Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Người Pa Kô”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 6:
|popplace={{flagcountry |LAO}}, {{flagcountry |VNM}}
|rels=[[Thuyết vật linh |Vật linh]]
|langs= [[Tiếng Pa CôKô]], khác
|related=
}}
'''Người Pa CôKô''' hay '''người Pa KôCô''' là một dân tộc thiểu số có vùng cư trú truyền thống là Trung Việt Nam và Nam [[Lào]]. Theo nghĩa trong [[tiếng Tà Ôi]] thì "Pa" là ''phía'', "Kô" là ''núi'', tức là '''người bên núi''' <ref name=vov4@2014>[http://vov4.vov.vn/TV/tim-hieu-dan-toc-viet-nam/hanh-trinh-cua-toc-nguoi-ben-kia-nui-c1201-9024.aspx Hành trình của tộc người “bên kia núi”]. Vov4, 28/4/2014. Truy cập 10/10/2015.</ref>.
 
Tại Việt Nam người Pa Kô chủ yếu sống ở các huyện [[Hướng Hóa]], [[Đakrông]] tỉnh [[Quảng Trị]], và [[A Lưới]] tỉnh [[Thừa Thiên - Huế]] <ref>[http://www.quangtritv.vn/index.php/vi/news/Dat-va-nguoi-Quang-Tri/Buoc-dau-tim-hieu-net-doc-dao-ve-van-ho-a-cu-a-nguo-i-Bru-Van-Kie-u-va-Pa-Ko-o-Quang-Tri-2750/ Bước đầu tìm hiểu nét độc đáo về văn hóa của người Bru-Vân Kiều và Pa Kô ở Quảng Trị]. quangtritv, 17/12/2015. Truy cập 10/10/2016.</ref>. Người Pa Kô chưa được coi là một dân tộc riêng mà đang được xếp vào ''[[Người Tà Ôi|dân tộc Tà Ôi]]'' trong ''[[Danh mục các dân tộc Việt Nam]]''.
 
Tại [[Lào]] họ sống ở các [[muang]] (huyện) [[Sa Mouay]] tỉnh [[Saravan]], và [[muang]] [[Nong, Savannakhet|Nong]] tỉnh [[Savannakhet]]. Hai huyện này liền kề với huyện [[Hướng Hóa]] và [[Đakrông]] bên Việt Nam. Họ được coi là một dân tộc mà không xếp chung với người [[người Tà Ôi]] là dân tộc phổ biến ở vùng [[muang |huyện]] [[Ta Oy]]{{efn|Bản <ref name =Enwiki >Bản wiki tiếng Anh ''[[:en:Pacoh people|Pacoh people]]'' không đưa vùng huyện[[muang]] [[Ta Oy]] ở Nam Lào vào vùng cư trú của người Pa Kô.}}</ref>.
 
''Người Pa Kô'' nói [[tiếng Pa CôKô]], một ngôn ngữ trong [[ngữ chi Cơ Tu]] thuộc [[ngữ tộc Môn-Khmer]] của [[ngữ hệ Nam Á]]. [[Tiếng Pa CôKô]] được [[Ethnologue]] riêng là một ngôn ngữ <ref name =ethnologue-pk >[http://www.ethnologue.com/language/pac Pacoh at Ethnologue]. 18th ed., 2015. Truy cập 15/10/2015.</ref>.
 
== Truyền thuyết ==
Dòng 39:
Ông cũng viết đề án "Chỉ dẫn cho người Pa Kô đọc và viết ngôn ngữ của dân tộc mình". Trong đề án đó, ông sử dụng hệ chữ viết [[Latinh]] hóa để ghi tiếng nói ở vùng dân tộc Pa Kô <ref name=KraySuc/>.
 
