Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quidditch (thể thao)”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 3:
'''Quidditch''' là môn thể thao đồng đội được lấy ý tưởng từ [[Quidditch|môn thể thao hư cấu cùng tên]] xuất hiện trong bộ truyện nổi tiếng [[Harry Potter]] và [[Harry Potter (loạt phim điện ảnh)|loạt phim điện ảnh Harry Potter]] của nhà văn [[J. K. Rowling]], đôi khi được gọi là '''Muggle Quidditch''' để phân biệt với với [[Quidditch|môn thể thao hư cấu]] nguyên tác với các yếu tố phép thuật như chổi bay hay trái bóng bị phù phép. Trong Vũ trụ Harry Potter, "muggle" là từ để chỉ một người bình thường không có dòng máu phép thuật. Dù đang là môn thể thao còn rất non trẻ, được chơi lần đầu tiên vào năm 2005. Tuy nhiên, quidditch hiện đang được chơi trên khắp thế giới và đang phát triển mạnh mẽ. Luật thi đấu được ban hành bởi [[Liên đoàn Quidditch Quốc tế|Liên đoàn quidditch Quốc tế (IQA)]].
Sân thi đấu có dạng hình chữ nhật với các góc được bo tròn dài khoảng 55 m (60 yards) và rộng khoảng 33 m (36 yards) với ba vòng gôn có độ cao khác nhau ở mỗi đầu sân. Khi tham gia thi đấu, mỗi tuyển thủ giữ một cây chổi giữa hai chân. Các truy thủ và thủ môn phải đưa quả quaffle (quả bóng chuyền) qua một trong ba vòng gôn của đối phương, mỗi lần thành công được tính 10 điểm. Để phòng thủ, các truy thủ và thủ môn được phép truy cản truy thủ và thủ môn đội đối phương, trong khi các tấn thủ sẽ sử dụng quả bludger (quả bóng né) để loại bỏ bất kỳ tuyển thủ nào trên sân. Khi bị bludger ném trúng, tuyển thủ đó phải bỏ chổi ra, buông bất kỳ quả bóng nào đang giữ, và chạy về chạm vào
Mỗi đội phải có tối thiểu 7 tuyển thủ (tối đa 21 tuyển thủ), trong đó lúc nào cũng có 6
== Lịch sử ==
'''Quidditch''' là môn thể thao đồng đội được xây dựng từ [[Quidditch|môn thể thao hư cấu cùng tên]]. Để phân biệt, [[Quidditch|môn thể thao hư cấu nguyên tác]] thường được viết hoa "Quidditch" trong khi phiên bản đời thực thường không được viết hoa "quidditch". Vào tháng 4 năm 2017, [[Từ điển tiếng Anh Oxford]] đã đưa từ "quidditch" vào từ điển của họ. Trò chơi được chơi lần đầu tiên tại [[Trường Đại học Middlebury]], tại [[Middlebury, Vermont]] bởi Xander Manshel và Alex Benepe. Sau đó quidditch đã phát triển độc lập và có nhiều điểm khác biệt.
Đến năm 2007, quidditch có một bước phát triển vượt trội, [[Giải vô địch quidditch thế giới]] đầu tiên được tổ chức và đội Middlebury đã lên ngôi vô địch. Kể từ đó, cứ hàng năm cho tới năm 2014, [[Giải vô địch quidditch thế giới]] được tổ chức tại Mỹ, nơi các đội tuyển các trường và các đội bóng cộng đồng cùng tranh tài để trở thành nhà vô địch. Trong khi Canada, Úc, Pháp vẫn thường gửi đội đến tham dự, nhưng [[Giải vô địch quidditch thế giới]] vẫn mang nặng tính chất liên bang hơn là một cuộc tranh tài tầm cỡ quốc tế. Vào năm 2012, [[Liên đoàn Quidditch Quốc tế|Liên đoàn quidditch Quốc tế (IQA)]] đã tổ chức [[Giải mùa hè|Giải đấu mùa hè]] với 5 đội tuyển quốc gia của các nước Anh (chủ nhà), Mỹ, Pháp, Úc và Canada tham dự. Giải đấu chứng kiến sự áp đảo hoàn toàn của đội tuyển Mỹ và đã lên ngôi vô địch một cách hoàn toàn thuyết phục. Hai năm sau, [[Liên đoàn Quidditch Quốc tế|IQA]] tiếp tục tổ chức [[Giải toàn thế giới]] tại Canada, lần này có thêm sự góp mặt của Mexico và Bỉ. Trong trận chung kết, đội tuyển Mỹ đã đánh bại đội tuyển Úc để giành huy chương vàng.
