Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Từ điển Việt–Bồ–La”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
n Đã lùi lại sửa đổi của 14.170.249.202 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của 1.55.42.33
Dòng 1:
[[Tập tin:Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum (low-resolution).pdf|nhỏ|phải|Trang bìa Tự điển Việt–Bồ–La ''Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum'' ấn bản 1651. Lưu ý chữ Annamiticum viết sai vì có 3 chữ "n"]]
 
'''''Từ điển Annam–Bồ–LaViệt–Bồ–La''''' ([[tiếng Latinh]]: ''Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum'') là một cuốn [[từ điển]] bằng ba [[ngôn ngữ]]: [[tiếng Latinh|La Tinh]]–[[Tiếng Bồ Đào Nha|Bồ Đào Nha]]–[[Tiếng Việt|Việt]] do [[tu sĩ]] [[Giáo hội Công giáo Rôma|Công giáo]] và nhà từ điển học [[Alexandre de Rhodes]] biên soạn sau 12 năm hoạt động ở [[Việt Nam]], và được [[Bộ Phúc Âm hóa các Dân tộc|Thánh Bộ Truyền bá Đức Tin]] (''Sacra Congregatio de Propaganda Fide'') ấn hành tại [[Roma]] năm [[1651]] lúc ông về lại [[Châu Âu]].<ref name="W2583">{{Chú thích sách|title=Wörterbücher: Ein Internationales Handbuch Zur Lexikographie|first=Franz Josef|last=Hausmann|page=2583|url=http://books.google.com/books?id=Kwqc7xso22wC&pg=PA2583&dq=%22Dictionarium+Annamiticum+Lusitanum+et+Latinum%22}}</ref><ref>{{Chú thích sách|title=Researches Into the Physical History of Mankind|first=James|last=Cowles|page=501|url=http://books.google.com/books?id=4CYXAAAAYAAJ&pg=PA501&dq=%22Dictionarium+Annamiticum+Lusitanum+et+Latinum%22#PPA501,M1}}</ref>
 
==Lịch sử==
Trước khi cuốn từ điển này ra đời, thì từ điển [[tiếng Việt]] chỉ có hai loại [[chữ viết]]: [[chữ Hán|chữ Nho]] và [[chữ Nôm]].<ref name="W2583"/> Vào [[thế kỷ 16]] và [[thế kỷ 17|17]] khi các giáo sĩ truyền giáo phương Tây sang hai xứ [[Đàng Trong]] và [[Đàng Ngoài]] của [[người Việt]] thì họ bắt đầu tạo ra một hệ thống ghi âm tiếng Việt bằng [[bảng chữ cái Latinh|chữ Latinh]] hầu giúp việc truyền bá đạo [[Giáo hội Công giáo Rôma|Công giáo]]. Nỗ lực của họ đúc kết bằng cuốn ''Từ điển Việt–Bồ–La'' do Alexandre de Rhodes soạn, trong đó có 8.000 từ tiếng Việt dịch ra [[tiếng Bồ Đào Nha]] và tiếng Latinh.<ref name="W2583"/>
 
Trong lời tựa cuốn từ điển của mình, chính giáo sĩ de Rhodes đã tri ân công lao và đóng góp của các giáo sĩ Dòng Tên khác, đặc biệt là Từ điển Annam–Bồ–LaViệt–Bồ–La (''Diccionário anamita-português-latim'') của [[Gaspar do Amaral]] và Từ điển Bồ–AnnamBồ–Việt (''Diccionário português-anamita'') của [[Antonio Barbosa]] (hiện cả hai đã thất truyền).<ref name="W2583"/><ref name=Do>{{Harvtxt|Đỗ|2007|p=89}}</ref>
 
==Ngữ âm tiếng Việt trong Từ điển Annam–Bồ–LaViệt–Bồ–La==
Tiếng Việt trong Từ điển Việt–Bồ–La là [[tiếng Việt trung đại]], không phải là [[tiếng Việt hiện đại]] đang được sử dụng ngày nay. Tiếng Việt trung đại là một giai đoạn trong lịch sử tiếng Việt, kéo dài từ thế kỷ XVII đến nửa đầu thế kỷ XX, tiếng Việt hiện đại là tiếng Việt từ nửa cuối thế kỷ XIX đến nay. Ngữ âm tiếng Việt trung đại khác với ngữ âm tiếng Việt hiện đại.<ref>Nguyễn Tài Cẩn, Giáo trình lịch sử ngữ âm tiếng Việt (sơ thảo). Nhà xuất bản Giáo dục. Năm 1995. Trang 13, 14.</ref><ref name="direct link">清水政明 (Shimizu Masaaki). [https://www.academia.edu/7563171/S%E1%BB%B0_%E1%BA%A2NH_H%C6%AF%E1%BB%9ENG_C%E1%BB%A6A_C%E1%BA%A4U_TR%C3%9AC_%C3%82M_TI%E1%BA%BET_T%E1%BB%AA_H%C3%81N_VI%E1%BB%86T_%C4%90%E1%BA%BEN_S%E1%BB%B0_BI%E1%BA%BEN_%C4%90%E1%BB%94I_C%C3%81C_T%E1%BB%94_H%E1%BB%A2P_PH%E1%BB%A4_%C3%82M_%C4%90%E1%BA%A6U_TRONG_TI%E1%BA%BENG_VI%E1%BB%86T Sự ảnh hưởng của cấu trúc âm tiết từ Hán Việt đến sự biến đổi các tổ hợp phụ âm đầu trong tiếng Việt] (PDF: [http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/34122960/hnu06.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAJ56TQJRTWSMTNPEA&Expires=1461227063&Signature=gx%2BQG13azVj91ij7pvznemu9DQc%3D&response-content-disposition=attachment%3B%20filename%3DS_NH_HNG_CA_CU_TRUC_AM_TIT_T_HAN.pdf direct link]). Trang 23.</ref>
 
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Từ_điển_Việt–Bồ–La”