Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lê Cung Hoàng”

Cung Hoàng có tên [[húy]] là '''Lê Xuân''' (黎椿), sinh vào ngày [[26 tháng 7]] năm Đoan Khánh thứ 3 ([[1507]]). Ông là chắt của [[Lê Thánh Tông]], cháu nội của Kiến Vương [[Lê Tân]], con thứ của Cẩm Giang vương [[Lê Sùng]] (黎漴), là em cùng mẹ với [[Lê Chiêu Tông]].

Năm [[1522]], Vĩnh Hưng bá [[Trịnh Tuy]] ở [[Thanh Hoá|Thanh Hóa]] ra cần vương, bất hoàhòa với các tướng Bắc Bộ. Trịnh Tuy mang Chiêu Tông vào Thanh HoáHóa, ra lệnh các đạo bãi binh. Từ đó các đạo không theo lệnh Chiêu Tông nữa. Hai mãnh tướng [[Nguyễn Kính]], [[Nguyễn Áng]] về theo Mạc Đăng Dung. Tình thế bắt đầu thay đổi, Đăng Dung lấy danh nghĩa Thống Nguyên Đế phế Chiêu Tông làm ''Đà Dương vương'' (陀陽王), mang quân đánh Chiêu Tông, liên tiếp thắng trận.

Năm [[1524]], Cung Hoàng ở hành dinh Bồ Đề, tiến phong Mạc Đăng Dung làm ''Bình chương quân quốc trọng sự thái phó Nhân quốc công''. Đăng Dung đánh bại Trịnh Tuy ở Thanh HoáHóa, Tuy thua trận bỏ chạy rồi chết.

[[Tháng 10]] năm [[1525]], Đăng Dung dẫn toàn bộ thủy lục quân vào [[Thanh Hóa|Thanh Hoá]], bắt được Chiêu Tông, đem giải về kinh giam lỏng.

[[Tháng 4]] năm [[1527]], Cung Hoàng sai Trùng Dương hầu [[Vũ Hữu]], Lan Xuyên bá [[Phan Đình Tá]] và Trung sứ [[Đỗ Hiếu Đễ]] cầm cờ mao tiết, mũ áo ô lọng, đại ngọc, kiệu tía, quạt vẽ đến Cổ Trai phong Đăng Dung làm ''An Hưng vương'' (安興王), Đăng Dung tiếp sứ đoàn ở bến An Tháp, huyện Tân Minh (nay là khu vực [[Tiên Lãng]], [[Kiến An]]). Cung Hoàng còn tặng ông ta bài thơ ''Chu Công giúp Thành vương'', ý muốn ông này giúp hoàng đế và triều đình như [[Chu Công Đán]] giúp đỡ [[Chu Thành vương]] đời xưa. Nhưng Đăng Dung chưa mãn nguyện và không cam chịu làm tước [[Vương (tước hiệu)|vương]].

Mạc Đăng Dung xưng [[Hoàng đế]], tức là [[Mạc Đăng Dung|Mạc Thái Tổ]], lập ra [[nhà Mạc]], lấy niên hiệu là '''Minh Đức''' (明德). Cung Hoàng bị giáng xuống làm '''Cung Vương''' (恭王) rồi giam cùng với Hoàng thái hậu ở Tây cung.

Vài tháng sau, Mạc Đăng Dung ép mẹ con Cung Hoàng phải tự tử. Thái hậu khấn trời rằng: ''"Đăng Dung là kẻ bề tôi, manh tâm cướp ngôi, lại giết mẹ con ta, ngày sau con cháu nó cũng lại bị như thế."''. Rồi bà tự vẫn chết, Cung Hoàng cũng tự vẫn, năm đó ông 21 tuổi.

# Quý phi Nguyễn thị (贵妃阮氏), người xã [[Đa Ngưu]], huyện [[Văn Giang]], con gái Thông quốc công [[Nguyễn Thì Ung]]. Lê Cung Hoàng lên ngôi, đưa vào cung phong làm [[Quý phi]]. Bà cùng với vuaCung Hoàng bị [[Mạc Đăng Dung]] giam lại rồi phế truất ở Tây cung. Khi Mạc Đăng Dung cắt giảm không cho ăn uống, Thông quốc công cáo bệnh và rước con gái về, nhưng bà từ chối. Bà nói: ''Cha ta trăm tuổi đã có anh em; ta hầu vua thì sống chết với vua, không có lý gì mà bỏ về''. Cứ như thế, cha bà phải sai nữ hầu bắt bà lên [[võng]]. Bà [[khóc]] to, những người trông thấy đều thương cảm. Bà về tới nhà, không chịu ăn uống gì rồi chết.

# Quý phi Đào thị (贵妃陶氏), con gái Lỵ quốc công [[Đào Đại La]], vào cung cùng Nguyễn Quý phi và được phong Quý phi cùng cấp. Khi vuaLê Cung Hoàng bị giam, bà cũng bị giam theo, Lỵ quốc công hoảng hốt cáo bệnh và đón con gái về.

Như vậy là [[Hậu Lê|triều Lê]] kể từ [[Lê Thái Tổ]] lên ngôi (1428) đến Cung Hoàng (1527) gồm 10 đời vua, cả thảy đúng 100 năm. Nếu tính cả thời gian [[Lê Thái Tổ|Lê Lợi]] dấy quân xưng là Bình Định vương năm Mậu Tuất (1418) cộng là 110 năm. Đây là thời kì các vua Lê nắm được trọn quyền cai trị đất nước. Các nhà sử học gọi là thời tiền[[Nhà Lê (hay sơ|Lê sơ)]] để phân biệt với [[Nhà Lê trung hưng|Lê Trungtrung Hưnghưng]] về sau.