Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trần Đức Thảo”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Nguyễn Lân chỉ là nhà giáo thường, không phải Giáo Sư |
|||
Dòng 25:
==Tiểu sử==
Trần Đức Thảo, sinh ngày 26/9/1917, tại làng Thái Bình, quê quán tại làng Song Tháp, Châu Khê, Từ Sơn, [[tỉnh Bắc Ninh]]. Ông là con một viên chức [[bưu điện]], Ông là học sinh xuất sắc của [[Trường Trung học Albert Sarraut|trường trung học Pháp Albert Sarraut (Hà Nội)]]: giải nhì cuộc thi triết học các trường trung học toàn quốc Pháp, đỗ [[tú tài Pháp]] năm 1935.<ref>{{chú thích web|url=http://www.viet-studies.info/TDThao/Feron_TranDucThaoLaAi.htm|title=Trần Đức Thảo là ai?|publisher=Viet-Studies|accessdate=25.3.2015}}</ref>
Năm [[1936]], ông nhận [[học bổng]] của Phủ [[toàn quyền Đông Dương]] sang [[Paris]], [[Pháp]], và thi đậu vào trường [[École normale supérieure (Paris)]] năm 1939. Ông đậu thủ khoa đồng hạng bằng [[Thạc sĩ]] triết học, ngang điểm với [[Jules Vuillemin]]) tại Pháp lúc mới 26 tuổi (1942), thành người Việt Nam đầu tiên trúng tuyển kỳ thi thạc sĩ triết học.
Thay mặt sinh viên và trí thức Việt Nam du học ở Pháp, Trần Đức Thảo đã viết thư gửi về Tổ quốc, bày tỏ tình yêu nước nồng nàn đối với đất nước vừa giành được độc lập hồi tháng 8 năm 1945. Lá thư được in trên tờ ''Cờ giải phóng'', cơ quan của [[Đảng Cộng sản Việt Nam|Đảng Cộng sản Đông Dương]]. Năm 1952 ông về chiến khu Việt Bắc tham gia kháng chiến chống Pháp.<br />Sau 1954, từ Việt Bắc về Hà Nội, Giáo sư Trần Đức Thảo kết hôn với Tiến sĩ Nguyễn Thị Nhứt, đến ngày 5 tháng 1 năm 1967, theo yêu cầu của bà Nguyễn Thị Nhứt hai ông bà đã thuận tình ly hôn.<ref>{{chú thích web|url=http://www.viet-studies.info/TDThao/CuHuyChu_TranDucThao_TieuSu.htm|title=Giáo sư Trần Đức Thảo|publisher=Viet-Studies|date=14.09.2011}}</ref>
Năm [[1955]], ông trở thành giáo sư Triết học và là Phó Giám đốc [[Đại học Sư phạm Văn khoa]], Chủ nhiệm khoa [[Lịch sử]], [[Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội|Đại học Tổng hợp Hà Nội]] (nay là [[Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn]] thuộc [[Đại học Quốc gia Hà Nội]]).
Năm 1957-1958, Ông bị kết án dính líu đến [[phong trào Nhân Văn - Giai Phẩm|phong trào Nhân văn Giai phẩm]] khi công bố hai bài báo có bàn đến một số vấn đề về tự do, dân chủ. Sau vụ Nhân văn Giai phẩm, ông bị cách chức Phó Giám đốc trường ĐHSP Hà Nội, chức Trưởng khoa Lịch sử chung cho cả ĐHSP và ĐHTH Hà Nội, Trần Ðức Thảo bị cấm giảng dạy, phải dịch thuật lặt vặt để sống, phải bán dần bán mòn những bộ từ điển. Ông hạn chế liên hệ với người khác, bị cô lập trong cuộc sống<ref>{{chú thích web|url=http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=1688&rb=0301|title=Trần Ðức Thảo, một kiếp người|publisher=talawas|date=01.06.2004}}</ref>.
* Thái Vũ kể: "việc gặp thầy Trần Đức Thảo từ nước Pháp tư bản trở về là rất dễ bị quy tội như bên Trung Quốc trong Đại Cách mạng Văn hoá. Gặp thầy lủi thủi đạp chiếc xe đạp mini cộc cạch cũng đành làm ngơ, nhiều khi không dám nhìn."<ref>{{chú thích web|url=http://www.viet-studies.info/TDThao/TranDucThao_ThaiVu.htm01|title=Những chuyến lữ hành của triết gia Trần Đức Thảo|publisher=talawas|date=03.03.2006}}</ref>
* GS [[Nguyễn Đình Chú]] giảng viên cao cấp của khoa Ngữ văn ([[Trường Đại học Sư phạm Hà Nội]]) viết: "Điều không thể không nói là sau đợt đấu tranh này, quan hệ giữa các thầy bị đấu tranh với mọi người, với các học trò, trong đó có quan hệ giữa thầy Thảo với tôi, coi như phải chấm dứt dù còn ở chung nhà tập thể. Cách đây vài năm, anh [[Cù Huy Chử]] cho tôi biết ngày Thầy sống ở Sài Gòn trước khi đi Pháp, có lần Thầy nói với anh: Nguyễn Đình Chú là người ghi bài giảng của Thầy để làm tài liệu học tập cho sinh viên nhiều nhất và tốt nhất nhưng sau cuộc đấu tố, gặp mình mà không chào. Quả có sự thật khốn nạn đó. Hàng ngày vẫn gặp Thầy lên xuống ở cầu thang mà tôi cứ phải cúi mặt xuống không dám chào Thầy vì sợ liên lụy, vì xấu hổ về tội phản Thầy. Chỉ một [[Đoàn Mai Thi]] là người duy nhất không sợ gì cả vẫn thường xuyên lui tới săn sóc Thầy trong hoạn nạn, để lại một điểm son về đạo tôn sư trong lòng chúng bạn."
