Thedan3005

Bồng Hạ nằm ở khu vực trung tâm xã [[Vĩnh Minh]]<ref>{{Chú thích web|url=https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%A9nh_Minh|title=Vĩnh Minh}}</ref>, huyện [[Vĩnh Lộc]], tìnhtỉnh [[Thanh Hóa]]. Phía Tây giáp với làng [[Bồng Trung|Bồng Thôn]], phía Đông giáp làng Mai, phía Bắc là đồng ruộng, phía Nam giáp [[Sông Mã|sông Mã.]] Nếu nhìn từ trên cao xuống, hình thể của làng giống như một con rùa lớn dưới sông Mã bò lên phía Bắc. Làng có diện tích đất tự nhiên khoảng 216,74 ha, trong đó có 121,74 ha đất canh tác.

Tổ chức hành chính làng xã của vùng đất Bồng cũng thaytháy đổi theo các triều đại, sự thay đổi tổ chức hành chính của tỉnh huyện.

Theo truyền văn và gia phả các dòng họ định cư sớm ở vùng đất này cho biết: Các làng Bồng được tạo dựng vào khoảng thế kỉ XIV và được tái lập vào đầu triều [[Nhà Lê sơ|Lê]]. Ba làng Bồng xưa có tên là làng [[Bồng Trung|Đông Biện]] (Bồng Trung ngày nay), làng [[Vĩnh Hùng|Biện Thượng]] ( thuộc Vĩnh Hùng ngày nay), làng Biện Hạ (thuộc Vĩnh Minh ngày nay). Đến thời vua Tự Đức nhà Nguyễn đổi tên gộp thành Tổng (Tổng Biện Thượng có 9 xã, thôn, vạn gồm: Biện Thượng, Đông Biện, Biện Hạ, Mai Vực, Đa Bút, Bản Thủy,Thọ Lộc, Kim Sơn và Vạn Biện Thượng) và đổi tên Biện Thượng thành Bồng Thượng. Năm 1885 vua [[Hàm Nghi]] cho đổi Biện Hạ thành Bồng Hạ, Đông Biện thành Bồng Trung và Tổng Biện Thượng đổi thành Tổng Bồng Thượng. Bởi theo lối truyền văn chữ “ Biện” trùng tên hý với vị tổ của họ “Nguyễn“[[Gia Long|Nguyễn Phước”Phước]]” nên đổi tên.

Trước năm 1945 Bồng Trung, Bồng Thượng và Bồng Hạ thuộc tổng Bồng Thượng huyện Vĩnh Lộc. Sau [[cách mạng tháng Tám]] năm 1945, [[Việt Minh|chính quyền cách mạng]] quy định tên gọi và địa giới hành chính của xã là xã Hùng Lĩnh, đến tháng 6/ 1946 đổi tên là xã Vĩnh Hùng, xã lúc này gồm hai làng là Bồng Thượng và Việt Yên. Còn các làng thuộc Vĩnh Minh và Vĩnh Tân nay thành lập nên xã Duy Tân, đến 4/1954 xã Duy Tân lại tách thành hai xã Vĩnh Tân ( gồm làng Bồng Trung và Đa Bút) và Vĩnh Minh ( gồm 3 làng Bồng Thôn, Bồng Hạ, Mai Vực).

Trong làng Bồng Hạ chia thành năm ngõ xóm (với mỗi ngõ là một con đường chạy theo hướng Nam – Bắc vuông góc với chân đê). Đó là ngõ Đồng, ngõ Ba, ngõ Te, ngõ Ngược ( hay còn gọi là ngõ Chùa), ngõ Văn Chỉ. Làng Bồng Hạ có 18 dòng họ sinh cư lập nghiệp. các họ lớn là họ Trịnh ( có tới 10 chi họ), họ Nguyễn ( có 9 chi họ), họ Hoàng ( có 5 chi họ), họ Trần (có 3 chi họ) ngoài ra còn có một số họ khác như: họ Vũ, họ Phạm, họ Lê, họ Lưu, họ Lâm, họ Cao,… Một trong những dòng họ đến đây sớm nhất để sinh cư lập nghiệp là họ Trịnh với chi Trịnh Tất, theo giả phả ghi chép lại thì họ Nguyễn cũng là một trong những dòng họ có mặt ở đây sớm. Làng Bồng Hạ chính là trung tâm của Biện Hạ trước đây. Biện Hạ chính là lỵ sở của huyện Vĩnh Lộc trong nhiều thời kì. Với vị thế đó, chắc hẳn trong lịch sử Bồng Hạ từng là nơi nhộn nhịp, sầm uất. Ở đây có đầy đủ các kiến trúc của một làng Việt cổ. Ngoài ngôi đình Bồng Hạ, làng còn có nhà thờ dòng họ Trịnh có giá trị. Lễ hội làng cũng rất phong phú với các ngày lễ trong năm bắt đầu từ ngày kỵ giỗ làng 15 tháng Giêng đến lễ cơm mới ngày 1.901/09 hằng năm.

Trong những năm gần đây, nhờ ánh sáng đường lối của [[Đảng Cộng sản Việt Nam|Đảng]], [[Nhà nước Việt Nam|Nhà nước]], sự quan tâm của cấp ủy, ban ngành, đời sống kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội vùng đất Bồng Hạ dần được cải thiện, kinh tế phát triển mạnh, chính trị ổn định, đời sống vật chất tinh thần người dân được nâng lên rõ rệt. Nhân dân hăng hái tham gia sản xuất, xây dựng nông thôn mới, xã hội mới.

ĐìnhHiện nay, làng Bồng Hạ đượccó công nhận là2 di tích lịch sử cấp tỉnh, thành phố là Đình làng Bồng Hạ và Nghè Cung.