Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bắc Ngụy Hiếu Vũ Đế”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Ngomanh123 (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
n →‎top: clean up, replaced: → using AWB
Dòng 26:
 
| kiểu tại vị = Trị vì
| tiền nhiệm = <font color="grey">[[Nguyên Lãng (Bắc Ngụy)|Nguyên Lãng]]</font>
| nhiếp chính =
| kế nhiệm = <font color="red">'''Triều đại sụp đổ'''</font><br/>[[Đông Ngụy Hiếu Tĩnh Đế]]<br />[[Tây Ngụy Văn Đế]]
Dòng 39:
| con cái =
| niên hiệu =</small>
*Thái Xương (太昌) 532<br />
*Vĩnh Hưng (永興) 532<br />
*Vĩnh Hi (永熙) 532-535
| miếu hiệu = [[Hiển Tông]] (顯宗)
Dòng 53:
| nơi an táng =
}}
'''Bắc Ngụy Hiếu Vũ Đế''' ([[chữ Hán]]: 北魏孝武帝; 510 – 3 tháng 2, 535), tên húy là '''Nguyên Tu''' (元脩 hay 元修), [[Tên chữ (người)|tên tự]] '''Hiếu Tắc''' (孝則), vào một số thời điểm được gọi là '''Xuất Đế''' (出帝, "hoàng đế bỏ trốn"),<ref>Thụy hiệu "Hiếu Vũ" là do Tây Ngụy truy. Đông Ngụy không công nhận và gọi ông là Xuất Đế. Chính sử của Bắc Ngụy là ''[[Ngụy thư]]'', viết dưới triều đại kế thừa Đông Ngụy là [[Bắc Tề]], nên gọi ông là Xuất Đế. Tuy nhiên, các sách sử Trung Quốc, như ''[[Bắc sử]]'', thường gọi ông là Hiếu Vũ Đế.</ref> là vị [[hoàng đế]] cuối cùng của triều đại [[Bắc Ngụy]] thời [[Nam-Bắc triều (Trung Quốc)|Nam-Bắc triều]] trong lịch sử Trung Quốc.
 
Sau khi tướng [[Cao Hoan]] nổi loạn và đánh bại gia tộc của [[Nhĩ Chu Vinh]] vào năm 532, người này đưa Hiếu Vũ Đế lên ngôi. Mặc dù vậy, Hiếu Vũ Đế cố gắng thoát khỏi tầm kiểm soát của Cao Hoan, và đến năm 534, ông cùng với tướng [[Vũ Văn Thái]] chính thức đoạn tuyệt với Cao Hoan. Khi Cao Hoan tiến về phía nam nhằm giành lại quyền kiểm soát triều đình, Hiếu Vũ Đế chạy trốn đến lãnh địa của Vũ Văn Thái, khiến Bắc Ngụy bị phân làm hai phần (Cao Hoan sau đó lập [[Đông Ngụy Hiếu Tĩnh Đế|Nguyên Thiện Kiến]] lên ngôi, thiết lập triều [[Đông Ngụy]]). Tuy nhiên, quan hệ giữa Hiếu Vũ Đế và Vũ Văn Thái nhanh chóng trở nên xấu đi khi Vũ Văn Thái từ chối tha thứ cho các mối quan hệ tình ái với em họ của Hiếu Vũ Đế. Cuối cùng Vũ Văn Thái hạ độc giết chết Hiếu Vũ Đế. Sở dĩ nói Nguyên Tu là vị hoàng đế cuối cùng của Bắc Ngụy, bởi vì sau khi ông qua đời, Bắc Ngụy chính thức bị phân chia thành 2 miền đông tây, phía Tây thành lập bởi quyền thần [[Vũ Văn Thái]] đã lập một hoàng thân trong hoàng tộc Bắc Ngụy là [[Tây Ngụy Văn Đế|Nguyên Bảo Cự]] lên ngôi, và đóng đô ở [[Trường An]] nên sử gọi là [[Tây Ngụy]]. Còn phía Đông thành lập bởi quyền thần [[Cao Hoan]] cũng lập một hoàng thân khác là [[Đông Ngụy Hiếu Tĩnh Đế|Nguyên Thiện Kiến]] lên ngôi, và đóng đô ở [[Nghiệp (thành)|Nghiệp Thành]] nên sử gọi là [[Đông Ngụy]].