Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thời kỳ Tiền Cambri”

Thời kỳ Tiền Cambri không phải một "niên đại" - nó chỉ đơn giản là "trước kỷ Cambri" <ref>[http://www.msnbc.msn.com/id/23926074/ 5th-Grader Finds Mistake at Smithsonian]</ref>

Rất ít những gì đáng kể người ta có thể biết về thời kỳ Tiền Cambri, cho dù nó chiếm gần như bảy phần tám [[lịch sử Trái Đất]], và những gì đã biết chủ yếu được phát hiện trong khoảng từ thập niên 1950 trở lại đây. Các mẫu [[hóa thạch]] Tiền Cambri là rất ít ỏi, và những hóa thạch đó (chẳng hạn như [[stromatolit]]) chỉ có ứng dụng hạn chế trong các công trình [[sinh địa tầng học|sinh địa tầng]]<ref>James Monroe & Reed Wicander, ''The Changing Earth'', ấn bản lần thứ 2, (Belmont: Wadsworth Publishing Company, 1997), trang 492.</ref>. Nhiều loại đá Tiền Cambri đã bị [[đá biến chất|biến chất]] mạnh, che giấu đi nguồn gốc của chúng, trong khi những loại đá khác hoặc là bị tiêu hủy bởi [[xói mòn]], hoặc là bị chôn vùi sâu dưới các [[địa tầng]] thuộc [[liên đại Hiển sinh]]<ref>Monroe & Wicander, trang 492.</ref><ref>[http://gpc.edu/~pgore/geology/geo102/precamb.htm Pamela J.W. Gore, "The Precambrian". Truy cập 12/6/2006.]</ref>.

Thuật ngữ ''Thời kỳ Tiền Cambri'' đã hơi lỗi thời, nhưng vẫn còn được sử dụng khá phổ biến trong số các nhà địa chất và các nhà cổ sinh vật học. Nó cũng có thể gọi là '''đại Cryptozoic''' (đại Bí Ẩn). Hiện nay, nó đang được thay thế dần bằng các thuật ngữ được ưa chuộng hơn như [[liên đại Nguyên sinh|liên đại Nguyên Sinh]] (Proterozoic), [[liên đại Thái cổ|liên đại Thái Cổ]] (Archaean), và [[Liên đại Hỏa thành|Liên đại Thái Viễn Cổ]] (Hadean) và như thế nó dần dần trở thành [[thuật ngữ]] lỗi thời. (Xem [[niên đại địa chất]].)

Người ta vẫn chưa rõ sự sống trên Trái Đất bắt nguồn khi nào, nhưng [[cacbon]] trong các lớp đá cổ 3.800 triệu năm tuổi từ các đảo ngoài khơi miền tây [[Greenland]] có thể có nguồn gốc hữu cơ. Các dạng [[vi khuẩn]] được bảo tồn tốt cổ hơn 3.460 triệu năm cũng đã được tìm thấy tại Tây [[Úc|Australia]]. Những thứ có thể là hóa thạch khoảng 100 triệu năm cổ hơn thế cũng đã được tìm thấy trong cùng khu vực này. Cũng có các mẫu khác tin cậy về sự sống vi khuẩn trong suốt các khu vực còn lại của thời kỳ Tiền Cambri.

Ngoại trừ một số báo cáo còn đang tranh luận về các dạng cổ hơn có từ [[Texas]] và [[Ấn Độ]], thì các dạng sự sống [[Sinh vật đa bào|đa bào]] phức tạp đầu tiên dường như chỉ có từ khoảng 600 Ma. Một tập hợp rất đa dạng các dạng thân mềm được biết đến từ nhiều nơi khác nhau trên khắp thế giới trong khoảng 542-600 Ma. Chúng được gọi chung là ''[[vùng sinh vật Ediacara|vùng sinh vật Ediacara/Vendia]]''. Các sinh vật vỏ (mai) cứng đã xuất hiện vào cuối khoảng thời gian này.

Một tập hợp rất đa dạng các dạng sự sống đã xuất hiện vào khoảng 544 Ma, bắt đầu vào cuối thời kỳ Tiền Cambri với ''[[quần động vật vỏ nhỏ]]'' được hiểu chưa kỹ và kết thúc trong thời gian rất sớm của kỷ Cambri với ''[[đá phiến sét Burgess|quần động vật Burgess]]'' rất đa dạng và hiện đại, sự phân tỏa rất nhanh này của sự sống được gọi là ''[[bùng nổ kỷ Cambri]]''.

** [[Đại Tân Nguyên Sinh]] (''Neoproterozoic''): đại địa chất ở cao nhất (nghĩa là trẻ nhất) của [[liên đại Nguyên sinh]], gần đúng là từ ranh giới kỷ Cambri ngược trở lại tới 1.000 Ma, mặc dù cách dùng ngày nay có xu hướng thể hiện cho khoảng thời gian ngắn hơn (542-600 Ma). Đại Tân Nguyên sinh tương ứng với các lớp đá ''Precambrian Z'' trong địa chất Bắc Mỹ.