Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giê-su”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n clean up, replaced: hế kỷ 14 → hế kỷ XIV, hế kỷ 1 → hế kỷ I, hế kỷ thứ 3 → hế kỷ thứ III, hế kỷ 6 → hế kỷ VI using AWB
Dòng 4:
| image = Christus Ravenna Mosaic.jpg
| imagesize = 200
| caption = [[Tranh khảm]] thế kỷ 6VI về Giêsu trong [[Vương cung thánh đường Thánh Apollinare Nuovo]] ở [[Ravenna]]. Mặc dù việc miêu tả Giêsu mang tính quan trọng về mặt văn hóa, không có một ghi chép chắc chắn nào nào về ngoại hình của Giêsu được ghi nhận.
| birth_date = khoảng năm 7 tới 2 TCN<ref>Sanders cho rằng ''khoảng'' 4 TCN. Vermes cho rằng ''khoảng'' 6/5 TCN. Finegan cho rằng ''khoảng'' 3/2 BC/BCE</ref>
| birth_place = [[Bethlehem]], [[Tỉnh Iudaea|Giuđêa]], [[Đế quốc La Mã]] (theo truyền thống); [[Nazareth]], [[Galilee]] (theo sử ký)<ref>"Our conclusion must be that Jesus came from Nazareth." Theissen, Gerd and Annette Merz. The historical Jesus: a comprehensive guide. Fortress Press. 1998. Translated from German (1996 edition). p. 165</ref>
Dòng 34:
 
== Niên đại ==
Hầu hết các học giả đồng ý rằng Giêsu là một [[người Do Thái]] vùng [[Galilee]], sinh vào khoảng đầu [[thế kỷ 1I|thế kỷ thứ nhất]] và qua đời trong khoảng từ năm 30 đến 36 [[Công Nguyên|SCN]] tại xứ [[Judea]], ông chỉ sống và hoạt động tại Galilê và Giuđêa chứ không ở nơi khác<ref name=KGreen442>{{chú thích sách|first1=Joel B. |last1=Green |first2=Scot |last2=McKnight |first3= I. Howard |last3=Marshall|title= Dictionary of Jesus and the Gospels |url=http://books.google.com/?id=9ntwNm-tOogC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false |publisher=InterVarsity Press| year=1992 | page=442|isbn=9780830817771}}</ref><ref name=Dunn303>{{cite encyclopedia|title=The Spirit-Filled Experience of Jesus|url=http://books.google.com/?id=37uJRUF6btAC&printsec=frontcover#v=onepage&q=%22We%20may%20surmise%20that%20he%22&f=false|first=Marcus J. |last=Borg |encyclopedia=The Historical Jesus in Recent Research|editor-last1= Dunn |editor-first2=Scot |editor-last2=McKnight|year= 2006 |isbn= 1-57506-100-7 |page= 303|editor-first=James D. G.}}</ref>. Các sách Phúc Âm chỉ tập trung vào quãng đời ba năm cuối khi Giêsu sống dưới trần gian, đặc biệt là tuần lễ cuối cùng trước khi bị đóng đinh vào thập giá, nhưng chúng cũng cung cấp một số manh mối liên quan đến năm sinh của Chúa Giêsu. Đoạn Mátthêu 2:1 liên kết sự giáng sinh của Chúa Giêsu với sự cai trị của [[Herod Đại đế]] - người đã chết vào khoảng năm thứ 4 trước Công nguyên, và đoạn Luca 1:5 viết rằng Herod đã trị vì trước khi Chúa Giêsu giáng sinh, ngoài ra Phúc Âm này còn đề cập đến cuộc điều tra dân số của chính quyền La Mã diễn ra mười năm sau đó. Luke 3:1-2 và 3:23 viết rằng Chúa Giêsu bắt đầu sứ vụ khi ông khoảng ba mươi tuổi, và đó là năm thứ 15 của triều đại Tiberius triều đại (khoảng năm 28 hoặc 29 Công Nguyên). Qua những chi tiết này và bằng các phương pháp phân tích khác nhau, hầu hết các học giả đi đến đồng thuận rằng Chúa Giêsu sinh trong khoảng từ năm thứ 6 đến 4 trước Công nguyên,{{sfn|Dunn|2003|p=324}}
 