* Trong quyển sách hồi ký nguyên văn bằng tiếng Pháp là Mémoire d'un Vietcong (Hồi ký của một Việt Cộng), [[Trương Như Tảng]] có nhắc tới thạc sĩ Trần Đức Thảo (tr.300): "Ông không bị tù hay hành hạ thân xác, nhưng công an bao vây, cô lập ông không cho ai tiếp xúc…Nếu ông Thảo tiếp xúc với ai, chẳng hạn một người bạn trên đường phố, thì người đó sẽ bị bắt giữ để điều tra. Bề ngoài xem ra triết gia sống cuộc đời bình thường. Nhưng thực tế ông sống như Robinson Crusoe, hoàn toàn cô độc, mặc dầu có nhiều người ở xung quanh. Ngay họ hàng thân thích cũng không được phép nói chuyện với ông. Đối với một trí thức như vậy là một sự tra tấn dã man."
* Françoise Corrèze, người bạn thân của Trần Đức Thảo có hay tới thăm ông ở căn phòng khu tập thể Kim Liên, nhưng chỉ bút đàm, vì phòng bị thu âm.<ref name=dd1/>
Kể từ năm 1960, ông [[Cù Huy Chử]], thành viên Tổ thư ký của Thủ tướng [[Phạm Văn Đồng]] lúc đó, đã lưu trữ và nhờ đánh máy lại các trang bản thảo viết tay của Trần Đức Thảo.<ref name=vnn1>{{chú thích web | url = http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/guong-mat-tre/305945/nguoi-nang-duyen-voi-tran-duc-thao.html | tiêu đề = Người nặng duyên với Trần Đức Thảo - VietNamNet | author = | ngày = | ngày truy cập = 13 tháng 6 năm 2016 | nơi xuất bản = [[VietNamNet]] | ngôn ngữ = }}</ref>
Dòng 50:
==Đánh giá==
===Chỉ trích===
* [[Nguyễn Lân]] tham gia đấu tố trong phong trào Nhân văn Giai phẩm:<ref>
[http://www.viet-studies.info/VachMatNhanVanGiaiPham_NhanDan_III.htm TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐÃ NHỔ ĐƯỢC HAI CÁI GAI] Báo NHÂN DÂN, Chủ nhật, ngày ngày 18 tháng 5 năm 1958, trang 3</ref>
{{cquote|Sở dĩ có những lệch lạc ở một số sinh viên khoa Văn và khoa Sử là vì họ đã chịu cái ảnh hưởng tàn khốc của [[Trương Tửu]] và Trần Đức Thảo... Nhà trường đòi hỏi các cán bộ giảng dạy trước khi lên lớp phải soạn giáo trình và giáo án; nhưng Tửu và Thảo thì không chịu viết giáo trình, lấy cớ là môn mình phụ trách khó quá chưa thể cho in thành tài liệu được. Sự thực là họ sợ mực đen giấy trắng dễ biểu lộ những tư tưởng phản động của họ. Họ thường tay không lên lớp rồi nói lung tung, không theo một phương pháp sư phạm nào. Vì không có giáo án nên đã có lần Trương Tửu không chuẩn bị, phải nhai lại một bài đã giảng kỳ trước, làm cho sinh viên hết sức công phẫn...
... Nhưng Trương Tửu và Trần Đức Thảo thì ngược lại, chỉ âm mưu dùng cái diễn đàn của trường đại học để đả kích chế độ, đả kích Đảng và xuyên tạc chân lý. Thí dụ: Tửu đã say sưa giảng về Vũ Trọng Phụng để chứng minh rằng [[Vũ Trọng Phụng]] sáng suốt hơn Đảng. Còn Thảo thì trong hai năm dạy lịch sử tư tưởng chỉ cố ý dừng lại ở Hê-ghen, không hề giảng đến Mác, Thảo luôn luôn dùng cái "hạt nhân duy lý" để xóa nhòa ranh giới giữa duy vật và duy tâm, xóa nhòa ranh giới giữa ta và địch. Quả là Tửu và Thảo đã dụng tâm làm tan rã lòng tin tưởng của sinh viên vào Đảng, vào chế độ.}}
Dòng 67:
* Tìm cội nguồn của ngôn ngữ và ý thức, tiếng Pháp, Nhà xuất bản Xã hội của Pháp, năm 1973.
* Vấn đề con người và chủ nghĩa lý luận không có con người (1988).
* Logic của cái hiện tại sống động (La logique du présent vivant) (chưa hoàn thiện).
* Hiện tượng học và chủ nghĩa duy vật biện chứng, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, 2004.
* Sự hình thành con người, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, 2004.
| |||