Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thành Hiếu Chiêu Hoàng hậu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 21:
| successor3 = <font color="blue">[[Hiếu Túc hoàng hậu|Thánh Từ Thái hoàng thái hậu]]</font>
| spouse = [[Minh Nhân Tông]]<br/>Hồng Hi hoàng đế
| issue = [[Minh Tuyên Tông]]
| thông tin con cái =
| full name = Trương thị (张氏)
| posthumous name = <font color = "grey">Thành Hiếu Cung Túc Minh Đức Hoằng Nhân Thuận Thiên Chiêu Thánh Chiêu hoàng hậu</font><br/>(诚孝恭肃明德弘仁顺天昭圣昭皇后)
Dòng 40:
== Thân thế ==
Thành Hiếu Chiêu hoàng hậu mang [[họ Trương]] (张氏), người huyện [[Vĩnh Thành]], [[Hà Nam (Trung Quốc)|Hà Nam]]. Phụ thân là [[Trương Kỳ]] (张麒), có anh trai là Bành Thành bá [[
Năm Hồng Vũ thứ 29 ([[1396]]), Yên vương Chu Đệ lập Chu Cao Sí làm [[Vương Thế tử]], Trương thị do có tư sắc mỹ lệ, được tuyển làm ''[[Thái tử phi|Vương Thế tử phi]]'' (王世子妃). Năm Vĩnh Lạc thứ 2 ([[1404]]), sau khi Yên vương Chu Đệ đăng cơ, Trương thị được phong ''[[Hoàng thái tử phi]]'' (皇太子妃). Bà sinh được 3 hoàng nam là: [[Minh Tuyên Tông|Chu Chiêm Cơ]] (朱瞻基), [[Chu Chiêm Dung]] (朱瞻墉) và [[Chu Chiêm Thiện]] (朱瞻墡), một con gái là [[Gia Hưng công chúa]] (嘉兴公主).
Trương thị kính cẩn ôn nhu, phụng hiếu [[Minh Thành Tổ]] Chu Đệ và [[Nhân Hiếu Văn hoàng hậu]] Từ thị hết mực chu đáo, được 2 người quý mến. Thái tử Chu Cao Sí sinh thời không được lòng Thành Tổ, suýt bị phế truất mấy lần, do Cao Sí vốn tính quá ôn hòa nhân từ, Thành Tổ khi đó lại thích người em trai cùng mẹ ruột của Cao Sí là Hán vương [[Chu Cao Hú]] (朱高煦), muốn phế truất Thái tử. Từ hoàng hậu và quần thần một phen hốt hoảng, ra sức can ngăn. Trong cung, Trương thị hạ sinh được Trưởng hoàng tôn [[Chu Chiêm Cơ]] học rộng, thông minh lễ độ, rất được Thành Tổ yêu quý, bèn giữ lại ngôi Thái tử. Việc Chu Cao Sí đăng cơ có nhiều công lao là của Trương thị<ref>《明史·卷一百十三·列传第一》：太子数为汉、赵二王所间，体肥硕不能骑射。成祖恚，至减太子宫膳，濒易者屡矣，卒以后故得不废。及立为后，中外政事，莫不周知。</ref>.
Năm Vĩnh Lạc thứ 22 ([[1424]]), [[Minh Thành Tổ]] Chu Đệ băng hà, Thái tử Chu Cao Sí kế vị, tức [[Minh Nhân Tông]], niên hiệu đổi là '''Hồng Hi''' (洪熙). Trương thị được sách phong làm [[Hoàng hậu]], con trưởng Chu Chiêm Cơ làm [[Hoàng thái tử]]. Minh Nhân Tông cai trị ôn hòa, ra sức siêng năng, là một vị hoàng đế giỏi. Nhưng tại vị chưa được 1 năm thì lâm trọng bệnh rồi băng hà, hưởng thọ 48 tuổi.
== Tuyên Đức Thái hậu ==
Năm [[1425]], Thái tử Chu Chiêm Cơ lên ngôi, tức [[Minh Tuyên Tông]], niên hiệu đổi thành '''Tuyên Đức''' (宣德). Tôn vị Trương hoàng hậu làm [[Hoàng thái hậu]].
Tuyên Tông hoàng đế đối với Trương Thái hậu hết sức hiếu thảo, có cống vật gì đều ưu tiên cho Thái hậu, cực kỳ cung phụng. Ngoài ra, bà cũng có ảnh hưởng với chính trị, phàm việc cơ mật, quân quốc đại sự, Tuyên Tông đều thỉnh Trương Thái hậu hỏi ý<ref>《明史·卷一百十三·列传第一》：宣德初，军国大议多禀听裁决。是时海内宁泰，帝入奉起居，出奉游宴，四方贡献，虽微物必先上皇太后。两宫慈孝闻天下。</ref>. Thái hậu đối với ngoại thích rất nghiêm, em trai bà là [[Trương Thăng]] tuy hầu thuận tỉ mỉ, nhưng Thái hậu vẫn không dùng vào việc chính sự<ref>《明史·卷一百十三·列传第一》：太后遇外家严，弟升至淳谨，然不许预议国事。</ref>.
Năm Tuyên Đức thứ 3 ([[1428]]), Trương Thái hậu ngự giá [[Tây uyển]], có Hoàng hậu và phi tần bồi hầu, Tuyên Tông cũng tự bồi giá Thái hậu lên [[Vạn Tuế sơn]], hơn nữa phụng rượu mừng thọ, rồi đến Nhị lăng bái yết, ban yến công đức. Tuyên Tông thân mang cung tên, cưỡi ngựa đi trước xa giá dẫn đường, thiên hạ bá tánh đều trông thấy, rạng rỡ hân hoan. Trương Thái hậu nhìn thấy khung cảnh này, xúc động mà nói:''"Bá tánh ủng hộ quân chủ, là bởi vì quân chủ có thể khiến cho họ an cư lạc nghiệp, Hoàng đế hãy nhớ kỹ trong lòng"''. Trên đường hồi kinh, có đi ngang qua một nông gia, Trương Thái hậu dừng lại hỏi một cặp phu phụ cuộc sống thế nào, rồi ban thưởng lụa tiền.
