Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đế quốc Ba Tư”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
jkjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj |
n Đã hủy sửa đổi của 113.23.106.252 (Thảo luận) quay về phiên bản của 118.70.13.20 |
||
Dòng 2:
'''Đế quốc Ba Tư''' là một [[đế quốc ]]tại [[Cao nguyên Iran]] và các khu vực xung quanh. Đế quốc Ba Tư là một loạt các [[đế quốc]] trong lịch sử cai trị vùng Cao nguyên Iran (Irān - “Đất của các chủng tộc Aryan”). Theo một số quyển sử do người [[Châu Âu|Âu]] viết, đế quốc này bắt nguồn từ hai vương quốc Parsua và Parshumash do [[nhà Achaemenes]] (690–328 trước [[Công nguyên]]) trị vì. Nhà Achaemenes thuộc sắc tộc Ba Tư của người [[Aryan]] xuất phát từ khu vực tỉnh Pars của Iran ngày nay.
Tuy nhiên, một số người có tư tưởng “Đại dân tộc Iran”, liệt một số triều đại người ngoại quốc vào [[lịch sử Iran]]. Theo cách nhìn này đế quốc Ba Tư được khởi đầu với những người Media, sau khi họ cùng với [[người Babylonia]] tiêu diệt [[đế quốc Assyria]], và khởi lập [[đế quốc Media]]. Năm [[551 TCN]], [[Cyrus Đại đế]] ([[559 TCN]] - [[529 TCN]]) thôn tính được [[Đế quốc Media]] và biến vương quốc nhà Achaemenes thành đế quốc. Thời đó, còn rất nhiều vương quốc nhỏ, cương thổ gồm một hay vài thị trấn với chút ít đất chung quanh. Cyrus Đại đế chia đế quốc của ông thành 20 tỉnh (tiếng Ba Tư là ''xšaθra'' - Anh hóa là ''satrapy''), mỗi tỉnh gồm nhiều tiểu vương quốc. Quan tổng đốc mỗi tỉnh gọi là ''xšaθrapāvā'' (''pāvā'' = người bảo vệ), phiên âm tiếng Anh là ''satrap'', phiên âm tiếng Pháp là ''satrape''.
on trai. Các thời kỳ được coi là thuộc đế chế Ba Tư gồm có:▼
Do sự hiện hữu của nhiều tiểu vương đó, các hoàng đế Ba Tư cổ thường xưng hiệu là ''shahanshah'', tức là “Vua của các vua” (tiếng Ba Tư ''shah'' có nghĩa là vua). Danh hiệu này còn đuợc dùng bởi vua [[Muhammad Reza Pahlavi]] ([[1941]] - [[1979]]), vào [[thế kỷ 20]].
Tuy nhiên, với thời gian, số tiểu vương quốc trong lãnh thổ ngày càng ít đi. Danh hiệu ''shahanshah'' chỉ nhắc lại truyền thống nhiều hơn là có thực chất.
== Các thời kỳ lịch sử ==
▲
{| class="wikitable" align="center"
| |||