'''Flavius Aetius''', hoặc đơn giản là '''Aëtius''' (khoảng [[396]]-[[454]]), ''Quận công kiêm quý tộc'' ("[[dux]] et [[patrikios|patricius]]"), là danh tướng [[Đế quốc La Mã|La Mã]] vào thời kỳ cuối của [[Đế quốc Tây La Mã|Đế]]. chếÔng Tâytheo Laquân Mã]].đời Dotừ thuởsớm, nhỏtừng ông làlàm con tin dướicho trướngcác vua "di địch" như [[Alaric I]] ([[goth|người Goth]]) và vua [[Rugalia]] người (Hung), ôngsau được học hỏi nhiều về binh cách. Đầu tiên, ông làlàm tướng dướicho quyền"kẻ của ông vua cướpsoán ngôi" [[Joannes]],saurồi đó ônglại theo về [[Hoàng đế]] [[Valentinianus III]].<ref name="Ermatinger7576">James William Ermatinger, ''The decline and fall of the Roman Empire'', các trang 75-76.</ref> Ông là mộtnhà chỉ huy [[quân sự]], tàingoại nănggiao và là một trong những người có thế lực nhất ảnhTây hưởngLa đến Đế chếMã trong suốt hai thập kỷ ([[433]]-[[454]]). TrongÔng thờiđã gianmở đónhiều ôngchiến chẳngdịch khácđánh gìcác một"man vịdi" [[vua]]xâm không ngai của Đế quốc Tâyphạm La Mã. ĐiềuNổi đóbật khônghơn nhữngcả nhờlà tàitrận điềuông binhthắng khiểnđội tướngquân kiệtdữ xuấttợn của ôngngười màHung còn nhờ tàido [[ngoại giaoAttila]] củachỉ ông nữa.<ref>Stanley Sandler, ''Ground warfarehuy: anbằng internationalđường encyclopedia'',lối Tậpđối 1,ngoại trangkhôn 8</ref> Với tư cách là người cầm đầu ba quânkhéo, ông đốiđã phólập vớiđược nhữngliên cuộcminh tấn công củavới các [[Ngườiman Rợ|rợ]]di vàoở Đếchâu quốcÂu, khi đó. Nổi bật hơn cả là sự kiện ông tập hợp và chỉ huy một độihọp quân bao gồm các chiến binh La Mã và rợ đánh tan tác quân tinh nhuệ Hung của [[Attila]]trongở [[Trận Châlons|Trận Chalons]] vào năm [[451]], kếtbuộc thúcAttila cuộcphải xâmchạy lượcvề nổi tiếng của [[người Hung]] vào Đế chế Tây La Mãnước.
Cùng với [[thống đốc]] [[Bonifacius]] và [[Stilicho]], Aetius thường được các sử gia đời sau gọi là "người La Mã cuối cùng" với ngụ ý rằng, sau ông, La Mã không thể sản sinh được một người nào khác xứng đáng xếp cùng với các bậc anh hùng thuở xưa. Nhà sử học [[Anh]] [[Edward Gibbon]] thường nhắc đến ông là "''nhân vật được tuyênxưng dươngtụng ởrộng khắprãi nơi bởilà nỗi khiếp sợđảm của bọndi người man rợđịch và là ngườicột ủngchống hộcủa nền Cộngcộng hòa''",. nhờ vàoSau chiến thắng trứ danh của ông tại [[Chalons]]. Có lẽChâlons, chiến công hiển hách này của ông đãsự cứunghiệp vãnđang cảlên nềnthì văn minh phương Tây khỏi mối đe dọa đáng sợ của Đế quốc Hung.<ref name="Spencer8587"/> Thế nhưng, trước tiếng tăm lẫy lừng của ông, Hoàng đếbị Valentinianus III đố kỵ ông và [[ám sát]] vị đại tướng kiệt xuất. Ít lâu sau đó, các bộ tướng cũ của ông ám sát nhà vua và thù của ông đã được trả.<ref name="Ermatinger7576"/>