Kể từ khi bắt đầu tại [[Trường Đại học Middlebury]], môn thể thao đã lan sang các trường đại học khác tại Mỹ, và đã du nhập vào Canada tại [[Đại học McGill]] và [[Đại học Carleton]] vào năm 2009. Nó trở nên dần quốc tế hoá với các đội tuyển tại Úc, Anh và Pháp, lan toả ra khắp chấu Âu và châu Mỹ, đến Ý, Tây Ban Nha, Bỉ, Hà Lan, Mexico, Argentina và Brazil. Hiện tại đang có một số đội hoạt động tại Malaysia, Trung Quốc, Uganda, Philippines và Việt Nam.
== Cách chơi ==
Trận đấu bắt đầu với 6 tuyển thủ (tầm thủ chưa ra sân vào lúc này) xuất hiện tại vạch xuất phát trong khu vực cấm địa, chổi được đặt trên mặt sân và 4 quả bóng đặt ở vạch giữa sân. Trọng tài chính ra hiệu lệnh "lên chổi" (brooms up!), các tuyển thủ sẽ lao lên để chiếm quyền kiểm soát bóng. Sau hiệu lệnh khai cuộc, các tầm thủ không được gây trở ngại cho các vị trí khác, và phải chờ ở gần sân cho đến khi hết thời gian chờ, thường là 18 phút. Quả bóng snitch xuất hiện trên sân từ phút thứ 17 và các tầm thủ được phép xuất phát từ phút thứ 18.
Các tuyển thủ thường phải chạy bứt tốc, thay đổi tư thế tấn công - phóng thủ liên tục. Sau mỗi bàn thắng được ghi (mang lại 10 điểm), bóng quaffle được trao lại cho thủ môn của đội bị ghi bàn và các truy thủ phải quay về khu cấm địa đội nhà trước khi triển khai tấn công. Các tấn thủ không bị bắt buộc phải trở về sân nhà hay rời khỏi khu vực cấm địa đối phương. Trận đấu có thể kéo dài vô tận, tuỳ thuộc vào sức bền và kỹ năng bắt snitch của tầm thủ hai đội.
Kể từ Bộ luật thi đấu ấn bản thứ 10, sau mỗi khoảng thời gian quy định mà tầm thủ các đội vẫn chưa bắt được quả snitch, những quy định hạn chế đối với người mang quả snitch dần được áp dụng. Các hạn chế được cộng dồn và có hiệu lực đến khi trận đấu kết thúc. Khi các tầm thủ xuất phát, người mang quả snitch phải ở giữa khu cấm địa của hai đội. Sau phút thứ 23, người mang quả snitch chỉ được di chuyển trong khu vực 1.5 yards giữa sân. Sau phút thứ 28, người mang quả snitch chỉ được sử dụng một tay. Sau phút thứ 33, người mang quả snitch bị hạn chế trong khu vực 1.5 yards tính từ vạch giữa sân và đường biên ở phía đối diện với người tính điểm.
Trận đấu kết thúc khi tầm thủ bắt được quả snitch một cách hợp lệ. Quyết định được xác định bởi trọng tài snitch, trọng tài chính và người mang quả snitch. Đội bắt được snitch ghi được 30 điểm, bất kể họ đang thắng hay thua. Kết quả trận đấu không được xác định bởi việc bắt quả snitch, nhưng điểm số mang lại có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả trận đấu. Tuỳ theo tỉ số hiện tại của trận đấu mà các tầm thủ sẽ đưa ra quyết định có bắt snitch hay không. Nếu đội nhà đang để thua quá xa, tầm thủ sẽ hỗ trợ phòng thủ bằng cách đứng giữa quả snitch và tầm thủ đội đối phương.
