Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thượng tọa bộ”

'''Thượng tọa bộ Phật giáo''' hay '''Phật giáo Theravada''', '''Phật giáo Nam truyền''', '''Phật giáo Nam tông''' là một nhánh của [[Phật giáo Tiểu thừa]], xuất hiện đầu tiên ở [[Sri Lanka]], rồi sau đó được truyền rộng rãi ra nhiều xứ ở [[Đông Nam Á]]. Ngày nay, Thượng tọa bộ Phật giáo vẫn rất phổ biến ở Sri Lanka và Đông Nam Á, đồng thời cũng có nhiều tín đồ phương Tây. Thượng tọa bộ ở Việt Nam còn được gọi là Phật giáo Nguyên thủy dù trong thực tế Thượng tọa bộ chỉ hình thành từ khi Phật giáo phân chia thành các bộ, phái từ Hội nghị kết tập lần thứ hai sau khi Phật qua đời khá lâu. [[Phật giáo Nguyên thủy]] đúng ra là tư tưởng Phật giáo từ khi được Phật giảng đến trước khi phân chia bộ, phái.

CáiThượng têntọa Theravādabộ xuấtlà phátchi từnhánh tổlâu truyềnđời nhất của [[ThượngPhật tọa bộgiáo]].<ref>Sherab Chodzin Kohn. ''Cuộc đời Đức Phật'', trang 149-150. Shambhala Publications, 1993.</ref> Thera trong tiến Pali hay sthavira trong tiếng Sanscrit nghĩa là cũ, cổ xưa, lâu năm và đồng thời được dùng để chỉ một tỉ-khâu đã tu hành lâu năm, vì thế được dịch sang Hán-Việt là thựong tọa. Còn veda (Sthaviravadapali) hay vadin (sanscrit) nghĩa là giáo lý, từquan đóđiểm. nhữngTheravada hay Sthaviravadin vì vậy có nghĩa là "giáo lý của người Theravadinxưa", khẳng"thượng địnhtọa gốcbộ".<ref>[https://thuvienhoasen.org/p53a19210/2/tim-hieu-phat-giao-theravada gácHoàng Phong, Tìm hiểu Phật giáo Theravada - Ajahna Chah hỏi đáp.]</ref> Sau khi cố gắng mà không thành công để thay đổi [[Luật tạng]] (Vinaya), một nhóm nhỏ của những bậc "Trưởng Tọa", tức ''Sthaviras'', đã tách ra khỏi phần nhiều số [[Đại chúng bộ]] (Mahāsāṃghika) trong lúc [[Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ hai]], dẫn đến việc dựng lên Sthaviravada.<ref>Skilton, Andrew. ''Lược sử của đạo Phật.'' 2004. tr. 49, 64</ref> Đến [[Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ ba]] tại [[Pataliputra]], phái này được gọi là Phân tích bộ (Vibhajyavada, cũng gọi là phân biệt thuyết bộ).<ref>Minh Chi, "Bàn thêm về chủ thuyết của các bộ phái, Phật học cơ bản - tập II.</ref>

Theravadin (Nguyêntín Thủyđồ giáoThượng đồtọa bộ) theo những thông tin có nguồn gốc riêng của mình kể rằng điều đó đã nhận lấy những sự giáo huấn được tán thành vào lúc trong [[Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ ba]] dưới sự bảo trợ của Hoàng đế Ấn Độ là [[A-dục vương]], khoảng năm 250 TCN. Những lời giáo huấn này được biết đến là Phân Biệt Thuyết bộ.<ref>Hirakawa Akira (dịch và biên tập bởi Paul Groner), ''Lịch sử Phật giáo Ấn Độ'', Motilal Banarsidass Publishers, Delhi, 1993, trang 109.</ref> Những giáo đồ Phân Biệt Thuyết bộ đều lần lược chia tách ra bốn nhóm: [[Hóa Địa bộ]] (Mahīśāsaka), [[Ẩm Quang bộ]] (Kāśyapīya), [[Pháp Tạng bộ]] (Dharmaguptaka), và Đồng Diệp bộ (Tāmraparṇīya).