Các đại thần gồm Anh Quốc công [[Trương Phụ]], Thượng thư [[Kiển Nghĩa]] (蹇义), Đại học sĩ [[Dương Sĩ Kỳ]] (杨士奇) hơn 6 người đến trước điện thỉnh an, Trương Thái hậu úy lạo nói:''"Các khanh đều là tiền triều cựu thần, phải gắng hết sức giúp Tự quân"''. Về sau, Tuyên Tông có triệu Dương Sĩ Kỳ vào nói:''"Thái hậu từ khi bái yết Nhị lăng trở về, nói rằng các khanh làm việc phi thường cần mẫn. Thái hậu nói Trương Phụ tuy là võ thần, nhưng thấu hiểu đại nghĩa. Kiển Nghĩa tính cần mẫn tỉ mỉ, nhưng chưa quyết đoán. Có khanh phi thường chính trực, lời nói thẳng thắng không kiêng kị, Hoàng khảo dẫu có lúc cao hứng, nhưng nghe theo lời khanh mà không hỏng đại sự"''<ref>《明史·卷一百十三·列传第一》：三年，太后游西苑，皇后皇妃侍，帝亲掖舆登万岁山，奉觞上寿，献诗颁德。又明年谒长、献二陵，帝亲櫜鞬骑导。至河桥，下马扶辇。畿民夹道拜观，陵旁老稚皆山呼拜迎。太后顾曰：“百姓戴君，以能安之耳，皇帝宜重念。”及还，过农家，召老妇问生业，赐钞币。有献蔬食酒浆者，取以赐帝，曰：“此田家味也。”从臣英国公张辅，尚书蹇义，大学士杨士奇、杨荣、金幼孜、杨溥请见行殿。太后慰劳之，且曰：“尔等先朝旧人，勉辅嗣君。”他日，帝谓士奇曰：“皇太后谒陵还，道汝辈行事甚习。言辅，武臣也，达大义。义重厚小心，第寡断。汝克正，言无避忤，先帝或数不乐，然终从汝，以不败事。又有三事，时悔不从也。”</ref>.
Trong nội cung, Tuyên Tông sủng ái [[Hiếu Cung Chương hoàng hậu|Tôn Quý phi]], ghẻ lạnh [[Hồ Thiện Tường|Hồ hoàng hậu]], bèn phế truất Hồ thị lập Tôn quý phi làm Hoàng hậu. Trương Thái hậu nhân từ và có cảm tình với Hồ thị, chiếu cố Hồ thị bị giam trong lãnh cung, nên thường triệu Hồ thị đến [[Thanh Ninh cung]] (清寧宮). Khi dự yến, bà luôn để Hồ thị ngồi trên Tôn hoàng hậu, luôn khiến Tôn hoàng hậu không vui<ref>《明史·卷一百十三·列传第一》：张太后悯后贤，常召居清宁宫。内廷朝宴，命居孙后上。</ref>.
== Chính Thống nhiếp chính ==
Năm Tuyên Đức thứ 10 ([[1435]]), Tuyên Tông hoàng đế băng hà, thọ 38 tuổi. Hoàng thái tử Chu Kỳ Trấn còn tuổi nhỏ, trong cung liền có tin đồn rằng Thái hậu sẽ lập Tương vương [[Chu Chiêm Thiện]] làm Đế. Hoàng thái hậu ngay lập tức triệu quần thần đến [[cung Càn Thanh]], chỉ vào Thái tử mà khóc nói ''"Đây chính là Tân Thiên tử a!"'', triều thần hô van vạn tuế. Thái tử Chu Kỳ Trấn lúc đó mới 9 tuổi lên kế vị, tức [[Minh Anh Tông]].
Trương Thái hậu được tôn làm [[Thái hoàng thái hậu]], vị Thái hoàng thái hậu đầu tiên của triều Minh. Vì [[Hoàng đế]] còn nhỏ tuổi, đại thần thỉnh cầu Thái hoàng thái hậu [[thùy liêm thính chính]], nhưng Trương Thái hậu nói:''"Không cần phá hư tổ tông phương pháp. Chỉ cần hủy bỏ những sự vụ không khẩn, tập trung giáo dục Hoàng đế, còn những việc quốc sự sẽ giao các Phụ chính đại thần hiệp trợ"''<ref>大臣请求张氏垂帘听政，张氏说：“不要破坏祖宗之法。只须将一切不急的事务全部废止，时时勉励皇帝向前人学习，并委任得力的辅佐大臣就可以了。”</ref>.
Trong thời gian nhiếp chính, Trương Thái hoàng thái hậu tỏ ra là người uyên bác, nuôi dạy Anh Tông trưởng thành, quản lý chính sự. Bà còn ức chế [[ngoại thích]], không cho các anh em dòng [[họ Trương]] được can dự triều chính, không xảy ra họa [[ngoại thích]] làm lũng đoạn triều đại, nhà Minh tiếp tục thời gian thịnh trị.
Hàng 70 ⟶ 79:
== Tham khảo ==
{{tham khảo}}
* [[Minh sử]] - ''Liệt truyện đệ nhất'' - ''Nhân Tông Trương hoàng hậu''
{{Hoàng hậu nhà Minh}}
| |||