== Các vị trí trên sân ==
* '''Truy thủ''' có nhiệm vụ ghi bàn bằng cách ném quả quaffle qua một trong các vòng gôn đối phương, mỗi lần thành công ghi được 10 điểm. Khi quả bludger ném trúng một truy thủ, truy thủ đó phải thả quả quaffle (nếu có) đang cầm, bỏ chổi khỏi hai chân và phải chạm vào vòng gôn đội nhà trước khi tiếp tục tham gia trận đấu. Truy thủ có thể va chạm trực tiếp (một cách hợp lệ) với truy thủ và thủ môn đối phương. Mỗi đội sẽ có 3 truy thủ trên sân, được nhận diện bằng băng đầu màu trắng.
* '''Thủ môn''' có nhiệm vụ cản phá truy thủ đội đối phương ghi bàn. Thủ môn không bị quả bludger tấn công khi đang kiểm soát quả quaffle trong khu vực cấm địa đội nhà. Khi ra khỏi khu vực cấm địa, thủ môn trở thành truy thủ thứ 4 của đội. Thủ môn có thể va chạm trực tiếp (một cách hợp lệ) với truy thủ và thủ môn đối phương. Mỗi đội có 1 thủ môn trên sân, được nhận diện bằng băng đầu màu xanh lá.
* '''Tấn thủ''' cố gắng loại bỏ đối phương bằng cách sử dụng quả bludger và ngăn chặn quả bludger đối phương tấn công đồng đội. Tấn thủ vẫn có thể là mục tiêu tấn công của quả bludger tương tự như truy thủ hay thủ môn, tuy nhiên tấn thủ được quyền bắt quả bludger để vô hiệu hoá. Nếu bắt được quả bludger, cả hai tấn thủ (người ném và người bắt) vẫn tiếp tục tham gia thi đấu bình thường. Vì chỉ có 3 quả bludger trong khi có tới 4 tấn thủ, nên sẽ có một tấn thủ không có bóng và tìm cách đoạt lấy bludger từ tấn thủ đội đối phương. Tấn thủ chỉ có thể va chạm trực tiếp (một cách hợp lệ) với tấn thủ đối phương. Mỗi đội có 2 tấn thủ trên sân, được nhận diện bằng băng đầu màu đen.
* '''Tầm thủ''' có nhiệm vụ bắt quả snitch. Tầm thủ không được va chạm với quả snitch, nhưng được phép va chạm với tầm thủ đối phương. Tầm thủ bắt đầu tham gia trận đấu từ phút thứ 18. Mỗi đội có 1 tầm thủ trên sân, được nhận diện bằng băng đầu màu vàng.
== Dụng cụ thi đấu ==
Trận đấu sử dụng 6 vòng gôn được dựng đứng, mỗi bên có 3 vòng, đặt ở vùng bán nguyệt hai đầu sân. Mỗi tuyển thủ phải giữ một cây chổi ở giữa hai chân. Có tất cả 5 quả bóng được sử dụng trong thi đấu, được chia làm 3 loại: 1 quả quaffle, 3 quả bludger, 1 quả snitch.
=== Chổi ===
Là một trong những điểm khác biệt tạo nên thương hiệu của của quidditch, cây chổi được sử dụng để tạo độ khó cho trò chơi tương tự như việc kiểm soát bóng bằng một tay trong môn [[bóng rổ]] hay chỉ được phép sử dụng chân trong [[bóng đá]]. Các tuyển thủ phải luôn luôn cưỡi cây chổi của mình trong suốt quá trình thi đấu, ngoại trừ lúc bị bludger ném trúng và quay về vòng gôn đội nhà. Cưỡi chổi có nghĩa là tuyển thủ luôn luôn giữ cây chổi nằm giữa hai chân và không được để chổi rớt xuống đất. Việc cầm chổi bằng tay hay chỉ kẹp bằng đùi đều hợp lệ như nhau, miễn là cây chỗi vẫn chạm vào người và không tiếp xúc hoàn toàn với mặt đất. Vì gây khó khăn cho trò chơi, nên có một số phiên bản quidditch khác mà người chơi không sử dụng chổi.
