Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận Marathon”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 22:
Vào năm 551 TCN, vua xứ Ba Tư là [[Cyrus Đại Đế]] đánh đổ "thiên triều" của ông là [[Đế quốc Media]]. Ông lên ngôi [[Hoàng đế]] của Ba Tư và Media, khởi lập [[Đế quốc Ba Tư]].<ref>Samuel Willard Crompton, ''Cyrus the Great'', trang 101</ref><ref>J. Poolos, ''Darius the Great'', trang 24</ref> Với công cuộc bành trướng của mình, ông chinh phạt các Đế quốc giàu có và hùng mạnh như [[Lydia]] và [[Babylon]], đưa Đế quốc Ba Tư trở thành đế quốc rộng lớn nhất [[thế giới]] thời đó.<ref>Samuel Willard Crompton, ''Cyrus the Great'', trang 35</ref><ref>Samuel Willard Crompton, ''Cyrus the Great'', trang 53</ref> Sau khi kinh đô [[Sardis]] của xứ Lydia thất thủ vào năm 547 TCN, các thành bang Hy Lạp lân cận cũng đầu hàng vị "Vua của các vị vua".<ref>Samuel Willard Crompton, ''Cyrus the Great'', trang 102</ref> "Vua của các vị vua" [[Cambyses II]] lên nối ngôi vào năm 530 TCN, ông hoàn tất công cuộc bành trướng của vua cha, tiến hành chinh phạt xứ [[Ai Cập]].<ref>J. Poolos, ''Darius the Great'', trang 28</ref><ref name="croptonaa31">Samuel Willard Crompton, ''Alexander the Great'', trang 31</ref> Lúc vua [[Darius I]] lên ngôi "Vua của các vị vua" vào năm 522 TCN, ông thừa hưởng một Đế quốc vô cùng rộng lớn, trong đó có "toàn bộ [[châu Á]]". <ref>J. Poolos, ''Darius the Great'', trang 32</ref>
 
"Vua của các vị vua" Darius I tích cực củng cố và xây dựng đất nước, tiến hành những [[cải cách]] lớn lao.<ref>Dennis Abrams, ''Xerxes'', trang 27</ref> Ông cũng tiếp tục công cuộc mờ mang bờ cõi và gặt hái nhiều chiến công hiển hách, dẹp tan các cuộc nổi dậy ở xứ [[Media]] và xứ [[Babylon]].<ref>Samuel Willard Crompton, ''Cyrus the Great'', trang 89</ref><ref>J. Poolos, ''Darius the Great'', trang 37</ref><ref name="croptonaa31"/> Sau những năm tháng chinh phạt của Đế quốc Ba Tư, đang trong thời kỳ thái bình thịnh trị thì ông hay tin dữ. Nhân dân [[Ionia]] nổi dạy chống lại sự thống trị của ông, lúc đó là cuối triều đại lâu dành và thành công của ông.<ref name="alexander32">Samuel Willard Crompton, ''Alexander the Great'', trang 32</ref> Được sự hỗ trợ của thành bang [[Athena]], họ đốt phá thành phố [[Sardis]] của tỉnh [[Lydia]]. Theo ghi nhận của người "Cha của [[Sử học]]" [[Herodotus]], khi hay tin, vị "Vua của các vị vua" hỏi: <ref name="dennis31">Dennis Abrams, ''Xerxes'', trang 31</ref>
{{cquote|''Giặc Athena là bọn nào?''|||Darius I}}
 
