Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Heinrich Heine”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Nguyen01 (thảo luận | đóng góp)
2.645 sửa đổi
Dòng 93:
 
==Một số bài thơ đã dịch ra tiếng Việt==
[[Hình: Betty_Heine_(Isidor_Popper).jpg|nhỏ|phải|250px|Mẹ của H. Heine]]
{|
|- valign="top"
|
;Thư gửi mẹ<ref>Mẹ của Heine tên là Peira nhưng tất cả người thân đều gọi bà là Betty, tên khai sinh là Peira van Geldern (1771 – 1859), sau khi lấy chồng là Peira van Geldern Heine. Đây là bài thơ gồm hai bài sonnet có tựa đề là Gửi mẹ tôi,, B. Heine, tên khai sinh là v. Geldern (An meine Mutter, B. Heine, geborne v. Geldern) nhưng chúng tôi đặt theo tên gọi đã quen thuộc là “Thư gửi mẹ” - cũng là một bài thơ rất nổi tiếng ở Việt Nam của Esenin.</ref>
;Mein süßes Lieb, wenn du im Grab
 
:Mein süßes Lieb, wenn du im Grab,
:Im dunkeln Grab wirst liegen,
:Dann will ich steigen zur dir hinab,
:Und will mich an dich schmiegen.
:&nbsp;
(Gửi mẹ tôi,, B. Heine, tên khai sinh là v. Geldern)
:Ich küsse, umschlinge und presse dich wild,
:Du Stille, du Kalte, du Bleiche!
:Ich jauchze, ich zittre, ich weine mild,
:Ich werde selber zur Leiche.
:&nbsp;
:::'''I'''
:Die Toten stehn auf, die Mitternacht ruft,
:Con thích sống ngẩng cao đầu, kiêu hãnh
:Sie tanzen im luftigen Schwarme;
:Và đôi khi ngang bướng đến lạ lùng
:Wir beide bleiben in der Gruft,
:Ngay cả nhà vua nếu nhìn mặt con
:Ich liege in deinem Arme.
:Thì đôi mắt cũng không hề nhìn xuống.
:&nbsp;
:Nhưng mẹ thân yêu, con xin thừa nhận
:Die Toten stehn auf, der Tag des Gerichts
:Rằng tính con dù bướng bỉnh thế nào
:Ruft sie zu Qual und Vergnügen;
:Thì khi bên mẹ âu yếm ngọt ngào
:Wir beide bekümmern uns um nichts,
:Con vẫn tỏ ra vô cùng ngoan ngoãn.
:Und bleiben umschlungen liegen.
:&nbsp;
:Có phải đấy vì tâm hồn cao thượng
;Du hast Diamanten und Perlen
:Trí tuệ thanh cao thâm nhập vào con
 
:Như từ trời xanh làm dịu cõi lòng?
:Du hast Diamanten und Perlen,
:Hast alles, was Menschenbegehr,
:Und hast die schönsten Augen -
:Mein Liebchen, was willst du mehr?
:&nbsp;
:Con xấu hổ vì những việc con làm
:Auf deine schönen Augen
:Trái tim mẹ đã bao lần u ám?
:Hab ich ein ganzes Heer
:Nhưng thế rồi vẫn tha thứ cho con.
:Von ewigen Liedern gedichtet -
:Mein Liebchen, was willst du mehr?
:&nbsp;
:::'''II'''
:Mit deinen schönen Augen
:Trong cơn mê, con từ giã mẹ hiền
:Hast du mich gequält so sehr,
:Để ra đi khắp tận cùng thế giới
:Und hast mich zu Grunde gerichtet -
:Con khát khao và chỉ mong tìm thấy
:Mein Liebchen, was willst du mehr?
:Một tình yêu và ôm ấp lấy tình.
:&nbsp;
:Con kiếm tình yêu khắp mọi nẻo đường
;Wer zum ersten Male liebt
:Chìa bàn tay ra trước từng cánh cửa
 
:Nhưng tình yêu không một ai cho cả
:Wer zum ersten Male liebt,
:Mà được trao sự căm ghét lạnh lùng.
:Seis auch glücklos, ist ein Gott;
:Aber wer zum zweiten Male
:Glücklos liebt, der ist ein Narr.
:&nbsp;
:Vì tình yêu con nhầm lẫn thường xuyên
:Ich, ein solcher Narr, ich liebe
:Kiếm tình yêu nhưng chẳng tìm thấy nó
:Wieder ohne Gegenliebe!
:Con trở về nhà buồn bã cô đơn.
:Sonne, Mond und Sterne lachen,
:Und ich lache mit - und sterbe.
:&nbsp;
:Thì lúc này mẹ đi đến với con
;Ich hab im Traum geweinet
:Thứ ánh sáng cháy bừng trong mắt mẹ
 