== NgườiNhững người Pa Kô nổicó danh tiếng ==
{|class= "sortable wikitable"
* '''[[Hồ Kan Lịch]]''', sinh năm 1943, là nữ [[Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân]] Việt Nam người dân tộc đầu tiên. Tên nguyên của bà là ''Kăn Lịch'', sinh tại bản A Lê Nôc, nay thuộc [[thị trấn A Lưới]], huyện [[A Lưới]], tỉnh [[Thừa Thiên - Huế]] <ref>[http://phunutoday.vn/kham-pha/nu-anh-hung-kan-lich-cua-dan-toc-pa-co-13158.html Nữ anh hùng Kan Lịch của dân tộc Pa Kô]. Phunutoday, 06/05/2012. Truy cập 15/10/2015.</ref><ref>[http://phapluattp.vn/thoi-su/chinh-tri/nu-anh-hung-cua-nguoi-pa-ko-135144.html Nữ anh hùng của người Pa Kô]. Báo Pháp luật Tp. Hồ Chí Minh, 10/4/2011. Truy cập 15/10/2015.</ref>.▼
|+ Những người Pa Kô có danh tiếng
* [http://vov4.vov.vn/Cotu/video-online/mai-hoa-sen-ma-nuih-pa-trooi-rau-chap-kieng-trcoo-xa-nul-ma-nuih-pa-co-c1464-132464.aspx '''Mai Hoa Sen'''], sinh năm 1943, hiện sống tại xã [[Tà Rụt]], huyện [[Đa Krông]], tỉnh [[Quảng Trị]]. Ông được công nhận là [[nghệ nhân]] ưu tú năm 2015. Ông là người chế tác các loại nhạc cụ dân tộc Pa Cô <ref name =danviet >[http://danviet.vn/que-nha/nghe-nhan-gia-giu-dieu-hon-dan-toc-pa-ko-503772.html Nghệ nhân già giữ điệu hồn dân tộc Pa Kô]. Dân Việt Online, 17/11/2014. Truy cập 22/11/2017</ref><ref name =congly >[http://congly.vn/xa-hoi/doi-song/nguoi-nghe-sy-cua-dai-ngan-122836.html Người nghệ sỹ của đại ngàn]. Công Lý Online, 07/11/2015. Truy cập 22/11/2017</ref>.▼
!width= 110px |Tên !! Sinh thời !! Hoạt động
 
|-
== Chỉ dẫn ==
▲*| '''[[Hồ Kan Lịch]]''', sinh năm|| 1943,-... là|| nữNữ [[Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân]] Việt Nam người dân tộc đầu tiên. Tên nguyên của bà là ''Kăn Lịch'', sinh tại bản A Lê Nôc, nay thuộc [[thị trấn A Lưới]], huyện [[A Lưới]], tỉnh [[Thừa Thiên - Huế]] <ref>[http://phunutoday.vn/kham-pha/nu-anh-hung-kan-lich-cua-dan-toc-pa-co-13158.html Nữ anh hùng Kan Lịch của dân tộc Pa Kô]. Phunutoday, 06/05/2012. Truy cập 15/10/2015.</ref><ref>[http://phapluattp.vn/thoi-su/chinh-tri/nu-anh-hung-cua-nguoi-pa-ko-135144.html Nữ anh hùng của người Pa Kô]. Báo Pháp luật Tp. Hồ Chí Minh, 10/4/2011. Truy cập 15/10/2015.</ref>.
{{Notelist}}
|-
▲*| '''[[Mai Hoa Sen]]''' || 1943-... || Hiện sống tại xã [[Tà Rụt]], huyện [[Đa Krông]], tỉnh [[Quảng Trị]] <ref>[http://vov4.vov.vn/Cotu/video-online/mai-hoa-sen-ma-nuih-pa-trooi-rau-chap-kieng-trcoo-xa-nul-ma-nuih-pa-co-c1464-132464.aspx '''Nghệ nhân Mai Hoa Sen'''],. sinh năm 1943VOV4, hiện2015. sốngTruy tạicập xã [[Tà Rụt]], huyện [[Đa Krông]], tỉnh [[Quảng Trị]]22/11/2017</ref>. Ông được công nhận là [[nghệ nhân]] ưu tú năm 2015. Ông là người chế tác các loại nhạc cụ dân tộc Pa CôKô <ref name =danviet >[http://danviet.vn/que-nha/nghe-nhan-gia-giu-dieu-hon-dan-toc-pa-ko-503772.html Nghệ nhân già giữ điệu hồn dân tộc Pa Kô]. Dân Việt Online, 17/11/2014. Truy cập 22/11/2017</ref><ref name =congly >[http://congly.vn/xa-hoi/doi-song/nguoi-nghe-sy-cua-dai-ngan-122836.html Người nghệ sỹ của đại ngàn]. Công Lý Online, 07/11/2015. Truy cập 22/11/2017.</ref>.
|}
 
== Tham khảo ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Người_Pa_Kô”