Dòng 86:
== Ý nghĩa trận đánh ==
[[Tập tin:Soldat Marathon Cortot Louvre LP243.jpg|nhỏ|trái|200px|Hình tượng người chiến sĩ báo tin chiến thắng từ Marathon về Athens. Tượng tại [[bảo tàng Louvre]], [[Paris]].]]
Chiến"Vua của các vị vua" Darius I trị vì Ba Tư sau khi "Vua của các vị vua" Cyrus Đại Đế qua đời, và dưới triều đại ông, người Ba Tư và người Hy Lạp giao chiến với nhau lần đầu tiên. Trận đánh Marathon không phải là trận đánh cuối cùng giữa hai nền văn minh vĩ đại này.<ref name="alexander32"/> Cụ thể hơn, chiến thắng của người Athens ở Marathon mới chỉ đánh bại được đợt sâm lăng đầu tiên của đế quốc Ba Tư vào đất Hy Lạp. Phải 40 năm ròng rã người Hy Lạp mới dành được toàn thắng trong cuộc chiến tranh Hy Lạp-Ba Tư. Và trận Marathon chưa phải là trận giao chiến lớn nhất trong 40 năm chiến tranh giữa hai nước. Tuy nhiên với ý nghĩa là trận đánh đầu tiên của Hy Lạp trước quân Ba Tư trong điều kiện phải lấy ít địch nhiều và là một trận đánh phản ánh sự tài giỏi về lợi dụng địa hình, về cách tiến công địch ở thời cơ và cự ly thích hợp, về cách chỉ huy mạnh bạo và khéo léo; trận Marathon vẫn được coi là trận đánh xuất sắc trong cuộc chiến tranh Hy-Ba. Đối với sự hình thành và phát triển của nền nghệ thuật quân sự cổ đại, nó được xem như một trận đánh tiêu biểu
 
Trận Marathon đánh dấu bước phát triển về nghệ thuật [[quân sự]] của người Hy Lạp, trong đó có Callimachus và Miltiades là những người có đóng góp lớn lao. Hơn 20 [[thế kỷ]] trôi qua nhưng tinh thần của trận đánh chống quân xâm lược vẫn luôn ngời sáng. Hình ảnh người chiến binh được giao nhiệm vụ báo tin chiến thắng ở Marathon chạy về thành Athens, vượt qua 42[[km]] đường rừng núi và gục ngã sau khi nói lời cuối cùng vẫn in đậm trong tâm trí người dân Hy Lạp. Hình ảnh đó cũng tiêu biểu cho tinh thần Marathon mà ngày nay được ghi nhận trong các hoạt động [[thể thao]] quốc tế với môn [[chạy Marathon]] đường dài (được quy định là 42.195km). Trận Marathon là một trong những trận đánh tiêu biểu trong lịch sử thế giới thời cổ đại.
 
Sau khi Hoàng đế Darius I qua đời, con trai của ông là [[Xerxes I]] lên ngôi "Vua của các vị vua", ông tiến hành chinh phạt xứ Hy Lạp, để báo thù cho chiến bại của vua cha trong trận Marathon. Cũng giống như Hoàng đế Cyrus Đại Đế khi đánh người [[Massagetae]] vào năm 530 TCN,<ref>Samuel Willard Crompton, ''Cyrus the Great'', trang 91</ref> sau một loạt chiến thắng và thậm chí còn đốt được cả thành Athena, ông bại trận và rút quân trở về. Hoàng đế Xerxes I là vị "Vua của các vị vua" vĩ đại cuối cùng của [[nhà Achaemenes]]. Đế quốc Ba Tư sẽ còn kéo dài, nhưng suy yếu.<ref>Samuel Willard Crompton, ''Alexander the Great'', trang 36</ref> Vào năm 401 TCN, người Hy Lạp và người Ba Tư sẽ còn giao chiến với nhau khi một chiến binh người Athena là [[Xenophon]] tham chiến trong cuộc khởi nghĩa của Hoàng tử [[Cyrus Trẻ]] (chớ nhầm lẫn với vị tổ phụ lừng lẫy của ông là Hoàng đế [[Cyrus Đại Đế]]) chống lại anh trai là "Vua của các vị vua" [[Artaxerxes II]]. <ref>Samuel Willard Crompton, ''Alexander the Grear'', trang 37</ref>
 
== Chú thích ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Trận_Marathon”