Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Justinianus I”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 41:
}}
'''Justinian I''' ({{lang-la|Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus Augustus}}; {{lang-grc-gre|Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ἰουστινιανός ''Flávios Pétros Sabbátios Ioustinianós''}}) ({{circa}} [[482]] {{ndash}} [[13 tháng 11]] hay [[14 tháng 11]] năm [[565]]), còn được biết đến trong [[tiếng Việt]] với tên gọi '''Justinianô''' trong các bản dịch của [[Công giáo tại Việt Nam|Giáo hội Công giáo tại Việt Nam]] hay với ngoại hiệu là '''Justinianus Đại đế''' hay '''Thánh Justinianô Vĩ đại''' bởi Giáo hội [[Chính thống giáo Đông phương]], là [[Danh sách hoàng đế Byzantine|Hoàng đế Đông La Mã]] từ năm 527 đến khi qua đời, là vị Hoàng đế thứ nhì của [[nhà Justinianus]] sau người chú là [[Justinus I]]. Trong suốt triều đại của mình, Justinianus tìm cách khôi phục lại ánh hào quang của đế quốc La Mã và khôi phục [[Đế quốc Tây La Mã|nửa phía tây]] đã mất. Sự cai trị của Justinian
Bởi những cố gắng trung hưng đế quốc của mình, Justinianus đôi lúc được xem "[[Người La Mã cuối cùng]]" trong sử sách hiện đại.<ref>For instance by G. P. Baker (''Justinian'', New York 1938), or in the ''Outline of Great Books'' series (''Justinian the Great'').</ref> Tham vọng này được thể hiện bởi sự phục hồi một phần lãnh thổ của [[Đế quốc Tây La Mã]] không còn tồn tại.<ref>On the western Roman Empire, see now H. Börm, ''Westrom'' (Stuttgart 2013).</ref> Vị tướng [[Belisarius]] tài năng của ông nhanh chóng chinh phục [[Vương quốc Vandal]] ở Bắc Phi, mở rộng sự kiểm soát của La Mã đến Đại Tây Dương. Tiếp theo Belisarius, [[Narses]], các tướng lĩnh khác đã chinh phục [[Vương quốc Ostrogoth]], khôi phục lại [[Dalmatia]], [[Sicilia]], [[Ý]], và thành Rôma trở về với Đế quốc sau hơn một nửa thế kỷ nằm dưới sự kiểm soát của người rợ Ostrogoth. Viên thái thú [[Liberius (pháp quan thái thú)|Liberius]] đã giành lại được miền nam [[bán đảo Iberia]], thành lập tỉnh [[Spania]]. Những chiến dịch này đã tái lập lại sự kiểm soát của người La Mã trên các vùng biển phía tây Địa Trung Hải, tăng thêm cho ngân khố của đế quốc hàng năm hơn một triệu [[Solidus (tiền)|solidi]].<ref>{{cite web|url=http://www.tulane.edu/~august/H303/handouts/Finances.htm |title=History 303: Finances under Justinian |publisher=Tulane.edu |date= |accessdate=2012-11-14}}</ref> Dưới triều đại trị vì Justinian, ông cũng chinh phục người ''[[Người Zan|Tzani]]'', một tộc người ở bờ biển phía đông của Biển Đen mà đã chưa bao giờ nằm dưới sự cai trị của La Mã trước đó.<ref>Evans, J. A. S., ''The Age of Justinian: the circumstances of imperial power''. các trang 93–94</ref>
| |||