Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Butan”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Xoá các link tiếng Anh không được dùng làm nguồn tham khảo
Dòng 84:
|-
|}
 
 
'''Butan''' (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp ''butane'' /bytan/),<ref name="Dictionnaire vietnamien - français. Les mots vietnamiens d’origine française. Trang 67">Đặng Thái Minh, “Dictionnaire vietnamien - français. Les mots vietnamiens d’origine française”, ''Synergies Pays riverains du Mékong'', n° spécial, năm 2011. ISSN: 2107-6758. Trang 67.</ref> còn được viết là '''bu-tan''',<ref name="Dictionnaire vietnamien - français. Les mots vietnamiens d’origine française. Trang 67"/> là một [[hyđrocacbon]] mạch thẳng thuộc nhóm [[ankan]] có công thức C<sub>4</sub>H<sub>10</sub>.
 
Butan có một đồng phân là [[isobutan]] (còn gọi là metylpropan), CH(CH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>.
 
== Tính chất ==
Butan là một chất khí không màu, rất dễ cháy và dễ dàng hoá lỏng.
 
== Phương trình điều chế ==
Có trong khí dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí chế biến dầu. Điều chế bằng cách cho [[etyl bromua]] tác dụng với Na kim loại (phản ứng Vuyêc), dạng iso được điều chế bằng cách đồng phân hoá n - butan dưới tác dụng của AlCl<sub>3</sub> và HCl ở 90 - 105 <sup>o</sup>C, 10 - 12 atm hoặc trên các chất xúc tác axit rắn:
Hàng 95 ⟶ 97:
 
: 2C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>Cl + 2Na &rarr; C<sub>4</sub>H<sub>10</sub> + 2NaCl
 
== Ứng dụng ==
Dùng làm nguyên liệu để điều chế [[butađien]], [[isobutilen]], xăng tổng hợp,... Hỗn hợp B với propan được dùng rộng rãi làm nhiên liệu; là thành phần chủ yếu của khí dầu mỏ hoá lỏng LPG (Liquified Petroleum Gas). Ở Việt Nam, LPG bắt đầu được sản xuất từ năm 2000 (tại nhà máy chế biến khí Phú Mỹ, tỉnh [[Bà Rịa - Vũng Tàu]]) từ khí đồng hành mỏ Bạch Hổ (xt. Khí dầu mỏ); sản lượng LPG năm 2002 khoảng 300 nghìn tấn nhưng vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu tăng với tốc độ rất nhanh của thị trường trong nước.
 
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
== Liên kết ngoài ==
* [http://www.worldlpgas.com Hiệp hội Khí hóa lỏng thế giới (WLPGA)]
* [http://www.lpga.co.uk Hiệp hội Khí hóa lỏng: Propan và Butan ở Anh]
* [http://www.ilo.org/public/english/protection/safework/cis/products/icsc/dtasht/_icsc02/icsc0232.htm Hướng dẫn về an toàn]
* [http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0068.html Hướng dẫn về an toàn của NIOSH]
* [http://www.it.swin.edu.au/personal/fwang/Mom/Mom_butane.html ''n''-Butan], [http://www.chm.bris.ac.uk/motm/motm.htm Phân tử của tháng].
* [http://www.bluerhinos.co.uk/molview/indv.php?id=11 Hình 3D của butan]
* [http://www.compchemwiki.org/index.php?title=Butane Computational Chemistry Wiki]
* [http://www.airliquide.com/en/business/products/gases/gasdata/index.asp?Formula=&GasID=8&UNNumber= Dữ liệu của Air Liquide]
* [http://www.cepsa.com/productos/pages/xga_cs-eng.htm Thông tin về bình butan].
 
{{ankan}}