:Là tình yêu mà con vẫn đi tìm.
:Ich hab im Traum geweinet,
:Mir träumte, du lägest im Grab.
:Ich wachte auf, und die Träne
:Floß noch von der Wange herab.
:&nbsp;
;Gửi Jenny
:Ich hab im Traum geweinet,
:Mir träumt', du verließest mich.
:Ich wachte auf, und ich weinte
:Noch lange bitterlich.
:&nbsp;
:Tôi bây giờ đã là ba lăm tuổi
:Ich hab im Traum geweinet,
:Còn em thì chỉ vừa mới mười lăm
:Mir träumte, du bliebest mir gut.
:Nhưng mỗi lần nhìn em, Jenny ạ
:Ich wachte auf, und noch immer
:Giấc mơ xưa lại thức dậy trong lòng!
:Strömt meine Tränenflut.
:&nbsp;
:Vào năm một nghìn tám trăm mười bảy
;Wandere!
:Tôi gặp một người con gái như em
 
:Mái tóc của nàng giống như em vậy
:Wenn dich ein Weib verraten hat,
:Giống cả nụ cười, dáng vẻ tự nhiên.
:So liebe flink eine Andre;
:Noch besser wär es, du ließest die Stadt -
:Schnüre den Ranzen und wandre!
:&nbsp;
:Thế rồi tôi bước vào trường Đại học
:Du findest bald einen blauen See,
:Tôi dặn nàng: “Hãy gắng đợi chờ anh
:Umringt von Trauerweiden;
:Anh sẽ quay về một ngày gần nhất”
:Hier weinst du aus dein kleines Weh
:Nàng nói rằng: “Em mãi mãi của anh”.
:Und deine engen Leiden.
:&nbsp;
:Ba năm trời học ở Göttingen
:Wenn du den steilen Berg ersteigst,
:Ba năm miệt mài với bao sách luật
:Wirst du beträchtlich ächzen;
:Thế rồi một hôm nhận thư biết được
:Doch wenn du den felsigen Gipfel erreichst,
:Người yêu của tôi đã bước theo chồng.
:Hörst du die Adler krächzen.
:&nbsp;
:Khi đó tháng Năm, khi đó mùa xuân
:Dort wirst du selbst ein Adler fast,
:Những bông hoa nở đầy trong thung lũng
:Du bist wie neugeboren,
:Những con chim đã cất tiếng hót vang
:Du fühlst dich frei, du fühlst: du hast
:Những con sâu cũng vui đùa trong nắng.
:Dort unten nicht viel verloren.
:&nbsp;
:Nhưng tôi buồn, xanh xao và u ám
;Weltlauf
:Vì buồn đau mà sức lực không còn
 
