Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Yên (nước)”

Kế Thành (薊城; nay là tây nam [[PhòngPhong SơnĐài]], [[Bắc Kinh]])

Kinh đô của nước Yên đặt tại [['''Kế Thành]]''' (nay là khu vực trấn Lưu Ly Hà thuộc quận [[PhòngPhong Điền (định hướng)|Phong SơnĐài]], Bắc Kinh<ref>Có thuyết cho rằng Kế Thành tương ứng với quận Tuyên Vũ, Bắc Kinh ngày nay, [http://www.ghj-bjxw.gov.cn/xwfj/xuanwu_view.asp?id=637 Kế Thành kỉ niệm trụ bia kí]</ref>).

Tầng lớp quý tộc nhà Chu cùng tầng lớp quý tộc bản địa cũ của [[nhà Thương|Thương]] khi đó sinh sống tại đây đã cùng nhau lập ra chính quyền liên hợp, trên một dải đất bao gồm vùng ''Ký Bắc (''[[Liêu Tây]]). Sau đó Yên tiêu diệt các tiểu quốc như [[Kế (nước)|Kế]], [[Hàn (nước thời nhà Hạ)|cổ Hàn]]. Sử sách cho rằng khu vực này vốn là đất đai của [[Sơn Nhung|Đông Hồ]] bị người Hán chiếm đóng.

Năm [[314 TCN]], họ khởi binh tấn công [[Tử Chi]] nhưng bị thất bại. Thái tử Bình cùng tướng quân [[Thị Bị]] đều chết trong đám loạn quân<ref>"Sử kí•Yên thế gia" và "Trúc thư kỉ niên" viết: "Tử Chi giết công tử Bình"</ref>. Việc này đã làm cho nhân tâm trong nước Yên chia rẽ, sức mạnh của Yên bị giảm sút nghiêm trọng. Tề Tuyên vương theo kế của [[Mạnh Tử]] nhân cơ hội này chinh phạt Yên. Tướng quân [[Khuông Chương]] đem quân đánh chiếm kinh đô của Yên. Nước Yên đại bại, đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt và Yên vương Khoái cùng Tử Chi đều bị giết<ref>Lục quốc niên biểu viết: "vua Khoái và thái tử cùng Tử Chi đều chết".</ref>. Đồng thời, nước Trung Sơn nhân cơ hội này cũng đem quân đánh chiếm một bộ phận lãnh thổ nước Yên. Do quân và dân Yên kiên trì chiến đấu, cùng với việc các nước Triệu, Hàn, Tần, Sở liên tục gây áp lực nên cuối cùng Tề phải rút quân. Nước Triệu lập con tin của Yên tại Hàn là công tử Chức làm vua Yên, sau đó hộ tống ông này về Yên, đó là [[Yên Chiêu vương]].

Chiêu vương sau đó phái [[Tô Tần]] đi sứ sang Tề, trước hết thuyết phục [[Tề Tuyên vương]] trả lại cho Yên những vùng đất và thành trì mà trước đó Tề đã nhân cơ hội nước Yên có nội loạn để chiếm đóng, sau đó khuyên vua Tề tấn công nước [[Tống (nước)|Tống]], li gián quan hệ hai nước Tề-Triệu. Tô Tần sau lại tới chỗ [[Triệu Vũ Linh vương]], [[Ngụy Tương vương]], [[Sở Hoài vương]], [[Hàn Tương vương]] tiến hành du thuyết, ngoại giao.

Thời kỳ Yên Chiêu vương, có tướng [[Tần Khai]] (秦开), phải sang [[người Đông Hồ|Đông Hồ]] làm con tin. Sau khi về nước, Tần Khai khởi binh tập kích, đại phá Đông Hồ. Đông Hồ phải lui trên 1.000 dặm, kết quả vùng lãnh thổ phía đông của Yên được mở rộng trên 1.000 dặm. Nước Yên cho sửa sang, xây đắp trường thành phía bắc. Trường thành này khởi đầu từ phía tây tại Tạo Dương (nay là vùngthuộc đông bắc quận [[Tuyên Hóa (quận Trương Gia Khẩu)|Tuyên Hóa]], địa cấp thị [[Trương Gia Khẩu]], tỉnh [[Hà Bắc, Trung Quốc|Hà Bắc]]), kéo dài về phía đông tới Tương Bình (nay là phía bắc [[Liêu Dương]], tỉnh [[Liêu Ninh]])<ref>[[Sử ký Tư Mã Thiên|Sử ký]], [[Hung Nô]] liệt truyện viết: "Sau này Yên có hiền tướng Tần Khai, là con tin ở Hồ, Hồ rất tin tưởng. Quay về tập kích đánh úp Đông Hồ, Đông Hồ lui trên nghìn dặm. Cùng Kinh Kha mưu giết Tần vương là [[Tần Vũ Dương]], cháu của Khai. Yên sau lại xây đắp trường thành, từ Tạo Dương, tới Tương Bình. Lập các quận Thượng Cốc, Ngư Dương, Hữu Bắc Bình, Liêu Tây, Liêu Đông để chống Hồ.</ref>.

Năm [[278 TCN]], Yên Chiêu vương chết, thái tử kế vị, tức là [[Yên Huệ vương]]. Khi còn là thái tử, Huệ vương không hòa hợp với [[Nhạc Nghị]]. Tướng quốc nước Tề khi đó là [[Điền Đan]] nhân cơ hội quân thần nước Yên không hòa hợp nhau đã thực thi kế phản gián làm Huệ vương bị mắc bẫy, dùng [[Kị Kiếp]] thay thế Nhạc Nghị. Nhạc Nghị lo sợ bị giết hại nên chạy sang nước Triệu.