Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vương quốc Mataram”

{{lịch sử Indonesia}}

{{Dablink|Đừng nhầm với [[Hồi quốc Mataram]].}}

 

== Hình thành ==

Còn [[Carita Parahyangan]], một cuốn sách được đời sau viết, thì kể rằng vua Sanna bị vua xứ Galuh là Purbasora đánh bại và phải chạy lên [[núi Merapi]]. Kế vị Sanna là Sri Sanjaya đã giải phóng được đất nước, cai trị toàn đảo Java và Bali. Sri Sanjaya còn chiến đấu với các vua của [[Srivijaya]].

 

 

 

 

Trong phần lớn thời gian, các vua Medang đóng đô ở Mataram, một nơi nào đó trong [[đồng bằng Prambanan]], gần [[Yogyakarta]] và [[Prambanan]] ngày nay. Tuy nhiên, thời vua Rakai Pikatan, kinh đô ở Mamrati. Sau đó, đến thời vua Balitung, kinh đô dời đến Poh Pitu. Hiện các nhà nghiên cứu vẫn không rõ Mamrati và Poh Pitu chính xác là đâu, chỉ biết là ở [[đồng bằng Kedu]], có thể thuộc phạm vi của các huyện [[Magelang]] hoặc [[Temanggung]]. Đến thời vua Wawa, kinh đô lại dời về Mataram.

== Chuyển về phía Đông ==

[[Tập_tin:Prambanan Shiva Temple.jpg|nhỏ|phải|200px|Ngôi đền thờ Shiva trong tổ hợp đền Prambanan ở [[Prambanan]], [[Yogyakarta]].]]

 

Khoảng năm 929, vua [[Mpu Sindok]] đã dời trung tâm quyền lực của vương quốc từ Trung Java về [[Đông Java]]. Vị vua này là người sáng lập [[triều Isyana]]. Các nhà nghiên cứu lịch sử không chắc chắn vì sao lại có sự di chuyển này. Một giả thuyết có thể là vì núi lửa [[Gunung Merapi]] hoạt động. Dấu tích của việc này còn tìm thấy ở một vài ngôi đền như Sambisari, Morangan, Kedulan, và Pustakasala bị vùi dưới nham thạch của Merapi. Một giả thuyết khác là do bị Srivijaya tấn công. Thung lũng sông [[Brantas]] có một vị trí địa lý quan trọng trong kiểm soát thương mại hàng hải về hướng đông và trong buôn bán gia vị-hương liệu. Đây có thể là động cơ tấn công của Srivijaya.

== Diệt vong ==

 

 

 

== Tổ chức nhà nước ==

[[Xã hội]] Java cổ phân tầng phức tạp, cộng với sự tinh tế trong [[nghệ thuật]] và [[văn hóa]], được chứng minh bằng hàng loạt cảnh khác nhau ở các [[phù điêu]] chạm khắc trên các ngôi đền có niên đại từ thời vương quốc Medang. Vương quốc này đã để lại một số ngôi đền và di tích. Các ngôi đền [[Hindu]] Prambanan tráng lệ ở vùng lân cận [[Yogyakarta]] được xây dựng dưới thời vua Pikatan và Balitung cai trị là ví dụ rõ ràng của nền nghệ thuật và [[kiến trúc]] cổ đại Mataram Medang.

 

 

Trong thời gian từ thế kỷ 9 đến giữa thế kỷ 10 ở vương quốc Medang, nền văn hóa, nghệ thuật và văn học, phát triển rực rỡ. Văn học Medang phát triển chủ yếu chủ yếu nhờ [[biên dịch]] các kinh điển của đạo Hindu, đạo Phật, song nó còn có tác dụng truyền tải và giúp tiếp nhận những tư tưởng đạo Hindu và đạo Phật. Các bức phù điêu minh họa [[sử thi]] [[Ramayana]] của đạo Hindu đã được khắc trên những bức tường của ngôi đền Prambanan. Chính trong thời gian này, [[Kakawin]] Ramayana, một phiên bản bằng tiếng Java cổ của Ramayana đã được sáng tác. Tác phẩm Kakawin Ramayana này, cũng được gọi là Yogesvara Ramayana, có lẽ là sáng tác của Yogesvara, một quan lại trong triều đình của Medang vào khoảng thế kỷ 9. Tác phẩm bao gồm 2.774 khổ thơ theo phong cách manipravala, một hỗn hợp của tiếng Phạn và ngôn ngữ văn xuôi tiếng Java cổ xưa. Phiên bản có ảnh hưởng nhất của Ramayana là [[Ravanavadham]] của Bhatti, thường được gọi là Bhattikavya. Đây là phiên bản Ramayana bằng tiếng Java cổ khác nguyên mẫu Hindu khá nhiều.

Tên của vương quốc Medang được nhắc đến trong [[bia ký bằng đồng Laguna]] có niên đại 822 Saka (tức năm 900), phát hiện ra tại [[Manila]], [[Philippines]]. Việc phát hiện bia ký viết bằng chữ Kawi và một loại tiếng Mã Lai cổ xen lẫn rất nhiều từ vay mượn từ [[tiếng Phạn]] và cùng với một vài yếu tố ngôn ngữ không phải Mã Lai mà không rõ là tiếng Java cổ hay [[tiếng Tagalog cổ]], cho thấy người dân hoặc quan lại của vương quốc Medang đã tiến hành các hoạt động [[ngoại thương]] và [[ngoại giao]] với những quốc gia hay lãnh thổ khác trong khu vực xa tới tận Philippines, và từng tồn tại sự liên hệ giữa các vương quốc cổ ở Indonesia và Philippines.

 

 

* [[Sri Sanjaya|Sanjaya]] (732—760)

 

== Xung đột với vương quốc Srivijaya ==

 

==Các tiểu quốc kế thừa==

Sau cuộc chiến 1006-1007 với Srivijaya, vương quốc Mataram sụp đổ, tới năm 1019 một hậu duệ của vương triều Sanjaya là Airlanga xưng vương hiệu Rake Halu Sri Lokevara Dharmavamca ở đảo Bali, được sự giúp đở của các quý tộc cũ cùng với sự suy yếu của Srivijaya ông đã lần lượt chinh phục các lực lượng cát cứ sau sự sụp đổ của Mataram, tới năm 1037 ông đã hoàn thành việc khôi phục lại phần lớn lãnh thổ cũ của Mataram