Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tính trội (di truyền học)”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Tạo với bản dịch của trang “Dominance (genetics)
 
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
[[Tập tin:Journal_of_Agricultural_Research_(1917)_(14582377398).jpg|nhỏ|397x397px|Di truyền tính lùn trên ngô. Minh họa chiều cao của các cây từ hai biến thể bố mẹ và con lai dị hợp tử F1 của chúng (ở giữa)]]
'''Tính trội''' trong [[di truyền học]] là một mối quan hệ giữa các [[alen]] của một [[gen]], trong đó tác động lên [[kiểu hình]] của một alen đã át đi sự đóng góp của một alen thứ hai ở trên cùng một locus.<ref>{{Chú thíchcite web|title=dominance|url=//www.oxforddictionaries.com/definition/english/dominance|title=dominance|accessdate=14 May 2014|websitework=Oxford Dictionaries Online|publisher=Oxford University Press|accessdate=14 May 2014}}</ref><ref>{{Chú thíchcite web|title=express|url=//www.oxforddictionaries.com/definition/english/express|title=express|accessdate=14 May 2014|websitework=Oxford Dictionaries Online|publisher=Oxford University Press|access-date=14 May 2014}}</ref> Alen thứ nhất có '''tính''' ''' trội''' và alen thứ hai có '''tính''' ''' lặn'''. Với những gen trên một nhiễm sắc thể thường (bất cứ [[nhiễm sắc thể]] nào khác không phải nhiễm sắc thể giới tính), các alen và tính trạng được kết hợp của chúng có '''tính''' ''' trội nhiễm sắc thể thường''' hoặc '''tính''' ''' lặn nhiễm sắc thể thường'''. Tính trội là khái niệm then chốt trong [[di truyền Mendel]] và di truyền học cổ điển. Thường thì alen trội chứa một [[protein]] hoạt động được trong khi alen lặn thì không.
 
Một ví dụ cổ điển về hiện tượng trội là di truyền của hình dạng [[hạt]] của [[đậu Hà Lan]]. Đậu Hà Lan có thể tròn do alen ''R'' quyết định hoặc nhăn do alen ''r '' quyết định. Trong trường hợp này, có ba cách kết hợp alen (kiểu di truyền) có thể xảy ra: ''RR'', ''Rr '' '' rr''. Những cá thể ''RR'' là những hạt đậu tròn còn ''rr'' là những hạt đậu nhăn. Với những cá thể ''Rr,'' alen ''R'' đã át đi sự hiện hữu của alen ''r'', vậy nên những cá  thể đó cũng sẽ là hạt tròn. Do đó, alen ''R'' trội hơn alen ''r'', và alen ''r'' là alen lặn so với alen ''R''. Việc sử dụng chữ in hoa cho alen trội và chữ in thường cho alen lặn là một quy ước được thực hiện theo một cách rộng rãi.
 
Nói chung, khi một gen tồn tại ở hai dạng alen (gọi là ''A'' và ''a''), có ba cách kết hợp alen có thể xảy ra: ''AA'', ''Aa'', và ''aa''. Nếu các cá thể ''AA'' và ''aa'' (các đồng hợp tử) cho thấy các dạng tính trạng khác nhau (kiểu hình), và cá thể ''Aa'' (dị hợp tử) cho thấy cùng kiểu hình với cá thể ''AA'' thì alen ''A'' được gọi là alen trội, và ''a'' được gọi là alen lặn.
 
Tính trội thì không cố hữu đối với cả một alen lẫn kiểu hình của nó. Nó là một mối quan hệ giữa hai alen của một gen và các kiểu hình liên quan; một alen có thể trội với một alen thứ hai, lặn với một alen thứ ba, và đồng trội với cái thứ tư. Đồng thời, một alen có thể trội ở dạng kiểu hình này nhưng lại lặn ở dạng kiểu hình khác bị ảnh hưởng bởi cùng một gen. Tính trội thì khác với tính át gen, một mối quan hệ trong đó một alen của một gen ảnh hưởng tới biểu hiện của alen khác ở một gen khác biệt.<ref>{{Chúcite thíchbook sách|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK21249/ |title=Modern Genetic Analysis |chapter=Gene Interaction Leads to Modified Dihybrid Ratios |date=1999 |author=Griffiths AJF |author2=Gelbart WM |author3=Miller JH |isbn=0-7167-3118-5}}<code style|publisher="color:inherit;W. border:inherit;H. Freeman padding:inherit;">&#x7C;tựa đềCompany |place=</code>New trốngYork hay bị thiếu ([[:en:Help:CS1 errors#citation_missing_title|trợ giúp]])display-authors=etal}}</ref>
[[Thể loại:Trang có chú thích thiếu tựa đề]]
[[Thể loại:Trang có URL không tên trong chú thích]]</ref>
 
== Xem thêm ==
* [[ADN ty thể]]
 
== ReferencesTham khảo ==
{{Reflist|30em}}
* [https://www.mun.ca/biology/scarr/Bio2250.html "On-line notes for Biology 2250 – Principles of Genetics"]. Memorial University of Newfoundland.
Hàng 21 ⟶ 19:
== Liên kết ngoài ==
* [https://web.archive.org/web/20111026062710/http://www.omim.org/ "Online Mendelian Inheritance in Man"] (OMIM)
* [https://web.archive.org/web/20090414125159/http://hopes.stanford.edu/causes/inherit/c0.html "Autosomal dominance of Huntington's Disease"]. [[Huntington's Disease Outreach Project for Education at Stanford]]
* [https://www.youtube.com/watch?v=vLO3TyguTj4 "Examples of incomplete dominance"] (YouTube)
 
[[Thể loại:Bất thường tính trội trên nhiễm sắc thể thường]]