Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhà Tống”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n stub sorting, replaced: hế kỷ 10 → hế kỷ X (2), hế kỷ 11 → hế kỷ XI, hế kỷ 12 → hế kỷ XII, hế kỷ 13 → hế kỷ XIII, hế kỷ 19 → hế kỷ XIX using AWB |
|||
Dòng 94:
Để đẩy lùi những cuộc xâm lược của người [[Nữ Chân]] và sau đó là người [[Mông Cổ]], nhà Tống đã phát triển quân đội tăng cường sử dụng thuốc súng. Nhà Kim bị người Mông Cổ chinh phục năm [[1234]], sau đó Mông Cổ kiểm soát toàn bộ phía bắc Trung Quốc và luôn đe doạ triều đình Nam Tống. Một hiệp ước hoà bình vội vàng được lập ra, khi [[Hốt Tất Liệt]] nhận được tin về cái chết của [[Mông Kha|Mông Ca]] (còn gọi là Mông Kha), vua cai trị Mông Cổ. Ông quay về nước để chiếm ngôi báu từ tay các đối thủ và được tôn lên làm [[Khả hãn|Đại Hãn]], mặc dù chỉ được công nhận bởi một số người Mông Cổ ở phía Tây. Năm 1271, Hốt Tất Liệt tự xưng là hoàng đế Trung Hoa.<ref>{{Harvnb|Rossabi|1988|p=115}}</ref> Sau hai thập kỷ chiến tranh lẻ tẻ, quân đội Hốt Tất Liệt đã chinh phục nhà Tống năm 1279. Một lần nữa Trung Quốc được thống nhất, dưới triều đại nhà Nguyên Mông (1271-1368).<ref>{{Harvnb|Rossabi|1988|p=76}}</ref>
Dân số Trung Quốc tăng gấp đôi trong thế kỷ
== Lịch sử Bắc Tống ==
Dòng 273:
Về mặt văn hoá, nhà Tống có mức phát triển cao hơn nhiều so với những thế kỷ trước đó, không chỉ gồm những phát triển đã có từ thời [[nhà Đường]] như quan niệm về người thông thạo bách nghệ, gồm cả tính chất học giả, nhà thơ, hoạ sĩ và quan lại, mà còn cả về việc ghi chép sử, hoạ, [[thư pháp]], và cả [[sứ]] tráng men. Các học giả nhà Tống tìm cách giải nghĩa mọi vấn đề triết học và chính trị trong những tác phẩm [[Nho giáo|Khổng giáo]] cổ điển. Việc này khiến sự quan tâm tới các tư tưởng Khổng giáo và xã hội thời cổ lại tăng lên, trùng khớp với giai đoạn giảm sút ảnh hưởng [[Phật giáo]], mà giới lãnh đạo Trung Quốc coi là ngoại lai và không mang lại nhiều tư tưởng hành động thực tế chính trị cũng như cách giải quyết các vấn đề trần thế.