PhậtThượng giáotọa Nguyên Thủybộ là xuất gốc từ phái Đồng Diệp bộ, đó có nghĩa "Dòng dõi người Sri Lanka." Vào thế kỷ thứ VII SCN, các du tăng Trung Quốc là sư [[Huyền Trang]] và [[Nghĩa Tịnh]] có nhắc đến các trường phái Phật giáo ở Sri Lanka là ''Shàngzuòbù'' (上座部, Thượng tọa bộ), tương ứng với tiếng Sanskrit là "Sthavira Nikāya" và tiếng Pali là "Thera Nikāya."{{refn|group=lower-alpha|Huyền Trang đã đề cập đến các vị Phật tử ở Sri Lanka rằng "Họ chủ yếu làm theo lời dạy của Đức Phật, đi theo giáo pháp của trường phái Sthavira (Thượng tọa bộ)".<ref>Samuel Beal, "Si-Yu-Ki&nbsp;— Hồ sơ về đạo Phật của thế giới Tây Phương (Buddhist Records of the Western World)&nbsp;— Dịch ra từ trước tác của Huyền Trang năm 629", do Tuebner và Co xuất bản, London (1884), in tại Tổng công ty nhà sách Phương Đông, New Delhi, (1983), Phiên bản kỹ thuật số: Viện Phật học Trung Hoa, Đài Bắc.</ref>}}{{refn|group=lower-alpha|Nghĩa Tịnh có đề cập đến tình hình ở Sri Lanka rằng "Ở Tích Lan, trường phái Thượng tọa bộ được độc tôn; những người Đại Chúng bộ thì bị trục xuất"<ref>Samuel Beal, "Cuộc đời của Huyền Trang: bởi Shaman Hwui Li. Cùng với lời giới thiệu gồm có thông tin về tác phẩm của Nghĩa Tịnh", được xuất bản bởi Tuebner và Co, London (1911), Phiên bản kỹ thuật số: Trường Đại học Michigan.</ref>}}. Trường phái này đã sử dụng chính cái tên ''Theravāda'' dưới dạng văn bản ít nhất từ thế kỷ thứ IV, thuật ngữ này được xuất hiện trong ''[[Đảo sử]] (Dīpavaṁsa)''.{{refn|group=lower-alpha|Nó được sử dụng trong các sách Đảo Sử (trích dẫn trong ''Lời dẫn giải tranh luận'' (Debates Commentary), Pali Text society, trang 4), mà thường thì thời gian ở thế kỷ IV.}}

===Phân nhánh phái NguyênThượng Thủytọa bộ===

KhoảngSau 300[[Đại nămhội saukết khitập Gautamakinh quađiển đờiPhật giáo lần thứ ba]], nhữnggiáo nghĩa của phái này được [[Ma-hi-đà]] truyền tới [[Sri Lanka|Tích Lan]] năm [[250 TCN|250 trước Công nguyên]] và được các cao tăng tại [[Đại tự]] (pi. ''mahāvihāra'') gìn giữ. Về giới luật cũng có một số bất đồng trong nội bộ phái Thượng tọa bộ. Những bất đồng về quan niệm trong Thượng tọa bộ khiến cho bộ này bắt đầu phân phái.