Về thời điểm qua đời, tức là sự kiện ông bị đóng đinh trên cây thập giá, hầu hết các học giả đồng ý rằng sự kiện này xảy ra trong khoảng từ năm 30 đến 33 Công nguyên.<ref name=Humphreys1992>{{cite journal |url=http://www.tyndalehouse.com/tynbul/library/TynBull_1992_43_2_06_Humphreys_DateChristsCrucifixion.pdf#page=9 |title=The Jewish Calendar, a Lunar Eclipse and the Date of Christ's Crucifixion |journal=Tyndale Bulletin |year=1992 |volume=43 |issue=2 |page=340 |first1=Colin J. |last1=Humphreys |first2=W. G. |last2=Waddington}}</ref>{{sfn|Köstenberger|Kellum|Quarles|2009|p=398}} Các sách Phúc Âm nói rằng sự kiện này xảy ra trong thành xứ [[Judea]] mà [[Pilate]] là tổng trấn thuộc quyền La Mã khoảng năm 26-36.<ref>{{chú thích sách|last=Green |first=Joel B. |title=The gospel of Luke: New International Commentary on the New Testament Series |year= 1997 |publisher=Wm. B. Eerdmans Publishing |isbn= 978-0-8028-2315-1 |page=168 |url=http://books.google.com/?id=wzRVN2S8cVgC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false }}</ref> Người ta tin rằng ngày mà [[Phaolô]] theo Kitô giáo (ước tính khoảng năm 33-36) có mối liên hệ nào đó đến cho ngày Chúa Giêsu bị đóng đinh qua việc phân tích thư của Thánh Phaolô và Sách Công vụ Tông đồ.<ref>{{chú thích sách|first=Paul|last=Barnett|title=Jesus & the Rise of Early Christianity: A History of New Testament Times|year=2002 |isbn=978-0-8308-2699-5 |url=http://books.google.com/books?id=NlFYY_iVt9cC&pg=PA21#v=onepage&q&f=false |publisher=InterVarsity Press |page=21}}</ref> Các nhà thiên văn từ thời [[Isaac Newton]] đã cố gắng ước lượng chính xác ngày Chúa Giêsu bị đóng đinh bằng cách phân tích chuyển động của [[Mặt Trăng]] và tính theo lịch sử của lễ Vượt Qua theo lịch của người Do Thái. Và ngày giả thiết được chấp nhận rộng rãi nhất theo phương pháp này là ngày 7 tháng 4, năm 30 AD; và ngày 3 tháng 4 năm 33 (kể cả lịch Julian).
Dòng 56:
 
=== Bí tích Thanh tẩy ===
Ngay sau khi chịu lễ [[Thanh Tẩy]] (lễ rửa tội) bởi [[Gioan Baotixita]], Giêsu bắt đầu đi rao giảng, khi ấy khoảng ba mươi tuổi. Theo [[Phúc Âm Luca|Phúc Âm Lu-ca]], Giêsu và Gioan Baotixita là anh em họ vì Maria và [[Elizabeth]], mẹ của Gioan, là hai chị em họ.[[Tập tin:P. Chester Beatty I, folio 13-14, recto.jpg|nhỏ|268x268px|Tin Mừng Thánh Luca viết trên một giấy cói bằng chữ Hy Lạp ở thế kỷ thứ 3III]]
 
=== Sứ Mệnh và Giáo Vụ của Chúa Giêsu ===
Dòng 104:
[[Phật giáo]] hầu như không đưa ra nhận định về vai trò của Giêsu trong tôn giáo họ. Đối với họ, dựa theo lịch sử, Giêsu chỉ là một con người. Tuy nhiên, một số tín đồ thuộc một số phái cho rằng, với những đức tính hiển nhiên của Giêsu, chắc chắn sau đó Giêsu cũng được sinh vào cõi trời dựa theo luật [[nhân quả]]. Do đó, những người tu theo Phật giáo cấp tiến, nhất là [[Tịnh độ tông]], có thể tôn kính Giêsu như một vị [[A-la-hán]] hay [[Bồ Tát|Bồ tát]]<ref>[http://www.phattuvietnam.net/index.php?nv=News&at=article&sid=3140 Trang Phật tử Việt Nam]</ref>.
 
Một số [[Phật tử]], trong đó có [[Tenzin Gyatso|Tenzin Gyatso, Đạt-lại Lạt-ma thứ 14]]<ref>Beverley, James A., [http://www.christianitytoday.com/ct/2001/june11/15.64.html Hollywood's Idol], Christianity Today, "Jesus Christ also lived previous lives", he said. "So, you see, he reached a high state, either as a Bodhisattva, or an enlightened person, through Buddhist practice or something like that", Truy cập 20 tháng 4 năm 2007</ref> xem Giêsu như một vị [[Bồ Tát|Bồ tát]], người cống hiến đời mình cho hạnh phúc của nhân loại. [[Nga Sơn Thiều Thạc]] ở thế kỷ 14XIV của [[Tào Động tông]] ngụ ý rằng những lời dạy của Giêsu trong [[Sách Phúc Âm]] do một người đã được giải thoát viết.<ref>[[101 Zen Stories]]; #16</ref>
 
Một người Nhật theo [[chủ nghĩa vô chính phủ]], [[Kōtoku Shūsui]] có viết tác phẩm ''Kirisuto Massatsuron'' (基督抹殺論, ''Cơ Đốc Mạt Sát Luận''). Trong tác phẩm này, Shūsui cho rằng Chúa Giêsu chỉ là một nhân vật thần thoại và không có thực.<ref>[http://www.iwanami.co.jp/.BOOKS/33/4/3312550.html 基督抹殺論]([[Iwanami Shoten, Publishers]] website, tiếng Nhật)</ref><ref>[http://www.archive.org/stream/japanesethoughti012224mbp/japanesethoughti012224mbp_djvu.txt Full text of "Japanese Thought In The Meiji Era Centenary Culture Council Series"]</ref>.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Giê-su”