[[Hình:12th Century Chinese painting of Song Dynasty (960 -1279) heavy cavalry. Notice that the horses are also heavily armoured.jpg|nhỏ|240px|phải|Tranh vẽ Trung Hoa Thế kỷ XII mô tả những người lính thiết kị binh đời Tống]]
Các nhà [[lý học]] thời Tống đã phát hiện ra một số sự thuần khiết bên trong các văn bản kinh điển cổ, viết bình luận về chúng. Người nổi tiếng nhất trong số họ là [[Chu Hi|Chu Hy]] (1130-1200), sự tổng hợp tư tưởng Khổng giáo với Phật giáo và [[Đạo giáo]] của ông cùng với các tư tưởng khác đã trở thành hệ tư tưởng chính thức của triều đình từ cuối thời nhà Tống tới cuối [[thế kỷ
== Cương vực ==
Dòng 492:
*{{chú thích | last1=Embree |first1= Ainslie Thomas |last2=Gluck |first2=Carol |title=Asia in Western and World History: A Guide for Teaching |year=1997 |publisher=ME Sharpe |location=Armonk |isbn=1563242648 }}
*{{chú thích |last=Chan |first=Alan Kam-leung |last2=Clancey |first2=Gregory K. |last3=Loy |first3=Hui-Chieh |title=Historical Perspectives on East Asian Science, Technology and Medicine |year=2002 |publisher=[[Singapore University Press]] |location=Singapore |isbn=9971-69-259-7 }}
*{{chú thích |last=Fairbank |first=John King |last2=Goldman |first2=Merle |title=China: A New History |edition=2nd enlarged |year=2006 |origyear=1992 |publisher=The Belknap Press of [[Harvard University Press]] |location=Cambridge;
*{{chú thích |last=Fraser |first=Julius Thomas |last2=Haber |first2=Francis C. |title=Time, Science, and Society in China and the West |year=1986 |publisher=[[University of Massachusetts Press]] |location=Amherst |isbn=0-87023-495-1 |pages= |url= }}
*{{chú thích |last=Gernet |first=Jacques |others=Translated by H. M. Wright |title=Daily Life in China on the Eve of the Mongol Invasion, 1250-1276 |year=1962 |publisher=[[Stanford University Press]] |location=Stanford |isbn=0-8047-0720-0 }}
Dòng 498:
*{{chú thích |last=Guo |first=Qinghua |year=1998 |title=Yingzao Fashi: Twelfth-Century Chinese Building Manual |journal=Architectural History: Journal of the Society of Architectural Historians of Great Britain |volume=41 |issue= |pages=1–13 }}
*{{chú thích |last=Hall |first=Kenneth |title=Maritime trade and state development in early Southeast Asia |year=1985 |publisher=[[University of Hawaii Press]] |location=Hawaii |isbn=0-8248-0959-9 }}
*{{chú thích |last=Hansen |first=Valerie |title=The Open Empire: A History of China to 1600 |year=2000 |publisher=W.W. Norton & Company |location=New York &
*{{chú thích |last=Hargett |first=James M. |year=1985 |title=Some Preliminary Remarks on the Travel Records of the Song Dynasty (960–1279) |work=Chinese Literature: Essays, Articles, Reviews (CLEAR) |volume= |issue= |pages=67–93 |issn= }}
*{{chú thích |last=Hargett |first=James M. |authorlink= |year=1996 |title=Song Dynasty Local Gazetteers and Their Place in The History of Difangzhi Writing |journal=Harvard Journal of Asiatic Studies |volume=56 |issue=2 |pages=405–442|doi=10.2307/2719404 |jstor= 2719404 }}
Dòng 514:
*{{chú thích |last=Needham |first=Joseph |title=Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 3: Civil Engineering and Nautics |year=1986d |publisher=Caves Books |location=Taipei |isbn= }}
*{{chú thích |last=Needham |first=Joseph |title=Science and Civilization in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 7: Military Technology; The Gunpowder Epic |year=1986e |publisher=Caves Books |location=Taipei |isbn= }}
*{{chú thích |last=Paludan |first=Ann |title=Chronicle of the Chinese Emperors |year=1998 |publisher=[[Thames & Hudson]] |location=
*{{chú thích |last=Peers |first=C. J. |title=Soldiers of the Dragon: Chinese Armies 1500 BC-AD 1840 |year=2006 |publisher=Osprey Publishing |location=Oxford |isbn= }}
*{{chú thích |last=Rossabi |first=Morris |title=Khubilai Khan: His Life and Times |year=1988 |publisher=[[University of California Press]] |location=Berkeley |isbn=0-520-05913-1 }}
Dòng 536:
== Đọc thêm ==
{{refbegin}}
* {{chú thích | author=Cotterell, Arthur. | title=The Imperial Capitals of China - An Inside View of the Celestial Empire| location=
* {{chú thích |last=Gascoigne |first=Bamber |authorlink= |coauthors= |title=The Dynasties of China: A History |year=2003 |publisher=Carroll & Graf |location=New York |isbn=1-84119-791-2 }}
* {{chú thích |last=Gernet |first=Jacques |authorlink= |coauthors= |title=A history of Chinese civilization |year=1982 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |isbn=0-521-24130-8 }}
|