Trong hơn nhiều về lịch sử đầu tiên ở Sri Lanka, ba phân khu của PhậtThượng giáotọa Nguyên Thủybộ còn tồn tại ở Sri Lanka, bao gồm các tu sĩ của phái [[Đại Tự]] (Mahāvihāra), [[Tịnh xá Abhayagiri]], và [[Tịnh xá Kỳ Viên]].<ref name="Warder, A.K. 2000. p. 280">Warder, A.K. ''Phật giáo Ấn Độ''. 2000. tr. 280</ref> Tòa Đại Tự là nơi truyền bá đầu tiên được xây dựng, trong khi đó tịnh xá Abhayagiri and tịnh xá Kỳ Viên được thành lập do các nhà sư bị tan ra từ tín truyền Mahāvihāra (Đại Xá).<ref name="Warder, A.K. 2000. p. 280"/> Theo như A.K. Warder, phái Hóa Địa bộ Ấn Độ cũng đã tự thành lập ở Sri Lanka cùng với phái Theravāda, và chúng được tiếp thụ sau này.<ref name="Warder, A.K. 2000. p. 280"/> Khu vực phía bắc của Sri Lanka dường như cũng đã nhường lại cho các thể phái từ Ấn Độ trong thời gian nhất định.<ref name="Warder, A.K. 2000. p. 280"/>

===Ảnh hưởng của Phật giáo Đại Thừa===

Qua nhiều thế kỷ, những Nguyêntu Thủysĩ giáoThượng đồtọa bộ ở Abhayagiri đã duy trì chặt chẽ mối quan hệ với những tín đồ Phật giáo Ấn Độ và thu nhận nhiều giáo lý mới mẻ từ Ấn Độ.<ref>Hirakawa, Akira. Groner, Paul. ''Lịch sử Phật giáo Ấn Độ: Từ Đức Thích Ca Mâu Ni đến đầu thời Đại Thừa.'' 2007. tr. 124</ref> bao gồm nhiều yếu tố của giáo lý [[Đại thừa]], trong khi những Nguyên Thủy giáo đồ tịnh xá Kỳ Viên tiếp thu Đại-thừa ở mức độ ít hơn.<ref name="Hirakawa, Akira 2007. p. 121"/><ref>Gombrich, Richard Francis. ''Phật giáo Nguyên Thủy: Lịch sử xã hội. 1988. tr. 158</ref>

Huyền Trang đã viết về hai sự phân chia của NguyênThượng Thủytọa giáobộ ở Sri Lanka, đề cập đến truyền thống của Abhayagiri là "Những người Thượng tọa bộ Đại Thừa," và truyền thống của phái Đại Tự là "[[Tiểu thừa]] Thượng tọa bộ."<ref>Baruah, Bibhuti. ''Các tông phái Phật giáo và Chủ nghĩa bè phái.'' 2008. tr. 53</ref> Huyền Trang còn tiếp tục viết rằng:<ref>Hirakawa, Akira. Groner, Paul. ''Lịch sử Phật giáo Ấn Độ: Từ Đức Thích Ca Mâu Ni đến đầu thời Đại Thừa.'' 2007. tr. 121</ref>

Trong thế kỷ thứ VIII, được biết rằng cả Đại Thừa và phái bíMật truyềntông [[Kim cương thừa]] (Vajrayāna) - hình thức của đạo Phật đã được thực hành ở Sri Lanka, và hai nhà sư Ấn Độ có trách nhiệm truyền bá Phật giáo Bí Truyền tại Trung Quốc là [[Kim Cương Trí]] (Vajrabodhi) và [[Bất Không Kim Cương]] (Amoghavajra), đã từng đến thăm hòn đảo trong suốt thời gian này.<ref>Hirakawa, Akira. Groner, Paul. ''Lịch sử Phật giáo Ấn Độ: Từ Đức Thích Ca Mâu Ni đến đầu thời Đại Thừa.'' 2007. tr. 125-126</ref> Tinh xá Abhayagiri có vẻ như là nơi trung tâm gộp những giáo lý của Nguyên Thủy, Đại Thừa và Kim Cương Thừa.<ref>"Phật giáo Bí Truyền ở Đông Nam Á theo Ánh Sáng Uyên Triết gần đây" bởi Hiram Woodward. ''Tạp chí nghiên cứu Đông Nam Á'', Vol. 35, No. 2 (Jun., 2004), tr. 341</ref>

===Bãi bỏ các truyền thống PháiThượng Nguyêntọa Thủybộ khác===

==ThamChú khảothích==

===SáchCác tham khảosách===

===TrangCác trang web tham khảo===