:Chỉ có Chúa Trời may ra thấu tận
:Hat man viel, so wird man bald
:Những điều gì tôi đã chịu hằng đêm.
:Noch viel mehr dazu bekommen.
:Wer nur wenig hat, dem wird
:Auch das Wenige genommen.
:&nbsp;
:Nhưng tôi phục hồi. Như cây sồi xanh
:Wenn du aber gar nichts hast,
:Vẻ mạnh mẽ hiện trong từng nhánh lá
:Ach, so lasse dich begraben –
:Giờ mỗi lần nhìn em, Jenny ạ
:Denn ein Recht zum Leben, Lump,
:Giấc mơ xưa lại thức dậy trong lòng!
:Haben nur die etwas haben.
:&nbsp;
;Vết thương hạnh phúc
:&nbsp;
:Khi có em trong tay!
:Một niềm vui hạnh phúc
:Trong lòng tôi tràn ngập
:Những mơ ước diệu kỳ.
:&nbsp;
:Khi có em trong tay!
:Tôi hôn lên mái tóc
:Mái tóc vàng tuyệt đẹp
:Buông xõa trên vai này.
:&nbsp;
:Khi có em trong tay!
:Tôi tin rằng hiện thực
:Cõi thiên đường hạnh phúc
:Ngay trên mặt đất này.
:&nbsp;
:Nhưng như Thánh ngờ vực<ref>!Thánh ngờ vực (Thomas) – tức Thánh Tô-ma tông đồ hay còn gọi là Tô-ma đa nghi hoặc Đi-đi-mô (Didymos). Là một trong 12 tông đồ của Giêsu, Ngài không tin bất cứ điều gì khi không chỉ nhìn tận mặt mà còn phải sờ tận tay (Giăng, 20: 25-28). Đây là một tích trong Kinh Thánh nhưng phải nói rằng sự liên tưởng của Heine là quá hay</ref>
:Tôi còn nghi điều này
:Khi chưa đặt ngón tay
:Vào vết thương hạnh phúc.
:&nbsp;
;Ăn mặn ăn chay
:&nbsp;
:Bạn tôi ơi, phạm thượng!
:Khi bạn làm điều này:
:Bỏ Hanne tròn lẳn
:Để yêu Marianne gầy!
:&nbsp;
:Nếu yêu thịt – thì bạn
:Được coi là bình thường
:Còn phóng đãng với xương
:Điều này là ghê tởm.
:&nbsp;
:Quỉ Sa tăng nham hiểm
:Đưa ta vào bẫy đây
:Giống như người ăn mặn
:Bỗng dưng thích ăn chay.
:&nbsp;
;Nước Đức quê hương tôi
:&nbsp;
:Nước Đức quê hương tôi
:Đâu cũng có cây đời
:Trái chín mọng, nhưng khổ
:Hình nộm dọa khắp nơi.
:&nbsp;
:Ta như bầy chim sẻ
:Sợ yêu tinh, quỉ sứ
:Nhìn anh đào nở hoa
:Mà đành lòng nín chịu.
:&nbsp;
:Anh đào đỏ, nhưng hột
:Bên trong là cái chết
:Chỉ ở trên trời cao
:Có anh đào không hột.
:&nbsp;
:Chúa Cha – Con – Thánh thần
:Mà hồn ta ngợi khen
:Khát khao cái vĩnh cửu
:Linh hồn Đức đáng thương.
:&nbsp;
:Chỉ nơi có thiên thần
:Là hạnh phúc muôn năm
:Còn ở đây đau khổ
:Anh đào cũng chua lòm.
:&nbsp;
;Ở đâu?
:&nbsp;
:Ở đâu, người lữ thứ
:Sẽ gửi nắm xương tàn?
:Phương Nam – dưới bóng cọ?
:Hay dưới liễu sông Ranh?
:&nbsp;
:Hay ở nơi sa mạc
:Tay người lạ sẽ chôn?
:Hay bên bờ biển xanh
:Mộ nằm trên bờ cát?
:&nbsp;
:Ở nơi nào cũng được
:Miễn là có bầu trời
:Và trên mộ của tôi
:Có sao như đèn đốt.
|
;Sonette
;Em thân yêu, một mai này em chết
:&nbsp;
 