Tuyển thủ có thể cưỡi bất kỳ loại chổi nào tuỳ vào khả năng tài chính. Nhiều đội có xu hướng sử dụng ống nhựa PVC dài khoảng 1 m, loại này có thể tự làm hoặc mua từ các nhà cung cấp dụng cụ quidditch chuyên nghiệp. Những người chơi giàu có thường lựa chọn chổi Shadow Chasers của hãng Alivan với thân bằng gỗ và đuôi chổi giống với mô tả trong truyện và phim Harry Potter. Thời gian đầu, các đội mới thành lập khuyến khích người chơi "xách chổi lên và bay" và kết quả là người chơi mang đến những cây chổi lông gà và hay những cây chổi chà. Điều này gây nên những khó khăn ban đầu.
=== Vòng gôn ===
Có 3 vòng gôn được đặt ở mỗi đầu sân với các độ cao khác nhau (0.91m, 1.37m, 1.83m) cách nhau khoảng 2 thân chổi (2.34m). Truy thủ và thủ môn có thể ném quả quaffle qua một trong các vòng gôn, bất kể từ đằng trước hay đằng sau, để ghi 10 điểm cho đội nhà. Bất kỳ người chơi nào làm rớt chổi hay bị bludger ném trúng phải chạm vào một trong các vòng gôn đội nhà trước khi quay lại thi đấu (không được chạm bằng chổi).
=== Quả quaffle ===
Quả quaffle là một quả bóng chuyền bình thường được xì bớt hơi để các truy thủ và thủ môn dễ dàng kiểm soát. Để ghi điểm, quả bóng có thể bay bất kỳ vòng gôn nào, từ bất kỳ hướng nào. Bất kể đội nào ném bóng qua vòng gôn, miễn vẫn còn trong thi đấu, điểm được tính cho đội tấn công vào vòng gôn đó, vẫn được tính là 10 điểm.
=== Quả bludger ===
Quả bludger là quả bóng né được xì bớt hơi để các tấn thủ dễ dàng kiểm soát. Mặc dù lúc nào cũng có tới 4 tấn thủ trên sân nhưng chỉ có 3 quả bludger. Quả bludger được sử dụng để tấn công người chơi khác trên sân. Khi bị tấn thủ đối phương ném bludger trúng, người chơi bị hiệu ứng hạ gục. Điều này có nghĩa là tuyển thủ đó phải bỏ chổi ra, buông bất kỳ quả bóng nào đang giữ, và chạy về chạm vào vòng gôn đội nhà trước khi tiếp tục tham gia thi đấu. Đặc biệt lưu ý là hiệu ứng chỉ có tác dụng lên đối thủ, tức là dù có bị bludger của đồng đội ném trúng, bạn vẫn có thể tiếp tục thi đấu bình thường.
=== Quả snitch vàng ===
Quả snitch là một quả bóng tennis bỏ trong một chiếc tất dài, được treo đằng sau quần của một người chơi độc lập công tâm mặc đồ màu vàng, trông như chiếc đuôi của người đó. Người mang theo quả snitch có thể làm mọi thứ trong khả năng để bảo vệ quả snitch khỏi tầm thủ của hai đội. Chỉ có tầm thủ mới được phép đuổi theo người mang quả snitch và không được cố tình va chạm. Nếu quả snitch vẫn chưa được bắt sau những khoảng thời gian xác định, một số quy định đối với người mang quả snitch dần được áp dụng để hạn chế phạm vi di chuyển. Trận đấu kết thúc khi tầm thủ của một trong hai đội bắt được quả snitchs và mang về 30 điểm cho đội của mình.
== Tham khảo ==
{{Tham khảo}}
| |||