Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đào Công Soạn”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dinhtuydzao (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
viết lại toàn bộ
Dòng 1:
'''Đào Công Soạn''' (1381-1458) là đại thần nhà [[Lê sơ]] trong [[lịch sử Việt Nam]].
{{thiếu nguồn gốc}}
'''Đào Công Soạn''', tự Tân Khanh là danh thần thời [[Lê Thái Tổ]], quê huyện [[Tiên Lữ]], [[Hưng Yên]]. Ông đứng đầu kỳ thi sĩ tử đầu tiên thời Lê Thái Tổ. Làm quan đến nhập nội đại hành khiển. Trong công cuộc đi sứ nhà Minh để xác lập vị thế của vua Lê ông đóng góp nhiều nhất. Ông coi viêc của ba quán (Ba bộ). Sau già xin về hưu thời Lê Thái Tông nhưng vua không nghe lại cử ông lên Thái Nguyên xem xét tình hình. Sau ông mất năm 78 tuổi. Ông tính tình khiêm cẩn, luật lệ thời Lê phần nhiều do ông soạn thảo, thơ ông thanh cao. Con cháu ông về sau đều là bậc kì tài trong thiên hạ.
 
== Thời chiến ==
{{sơ khai}}
Đào Công Soạn tự là Tân Khanh, người làng Thiện Phiến, huyện Tiên Lữ, Hưng Yên, Việt Nam.
 
Đào Công Soạn trưởng thành khi nước Đại Việt có nhiều biến động: nhà Hồ thay nhà Trần, không lâu sau quân Minh sang diệt nhà Hồ.
 
Năm 1426, thủ lĩnh quân Lam Sơn chống Minh là Lê Lợi tiến quân ra Bắc, tổ chức kỳ thi đầu tiên. Đào Công Soạn đã đã 46 tuổi, đi thi và đỗ đầu. Ông được Lê Lợi bổ dụng làm quan ngay<ref>Phan Huy Chú, sách đã dẫn, tr 278</ref>.
 
Chiến sự với quân Minh giằng co. Đào Công Soạn được lệnh đi sứ vào thành Đông Quan. Tướng Minh là Vương Thông đề nghị Lê Lợi lập lại con cháu nhà Trần làm điều kiện giảng hòa. Lê Lợi bèn lập Trần Cảo làm vua.
 
== Thời bình ==
Năm 1428, quân Minh bị đánh bại hoàn toàn, rút về nước. Lê Lợi lên ngôi vua, tức là Lê Thái Tổ. Đào Công Soạn được giao đi sứ nhà Minh cầu phong và phân trần về việc không còn con cháu nhà Trần. Cuối cùng nhà Minh công nhận Lê Lợi làm vua Đại Việt.
 
Khi trở về, Đào Công Soạn được phong làm tham tri Đông đạo.
 
Thời Lê Thái Tông, ông kiêm coi việc ở Viện thẩm hình. Mùa đông năm 1435 ông được thăng chức Sứ thẩm hình, kiêm Thượng thư bộ Lễ. Khi sứ nhà Minh sang, ông là người am hiểu ngoại giao, được giao việc đón tiếp. Sang năm 1436, ông lại phụng mệnh làm chánh sứ sang nhà Minh cầu phong cho Lê Thái Tông.
 
Mùa thu năm 1437 ông được gia phong chức Tả thị lang Môn hạ, tham gia việc xét địa bạ tịch ở Bắc đạo.
 
Năm 1444 đời Lê Nhân Tông, ông lại làm chánh sứ sang cống nhà Minh. Khi trở về, ông được phong chức hầu, giảng ở tòa Kinh diên.
 
Năm 1449, ông cáo lão xin nghỉ hưu nhưng vua Nhân Tông không cho mà thăng ông làm Nhập nội đại hành khiển, coi việc ba quán: Nho quán, Sùng văn quán và Tú lâm cực.
 
Năm 1456, do ông là người có kinh nghiệm, am hiểu nhiều việc, được sai lên Thái Nguyên khám định bờ cõi<ref>Phan Huy Chú, sách đã dẫn, tr 278</ref>.
 
Năm 1458 đời Lê Nhân Tông, Đào Công Soạn qua đời, thọ 78 tuổi.
 
== Nhận định ==
Sử gia Phan Huy Chú nhận định về ông như sau<ref>Phan Huy Chú, sách đã dẫn, tr 278</ref>:
:Ông là người ôn hòa, kính cẩn, kiệm ước, có phong độ danh thần. Thơ ông cũng thanh thoát, ý tứ dồi dào, đáng ngâm
 
== Xem thêm ==
* Lê Thái Tổ
* Lê Thái Tông
 
== Tham khảo ==
* Phan Huy Chú (2008), ''[[Lịch triều hiến chương loại chí]], tập 1'', NXB Giáo dục
 
== Chú thích ==
{{reflist}}
[[Thể loại:Nhà ngoại giao Việt Nam]]
[[Thể loại:Quan nhà Hậu Lê]]
[[Thể loại:Người Hưng Yên]]
[[Thể loại:Sinh 1381]]
[[Thể loại:Mất 1458]]