(An meine Mutter B. Heine geborene v. Geldern)
:Em thân yêu, một mai này em chết
:&nbsp;
:Người ta chôn em trong mộ tối đen
:::'''I'''
:Thì khi đó anh sẽ chui xuống huyệt
:Ich bin's gewohnt, den Kopf recht hoch zu tragen,
:Không sợ gì, anh ôm chặt lấy em.
:Mein Sinn ist auch ein bißchen starr und zähe;
:Wenn selbst der König mir ins Antlitz sähe,
:Ich würde nicht die Augen niederschlagen.
:&nbsp;
:Doch, liebe Mutter, offen will ich's sagen:
:Wie mächtig auch mein stolzer Mut sich blähe,
:In deiner selig süßen, trauten Nähe
:Ergreift mich oft ein demutvolles Zagen.
:&nbsp;
:Ist es dein Geist, der heimlich mich bezwinget,
:Dein hoher Geist, der alles kühn durchdringet,
:Und blitzend sich zum Himmelslichte schwinget?
:&nbsp;
:Quält mich Erinnerung, daß ich verübet
:So manche Tat, die dir das Herz betrübet?
:Das schöne Herz, das mich so sehr geliebet?
:&nbsp;
:::'''II'''
:Im tollen Wahn hatt ich dich einst verlassen,
:Ich wollte gehn die ganze Welt zu Ende,
:Und wollte sehn, ob ich die Liebe fände,
:Um liebevoll die Liebe zu umfassen.
:&nbsp;
:Die Liebe suchte ich auf allen Gassen,
:Vor jeder Türe streckt ich aus die Hände,
:Und bettelte um g'ringe Liebesspende -
:Doch lachend gab man mir nur kaltes Hassen.
:&nbsp;
:Und immer irrte ich nach Liebe, immer
:Nach Liebe, doch die Liebe fand ich nimmer,
:Und kehrte um nach Hause, krank und trübe.
:&nbsp;
:Doch da bist du entgegen mir gekommen,
:Und ach! was da in deinem Aug' geschwommen,
:Das war die süße, langgesuchte Liebe.
:&nbsp;
;An Jenny
:&nbsp;
:Ich bin nun fünfunddreißig Jahr alt,
:Und du bist fünfzehnjährig kaum ...
:O Jenny, wenn ich dich betrachte,
:Erwacht in mir der alte Traum!
:&nbsp;
:Im Jahre achtzehnhundert siebzehn
:Sah ich ein Mädchen, wunderbar
:Dir ähnlich an Gestalt und Wesen,
:Auch trug sie ganz wie du das Haar.
:&nbsp;
:Ich geh auf Universitäten,
:Sprach ich zu ihr, ich komm zurück
:In kurzer Zeit, erwarte meiner.
:Sie sprach: "Du bist mein einzges Glück."
:&nbsp;
:Drei Jahre schon hatt ich Pandekten
:Studiert, als ich am ersten Mai
:Zu Göttingen die Nachricht hörte,
:Daß meine Braut vermählet sei.
:&nbsp;
:Es war am ersten Mai! Der Frühling
:Zog lachend grün durch Feld und Tal,
:Die Vögel sangen, und es freute
:Sich jeder Wurm im Sonnenstrahl.
:&nbsp;
:Ich aber wurde blaß und kränklich,
:Und meine Kräfte nahmen ab;
:Der liebe Gott nur kann es wissen,
:Was ich des Nachts gelitten hab.
:&nbsp;
:Doch ich genas. Meine Gesundheit
:Ist jetzt so stark wie'n Eichenbaum ...
:O Jenny, wenn ich dich betrachte,
:Erwacht in mir der alte Traum!
:&nbsp;
;Der Ungläubige
:&nbsp;
:Du wirst in meinen Armen ruhn!
:Von Wonnen sonder Schranken
:Erbebt und schwillt mein ganzes Herz
:Bei diesem Zaubergedanken.
:&nbsp;
:Du wirst in meinen Armen ruhn!
:Ich spiele mit den schönen
:Goldlocken! Dein holdes Köpfchen wird
:An meine Schultern lehnen.
:&nbsp;
:Du wirst in meinen Armen ruhn!
:Anh ghì em vào sát ngực và hôn
:Der Traum will Wahrheit werden,
:Lên cái xác lạnh lẽo và câm nín
:Ich soll des Himmels höchste Lust
:Anh khóc lên, run rẩy và ngã xuống
:Hier schon genießen auf Erden.
:Anh cũng trở thành xác chết như em.
:&nbsp;
:O, heil’ger Thomas! Ich glaub’ es kaum!
:Khi đêm đến những âm hồn thức dậy
:Ich zweifle bis zur Stunde,
:Họ cùng nhau nhảy múa, cả đám đông.
:Wo ich den Finger legen kann
:Nhưng anh và em nằm yên ở đấy
:In meines Glückes Wunde.
:Anh trong vòng tay ôm chặt của em.
:&nbsp;
:Ngày Phán xét kèn gọi những âm hồn
:Ai sẽ được lặng yên, ai đau khổ
:Nhưng anh và em, hai đứa chẳng cần
:Ôm lấy nhau ta nằm yên trong mộ.
:&nbsp;
;Welcher Frevel, Freund! Abtrünnig
;Em có cả kim cương và ngọc bích
 
:Em có cả kim cương và ngọc bích
:Là những gì thiên hạ vẫn đi tìm
:Và em có đôi mắt vô cùng đẹp
:Em yêu ơi còn ao ước gì hơn?
:&nbsp;
:Welcher Frevel, Freund! Abtrünnig
:Vì đôi mắt của em vô cùng đẹp
:Wirst du deiner fetten Hanne,
:Anh gửi về nguyên cả một đoàn quân
:Und du liebst jetzt jene spinnig
:Những bài hát của trái tim tha thiết
:Dürre, magre Marianne!
:Em yêu ơi còn ao ước gì hơn?
:&nbsp;
:Läßt man sich vom Fleische locken,
:Trong tim anh, đôi mắt này tuyệt đẹp
:Das ist immer noch verzeihlich;
:Đã đặt vào dấu vết của đau thương
:Aber Buhlschaft mit den Knochen,
:Vì đôi mắt anh sẵn sàng xin chết
:Diese Sünde ist abscheulich!
:Em yêu ơi còn ao ước gì hơn?
:&nbsp;
:Das ist Satans böse Tücke,
;Ai là kẻ mới biết yêu lần đầu
:Er verwirret unsre Sinne:
 
