thẩm mỹ của phong cách quốc tế. Hai khái niệm chủ đạo của kiến trúc Hậu hiện đại nhằm chế ngự được công chúng là xác định được tinh thần tưởng nhớ đến lịch sử (quá khứ) và xác định hình ảnh hiện tại của thành phố.

 

Ở xu hướng này có hai cách sau:

 

Ví dụ cho xu hướng này là [[đền thờ]] ở [[Trung Đông]] do [[Quynlan Terry]] thiết kế vào năm [[1975]] với ngữ pháp cổ [[La Mã]] nhưng lại có các chòi tháp kiểu thực dân [[Anh]] ở [[Ấn Độ]]. Năm [[1974]], kiến trúc sư [[:Thể loại:Người Nhật Bản|người Nhật Bản]] [[Mozuna Monta]] thiết kế ngôi nhà [[Okawa House]] với mặt ngoài là phong cách lâu đài Farnèse, ở bên trong thì phong cách nhà thờ Pazzi. Monta đã dùng phong cách nhại lại cổ điển để sáng tạo những tác phẩm nghiêm túc.

 

Xu hướng này phát triển trong [[thập niên 1970]], nó là một sự lai tạo của kiến trúc Hiện đại và công trình bằng [[gạch]] ở [[thế kỷ 19]]. Nó bao gồm các yếu tố:

 

Công trình tiêu biểu cho xu hướng này là [[Trung tâm Hillingdon Civic]], xây trong khoảng [[1974]]-[[1977]].

 

Xu hướng thích hợp dựa trên sơ đồ nhị nguyên về tính dễ hiểu và dễ đọc của [[đô thị]].

 

Một công trình điển hình cho xu hướng này là quần thể công trình nhà ở [[Byker Wall]] do kiến trúc sư [[Pháp]] [[Ralf Erskine]] làm năm [[1974]].

 

[[Kiến trúc La Mã]] có xu hướng thể hiện lòng tin vào bộ máy của [[Hoàng đế]], [[kiến trúc Phục Hưng]] thì biểu thị tính siêu hình nghiêm ngặt. Còn ở kiến trúc Hậu hiện đại, tính ẩn dụ xuất phát từ truyền thống [[hữu cơ]] có liên quan đến hình ảnh con người, động vật và thực vật. Sự đối xứng hình mặt người, cảm giác vận động từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới v.v... Ngôi nhà [[Daisy House]] xây dựng trong thời gian [[1976]]-[[1977]] ở bang [[Indiana]], do kiến trúc sư [[:Thể loại:Người Mỹ|người Mỹ]] [[Stanley Tigerman]] thiết kế, có mặt bằng và mặt đứng tương tự như hình ảnh một số bộ phận thân thể phụ nữ và nam giới. Kiến trúc sư [[:Thể loại:Người Nhật Bản|người Nhật Bản]] [[Yamashita Kazumasa]] cũng đã thiết kế một ngôi nhà kiểu mặt người, công trình được làm năm [[1974]] ở [[Kyoto]].

 

Xu hướng thiết kế này tạo ra một không gian vô hạn, không rõ ràng, nhập nhằng với nhau... Cửa hiệu đồ trang sức Schullin ở thủ đô [[Wien]] của [[Áo]] thuộc xu hướng này. Công trình này do kiến trúc sư [[Hans Hollein]] làm năm [[1975]].

 

Chủ nghĩa chiết trung ở [[thế kỷ 19]] là sự trốn tránh cái khó khi phải lựa chọn, đó là tính cơ hội và vị kỷ, đi tìm những thứ dễ dàng. Còn ở kiến trúc Hậu hiện đại, chủ nghĩa chiết trung mạnh mẽ và đa dạng một cách triệt để hơn.

 

 

 

Các kiến trúc sư Hậu hiện đại có các tác phẩm rất đa dạng, phong phú, nhưng Chủ nghĩa Hậu hiện đại đã làm họ gần nhau hơn, các tác phẩm của họ luôn thể hiện sự trung thành với truyền thống. [[Robert Venturi]] đã bắt chước theo ngôi [[đền Dori]] ở trong thiết kế ngôi nhà Electic House, nhại lại [[thức cột Ionic]] trong [[Bảo tàng Nghệ thuật Pop Art]] ở bang [[Ohio]]. Lối vào [[quảng trường Italia]], ở bang [[Missisipi]], xây dựng khoảng [[1978]]-[[1979]], giống [[Khải hoàn môn La Mã]] nhưng hiện đại hơn. Trong công trình này cũng có các cột Ionic mà cuốn đầu cột là [[thép]] mạ vàng, thân cột bằng các ống đèn [[huỳnh quang]].

 

Trong kiến trúc này, người ta khai thác tính chất đối xứng, tính "chính, phụ" và có "tâm" của công trình.

 

Thủ pháp này vận dụng khi thiết kế công trình, người ta lắp các chi tiết cổ không đúng với vị trí thường thấy. Mô típ hình bán nguyệt có chuôi ở nhà thờ [[Santa Maria Della Pace]] ở Roma do [[Pretroda Cortona]] xây dựng năm [[1656]]-[[1657]] đã được kiến trúc sư [[Isozaki Arata]] vận dụng làm cửa sổ trong các ngôi nhà Kj House và H. House. Còn trong ngôi nhà Sun-Tumori, kiến trúc sư [[Watanabe Toykazu]] đã làm một mái nhà có sống mái dốc ngược lên tạo một phối cảnh kỳ dị. Kiến trúc sư [[Aida Takefumi]] năm [[1979]] cũng làm một ngôi nhà có hai cái mái hình tam giác cân. Cái mái này lại được đỡ bằng một cột ở giữa theo truyền thống nhà ở [[Nhật Bản]].

 

Các kiến trúc sư vận dụng thủ pháp này đã tránh trang trí, không dùng trực tiếp các yếu tố kiến trúc Cổ điển nhưng sử dụng tính trật tự của bố cục, các trục chính, phụ. Họ thường sử dụng những hình hình học sơ cấp, là những hình đơn giản nhất. Trong ngôi nhà [[Matematician House]] của Reichlin và Rainhardt, người ta thấy nhiều quan niệm cổ điển như: "tâm nhà", hình chữ thập của [[Leone Battista Alberti]] và Palladio, v.v... Kiến trúc sư [[Isozaki Arata]] lại sử dụng chủ yếu hình vuông và khối [[lập phương]] để diễn đạt ý tưởng cho công trình. Năm [[1972]]-[[1974]] ông thiết kế bảo tàng [[Kitakyushu]] và toà nhà [[Shu Sha]], cả hai công trình đều là những [[hình vuông]] và khối lập phương hết sức đơn giản. Nhà hát nổi [[Teatro del Mondo]] ở [[Venezia]] của [[Aldo Rossi]] làm năm [[1979]] cũng là một công trình hết sức độc đáo.

 

 

<gallery>

Hình:ING House Amsterdam.JPG|Nhà ING, [[Amsterdam]]

</gallery>

 

{{Commons|:Category:Post-modern architecture}}

 

[[en:Postmodern architecture]]

[[es:Arquitectura postmoderna]]

[[fr:Postmodernisme (architecture)]]

[[fy:Postmodernisme (arsjitektuer)]]