Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Robert E. Lee”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Luckas-bot (thảo luận | đóng góp)
n r2.7.1) (robot Thêm: an:Robert E. Lee
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 15:
|laterwork=Chủ tịch [[Đại học Washington and Lee]]
}}
'''Robert Edward Lee''' ([[19 tháng 1]] năm [[1807]] – [[12 tháng 10]] năm [[1870]]) là sĩ quan [[quân đội Hoa Kỳ]], nổi tiếng vì ông nhận chức [[Đại tướng]] thống lãnh quân đội [[Liên minh miền Nam]] trong cuộc [[Nội chiến Hoa Kỳ]] ([[1861 ]]- [[1865]]).
 
Cha ông là [[Thống đốc Virginia]] [[Thiếu tướng]] Henry Lee III (biệt hiệu ''khinh kỵ Harry'') ([[1756]]–[[1818]]). Gia đình dòng dõi Sir [[Thomas More]] và vua Scotland [[Robert II (Scotland)|Robert II]] <ref>[http://www.civilwarhome.com/leeancestors.htm Civilwarhome.com]</ref>. Là sinh viên xuất sắc của [[Trường Võ bị West Point]], Lee cầm quân suốt 32 năm, tham gia [[chiến tranh Hoa Kỳ - Mexico]].
Dòng 21:
Đầu năm [[1861]], Lee phản đối [[Virginia]] ly khai chính phủ, nhưng đồng thời từ khước lời mời của [[tổng thống Hoa Kỳ]] [[Abraham Lincoln]] thống lãnh quân đội [[Liên bang miền Bắc]]. Sau đó, Lee quyết định theo ủng hộ quân nhà, ban đầu chỉ làm cố vấn quân sự cho tổng thống miền Nam [[Jefferson Davis]]. [[Tháng 6]] năm [[1862]], Lee nhận chỉ huy các đội quân Liên minh miền Nam tại [[Mặt trận miền Đông (Nội chiến Hoa Kỳ)|Mặt trận miền Đông]] và kết hợp các đơn vị thành ''[[Binh đoàn Bắc Virginia]]''.
 
Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, tướng Lee thắng lớn tại [[trận Bull Run thứ nhì]], [[trận Fredericksburg]] và [[trận Chancellorsville]]. Nhưng hai lần ông đem quân tấn công miền Bắc đều thất bại. Trong [[trận Antietam]] năm [[1862]] ông suýt bị thua và phải từ từ rút về. Năm sau, [[1863]], ông kéo quân đến đánh [[trận Gettysburg]] ở [[Pennsylvania]] và bị thuathảm thê thảmbại. May cho ông là tướng miền Bắc [[George Meade]] không biết lợi dụng cơ hội đánh đuổi, nên Lee lại thoát được, chạy về Virginia.
 
[[Mùa xuân]] năm [[1864]], tướng miền Bắc [[Ulysses S. Grant]] kéo quân đánh miền Nam và dần dần tỉa mòn lực lượng của tướng Lee. Trong hai chiến trận [[Chiến dịch Overland|Overland]] và [[trận Petersburg|Petersburg]], tuy tướng Lee gây nhiều thiệt hại cho quân miền Bắc, quân của ông cũng tổn thất và không phục hồi lực lượng kịp cho các trận đánh tiếp theo. Đầu [[tháng 4]] năm [[1865]], tướng Lee bắt đầu chiến thuật kéo tàn quân chạy về thủ phủ [[Richmond, Virginia]]. Tướng Lee bị buộc phải đầu hàng tướng Grant trong [[trận Appomattox]] ngày [[9 tháng 4]] năm [[1865]]. Tuy quân miền Nam vẫn còn một số lực lượng rải rác khắp nơi, tin tướng Lee và binh đoàn Bắc Virginia đầu hàng là một tổn thất tinh thần khủng khiếp cho Liên minh miền Nam. Hai tháng sau, toàn thể lực lượng miền Nam phải buông súng và quân miền Bắc chiến thắng, kết thúc cuộc [[Nội chiến Hoa Kỳ]].
 
Tướng Robert E. Lee được quân sử Hoa Kỳ ca ngơingợi vị tướng dụng binh tài tình và táo bạo, tuy lực lượng quân số của ông kém đối phương rất nhiều, ông vẫn có khả năng đánh thắng hoặc cầm cự lâu dài. Nhưng nhiều người cũng chê ông là háohiếu thắng để thất bại trong hai lần bắcBắc chinh.
 
Trong những tháng cuối của [[nội chiến Hoa Kỳ|nội chiến]], tướng Lee cho dân [[nô lệ]] nhập ngũ để tăng cường lực lượng nhưng đã quá trễ. Sau khi ông đầu hàng, tướng Lee ra lời khuyên binh sĩ miền Nam còn ẩn núp khắp nơi đừng tạo [[chiến tranh du kích]] công phá chính phủ miền Bắc và ông kêu gọi ủng hộ hòa bình Nam-Bắc.
 
Trong thời hậu chiến, Robert E. Lee làm [[hiệu trưởng]] trường cao đẳng và ủng hộ [[Tổng thống Hoa Kỳ]] [[Andrew Johnson]] trong chương trình tái thiết đất nước và hoàhòa giải giữa các vùng đối địch nhau. Ông đồng thời chống đối chính sách [[cực đoan]] cho nô lệ vừa được trả tự do [[quyền bầu cử]] và tước quyền bầu cử của những người theo Liên minh miền Nam khi trước. Ông khuyên nhóm chính trị [[Liên minh miền Nam]] suy tính lại vị thế của mình và tham gia chính phủ toàn quốc.
 
Tướng Robert E. Lee là một [[anh hùng]] quân đội của miền namNam Hoa Kỳ và sau khi ông mất, ngay cả những người miền Bắc cũng phải thán phục ông. Robert E. Lee được công nhận là một biểu tượng cao đẹp trong quân sử Hoa Kỳ. <ref name="Ross">[http://www.americanheritage.com/articles/magazine/ah/2008/3/2008_3_26.shtml John F. Ross] "Unlocking History: Treasures of Robert E. Lee Discovered," ''American Heritage'', Winter 2008.</ref>
 
== Chú thích ==
{{reflist}}
 
== Tài liệu thamTham khảo ==
{{Wikisource-en|Lee at Fredericksburg}}
*{{Cite document|first=John W.|last=Blassingame|title=Slave Testimony: Two Centuries of Letters, Speeches, Interviews, and Autobiographies|publisher=[[Louisiana State University Press]]|date=July 1977|isbn=0807102733|ref=harv|postscript=<!--None-->}}