Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Voltaire”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Niên biểu: clean up, replaced: → (2) using AWB
Replacing superseded 'Adolph-von-Menzel-Tafelrunde.jpg' with 'Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg'
Dòng 26:
Voltaire sinh năm 1694 tại thủ đô [[Paris]] ra trong một gia đình cha là một quan chức thuế và mẹ là quý tộc dòng dõi. Ông được giáo dục bởi các giáo sĩ [[dòng Tên]], được học [[tiếng Hy Lạp]] và [[latinh|tiếng La Tinh]]. Sau này ông còn thành thạo các [[tiếng Anh]], [[tiếng Ý|Ý]] và [[tiếng Tây Ban Nha|Tây Ban Nha]]<ref>{{chú thích web |author=Liukkonen, Petri |title=Voltaire (1694–1778) – pseudonym of François-Marie Arouet |url=http://www.kirjasto.sci.fi/voltaire.htm |accessdate=ngày 24 tháng 7 năm 2009 }}</ref>. Ông ban đầu làm thư ký rồi sau chuyển hẳn sang nghiệp viết. Ông chủ yếu viết văn thơ chỉ trích xã hội đương thời và do vậy bị đày sang Anh Quốc, nơi ông chịu nhiều ảnh hưởng và sau ba năm đi đày ông đã viết ''[[Lettres philosophiques]]'' (Những lá thư triết học về nước Anh).
 
[[Tập tin:Adolph-von-Menzel-TafelrundeTafelrunde2.jpg|phải|nhỏ|Bữa ăn của Voltaire, vua Phổ Friedrich II và những thành viên viện Hàn lâm Khoa học Berlin.]]
Về Pháp ông ở tại lâu đài Château de Cirey tại mạn biên giới giữa vùng [[Sâm panh|Champagne]] và [[Lorraine]]. Chính nơi đây ông bắt đầu quan hệ với [[Émile của Châtelet]], vợ của người chủ lâu đài. Voltaire cùng bà nữ hầu tước này đã sưu tập nhiều sách vở tài liệu và cùng nhau nghiên cứu chúng lại cùng nhau làm thí nghiệm "khoa học tự nhiên" ngay tại lâu đài. Bên cạnh say mê khoa học tự nhiên và là tín đồ của [[Isaac Newton|Newton]] ông cũng nghiên cứu sử học và viết ''Essay upon the Civil Wars in France'' (Luận văn về Nội chiến ở Pháp) bằng tiếng Anh. Ông cũng viết về vua [[Louis XIV của Pháp|Louis XIV]], miêu tả về sự lớn mạnh của nền quân sự nước Pháp thời ấy.<ref>[[Gerhard Ritter]], [[Peter Paret]], ''Frederick the Great: a historical profile'', trang 114</ref> Với tiểu sử vua [[Đế quốc Thụy Điển|Thụy Điển]] là [[Karl XII của Thụy Điển|Karl XII]] ông bắt đầu quan điểm phản đối tôn giáo của mình. Tuyệt tác này bị Chính phủ Pháp căm ghét, do ông tỏ ra khiếm nhã khi miêu tả về kẻ thù của vua Karl XII là [[August II, Tuyển hầu tước xứ Sachsen]] kiêm vua [[Ba Lan]] (một trong những đứa con riêng của vua August II là danh tướng Pháp [[Maurice de Saxe]]). Ông rất ngưỡng mộ Quốc vương Karl XII, và ấn tượng sâu sắc trong chiến thắng lừng lẫy của ông vua này trước [[Sa hoàng|Nga hoàng]] [[Pyotr I của Nga|Pyotr Đại Đế]] trong [[trận Narva]] tại [[Estonia]] ([[1700]]).<ref>Wayne Andrews, ''Voltaire'', trang 26</ref> Ông cùng bà nữ hầu tước còn cùng nhau nghiên cứu [[triết học]], nhất là [[siêu hình học]]. Ông cùng nghiên cứu [[Kinh Thánh|Kinh thánh]] và cho rằng cần phân tách [[nhà thờ]] ra khỏi [[nhà nước]]. Lúc này, vua [[Friedrich Wilhelm I của Phổ|Friedrich Wilhelm I]] trị vì nước Phổ, và [[Thái tử|Hoàng thái tử]] nước ấy là Friedrich đã làm quen với thiên tài văn học Voltaire.<ref>Baron [[Thomas Babington Macaulay]] Macaulay, ''Life of Frederick the Great'', trang 47</ref> Thái tử Friedrich cũng mê say đọc các tác phẩm của ông.<ref>Christopher M. Clark, ''Iron kingdom: the rise and downfall of Prussia, 1600-1947'', trang 184</ref> Hai người lần đầu tiên trao đổi thư từ vào năm [[1736]],<ref>Jay Luvaas, ''Frederick the Great on the Art of War'', trang 371</ref> Voltaire đã viết thư ca ngợi Thái tử Friedrich sẽ là một vị Quân vương triết học sáng suốt.<ref>Christopher Duffy, ''Frederick the Great: A Military Life'', trang 1</ref>