Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mảng Ấn Độ”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Luckas-bot (thảo luận | đóng góp)
221.445 sửa đổi
n robot Thêm: es:Placa de Índia
Xqbot (thảo luận | đóng góp)
Bot
180.843 sửa đổi
n robot Thay: es:Placa de India; sửa cách trình bày
Dòng 1:
[[HìnhTập tin:Plates tect2 en.svg|nhỏ|phải|{{legend|#Ea6463|Mảng Ấn Độ, phần màu đỏ|border=#000 solid 1px}}]]
[[HìnhTập tin:Himalaya-formation.gif|phải|nhỏ|Do [[trôi dạt lục địa]], mảng Ấn Độ tách ra từ Madagascar và va chạm với [[mảng Á-Âu]] gây ra sự hình thành của dãy núi [[Himalaya]].]]
 
'''Mảng Ấn Độ''' là một [[mảng kiến tạo]] nguyên thủy là một phần của lục địa cổ [[Gondwana]] và tách ra từ nó để trở thành một mảng kiến tạo lớn. Khoảng 50 tới 55 triệu năm trước (Ma), nó hợp nhất với [[mảng Australia]] (mảng Úc) cận kề. Ngày nay nó là một phần của [[mảng Ấn-Úc]] và bao gồm [[tiểu lục địa Ấn Độ]] cũng như một số phần của vùng bồn địa nằm dưới [[Ấn Độ Dương]].
 
Vào cuối [[kỷ Phấn trắng]], khoảng 90 Ma, sau khi tách ra khỏi Gondwana tại khu vực khi đó là đường ráp nối của [[Madagascar]] và [[Ấn Độ]], mảng Ấn Độ bắt đầu di chuyển về phía bắc với tốc độ khoảng 20 cm/năm (8 inch/năm) <ref name ="fast">[http://www.eurekalert.org/pub_releases/2007-10/haog-tfc101507.php "The fastest continent: India's truncated lithospheric roots"]</ref> và bắt đầu va chạm với [[châu Á]] trong khoảng từ 50 tới 55 Ma, thuộc thời kỳ của [[thế Eocen]] trong [[đại Tân sinh]]. Trong thời gian này, mảng Ấn Độ đã di chuyển một khoảng cách khoảng 2.000 đến 3.000 km (1.200 đến 1.900 dặm Anh) và như thế nó di chuyển nhanh hơn bất kỳ mảng kiến tạo nào đã biết. Năm 2007, các nhà địa chất Đức đã xác định rằng nguyên nhân để mảng Ấn Độ di chuyển nhanh như vậy là do nó có độ dày chỉ khoảng một nửa độ dày của các mảng kiến tạo khác trước đây đã tạo ra Gondwana<ref name="fast" />.
 
Sự va chạm của nó với [[mảng Á-Âu]] dọc theo ranh giới giữa Ấn Độ và [[Nepal]] đã tạo thành một [[kiến tạo sơn|đai kiến tạo sơn]] để sinh ra [[cao nguyên Thanh Tạng]] và dãy núi [[Himalaya]], do các loại trầm tích đại dương đã chụm lại giống như đất trước khi bị vùi lấp.
Dòng 16:
 
Giống như các trận động đất lớn khác, trận động đất ngày 26 tháng 12 năm 2004 đã được tạo ra bởi phay nghịch chờm. Đoạn đứt gãy dài khoảng 100 km (60 dặm Anh) đã làm cho khoảng 1.600 km (994 dặm Anh) của bề mặt chung bị trượt đi, di chuyển phay này tới 15 m (50 ft) và nâng đáy biển lên vài mét, tạo ra một cơn [[sóng thần]] (tsunami) lớn.
[[HìnhTập tin:Earthquake Information for Pakistan.gif|trái|nhỏ|Hình đơn giản minh họa ranh giới của mảng Ấn Độ với mảng Á-Âu, châu Phi và Ả Rập; trận [[động đất Kashmir 2005]] xảy ra tại đỉnh phía tây bắc của mảng Ấn Độ.]]
 
== Động đất Kashmir 2005 ==
{{main|Động đất Kashmir 2005}}
Ngày [[8 tháng 10]] năm 2005, một trận động đất cường độ 7,6 đã xảy ra gần [[Muzaffarabad]], [[Azad Kashmir|Kashmir]], [[Pakistan]] làm chết hơn 80.000 người và làm cho trên 2,5 người không còn nơi ở.
Dòng 30:
* [[Cổ địa lý học]]
* [[Mảng kiến tạo]]
== Ghi chú ==
{{reflist}}
== Liên kết ngoài ==
* [http://www.scotese.com/indianim.htm Va chạm của Ấn Độ và châu Á (90 Ma &mdash;— nay)] của Christopher R. Scotese, từ Dự án Paleomap. Tra cứu ngày 28-12-2004.
* [http://neic.usgs.gov/neis/bulletin/neic_slav_ts.html Cường độ 9,0 ngoài vùng duyên hải phía tây miền bắc Sumatra chủ nhật, 26-12-2004 hồi 00:58:49 UTC: Báo cáo động đất sơ bộ] từ USGS. Tra cứu 28-12-2004.
 
{{Mảng kiến tạo}}
 
[[Thể loại:Mảng kiến tạo|Ấn Độ]]
[[Thể loại:Địa chất Ấn Độ]]
Hàng 46 ⟶ 47:
[[de:Indische Platte]]
[[en:Indian Plate]]
[[es:Placa de ÍndiaIndia]]
[[eo:Hindia plato]]
[[fr:Plaque indienne]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Mảng_Ấn_Độ”