:Wir verlassen eine Dicke,
:Ai là kẻ mới biết yêu lần đầu
:Und wir nehmen eine Dünne!
:Cứ đau khổ đi – ngươi là Thượng đế
:Nhưng ai người đã yêu lại lần sau
:Còn đau khổ quả là không biết nghĩ.
:&nbsp;
;Im lieben Deutschland daheime
:Tôi đang yêu – tôi người không biết nghĩ
:Đi yêu người nhưng người chẳng yêu tôi.
:Sao cười tôi, cả mặt trời cũng thế
:Tôi cũng cười nhưng cười để chết thôi.
:&nbsp;
:Im lieben Deutschland daheime,
;Anh đã khóc trong giấc mơ của mình
:Da wachsen viel Lebensbäume;
 
:Doch lockt die Kirsche noch so sehr,
:Anh đã khóc trong giấc mơ của mình
:Die Vogelscheuche schreckt noch mehr.
:Vì thấy em đã nằm yên trong mộ
:Anh tỉnh giấc, và bây giờ dòng lệ
:Vẫn chảy dài trên đôi má của anh.
:&nbsp;
:Wir lassen uns wie Spatzen
:Anh đã khóc trong giấc mơ của mình
:Einschüchtern von Teufelsfratzen;
:Vì thấy em không còn yêu anh nữa
:Wie auch die Kirsche lacht und blüht,
:Anh tỉnh giấc, và đã khóc nức nở
:Wir singen ein Entsagungslied:
:Khóc thật lâu cho cay đắng cuộc tình.
:&nbsp;
:Die Kirschen sind von außen rot,
:Anh đã khóc trong giấc mơ của mình
:Doch drinnen steckt als Kern der Tod;
:Khi thấy em vẫn yêu anh như thế
:Nur droben, wo die Sterne,
:Anh tỉnh giấc, và bây giờ dòng lệ
:Gibts Kirschen ohne Kerne.
:Vẫn chảy thành dòng trên má của anh.
:&nbsp;
:Gott Vater, Gott Sohn, Gott heiliger Geist,
;Đi lang thang
:Die unsere Seele lobt und preist -
 
:Nach diesen sehnet ewiglich
:Nếu đàn bà bỏ bạn, thì hãy quên
:Die arme deutsche Seele sich.
:Đừng tin tưởng gì ở lòng chung thủy
:Mà tốt nhất là hãy lo gậy bị
:Để lên đường, để cất bước lang thang.
:&nbsp;
:Nur wo die Engel fliegen,
:Bạn sẽ thấy một hồ nước màu xanh
:Da wächst das ewge Vergnügen;
:Những cây liễu cúi mình bên hồ nước
:Hier unten ist alles Sünd und Leid
:Cho điều bất hạnh của mình, hãy khóc
:Und saure Kirsche und Bitterkeit.
:Một chút và sẽ thấy nhẹ lòng hơn.
:&nbsp;
;Wo?
:Khi bạn đứng trước trùng điệp núi non
:Bạn nấc lên, thấy vô cùng ái ngại
:Nhưng khi bạn đã đứng trên đỉnh núi
:Sẽ nghe ra tiếng kêu của đại bàng.
:&nbsp;
:Wo wird einst des Wandermüden
:Và bạn giống như đại bàng ở đó
:Letzte Ruhestätte sein?
:Bạn bắt đầu lại cuộc sống của mình
:Unter Palmen in dem Süden?
:Bạn tự do và sẽ cảm thấy rằng
:Unter Linden an dem Rhein?
:Mất mát vừa rồi là không đáng kể.
:&nbsp;
:Werd ich wo in einer Wüste
;Dòng đời
:Eingescharrt von fremder Hand?
 
:Oder ruh ich an der Küste
:Nếu bạn có rất nhiều
:Eines Meeres in dem Sand?
:Trời còn cho nhiều nữa.
:Nếu có rất ít ỏi
:Cái cuối cũng đi tiêu.
:&nbsp;
:Immerhin! Mich wird umgeben
:Nếu quả bạn rất nghèo
:Gotteshimmel, dort wie hier,
:Thì chúng tôi chôn bạn
:Und als Totenlampen schweben
:Đời này chỉ đáng sống
:Nachts die Sterne über mir.
:Người có gì đấy thôi.
 
:''Bản dịch của Nguyễn Viết Thắng''
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Heine”