Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Erik XIV của Thụy Điển”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trang mới: “Erik XIV (13 tháng 12 năm 1533 - 26 tháng 2 năm 1577) là Vua Thụy Điển từ năm 1560 cho đến khi ông bị lật đổ năm 1568. Eric XIV là con t…”
 
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
Vốn thông minh và có khiếu về nghề nghiệp tốt, Erik về sau vướng về tham vọng quyền lực để rồi trở thành người mắc bệnh điên cuồng. Một số học giả cho rằng bệnh tật của Erik XIV bắt đầu sớm trong triều đại của ông, trong khi những người khác tin rằng nó lần đầu tiên bị tác động bởi những kẻ giết người của họ Sture.
 
Eric, đã bị lật đổ và bị cầm tù, rất có thể bị sát hại. Một cuộc kiểm tra hài cốt của ông vào năm 1958 đã xác nhận rằng ông có thể đã chết vì ngộ độc asen<ref>Lars Ericson in ''Johan III'', <nowiki>ISBN 91-85057-47-9</nowiki>, p. 109</ref>.
 
== Những năm đầu ==
Eric XIV sinh tại lâu đài Tre Kronor, lúc 9 giờ sáng ngày 13 tháng 12 năm 1533. Mới hai tuổi, cậu bé Erik mất mẹ. Năm 1536, cha của cậu, [[Gustav I Vasacủa Thụy Điển]], kết hôn với Margaret Leijonhufvud (1516–51), một nữ quý tộc Thụy Điển.
 
Eric XIV sinh tại lâu đài Tre Kronor, lúc 9 giờ sáng ngày 13 tháng 12 năm 1533. Mới hai tuổi, cậu bé Erik mất mẹ. Năm 1536, cha của cậu, Gustav I Vasa, kết hôn với Margaret Leijonhufvud (1516–51), một nữ quý tộc Thụy Điển.
 
Giáo viên đầu tiên của Eric là Georg Norman người Đức, người về sau đã rời khỏi cung đình Thụy Điển đi chu du khắp nơi. Giáo viên kế tiếp là Dionysius Beurraeus (1500–67) của Tin lành giáo. Dionysius đã dạy cho Erik và em trai là Johan, cả hai đều học và có kết quả rất tốt. Erik rất thành công về ngoại ngữ và toán học. Ông cũng là một sử gia có hiểu biết, một nhà văn tốt và là nhà chiêm tinh học đại tài.
 
Khi Erik bắt đầu xuất hiện trước công chúng, ông được gọi là "vua được chọn" (Thụy Điển: utvald konung) và sau cuộc họp quốc hội tại Stockholm năm 1560, ông nhận danh hiệu "người nối ngôi" (Thụy Điển: arvkonung)<ref>Eric XIV biography, XS4All, archived from the original on 27 October 2009</ref>.
 
Vào năm 1557, Erik được giao nhiệm vụ quản lý Kalmar, Kronoberg và Öland. Ông đã cư trú tại thành phố Kalmar.
Hàng 17 ⟶ 16:
Chống lại mong muốn của cha mình, Erik bước vào cuộc đàm phán hôn nhân với Nữ hoàng Elizabeth I tương lai của Anh và theo đuổi bà trong nhiều năm. Căng thẳng giữa Erik và cha anh lớn lên. Eric cũng đưa ra những đề nghị kết hôn nhưng không thành công với Mary, Nữ hoàng Scots (1542–87), Renata Lorraine (1544-1602), Anna of Saxony (1544–77) và Christine of Hesse (1543–1604).
 
== Cai trị ==
Ông được trao vương miện và lấy hiệu Erik XIV, nhưng không nhất thiết phải là vị vua thứ 14 của Thụy Điển tên là Erik. Ông và em trai là Karl IX (1604–11) đã chấp nhận các số thập phân theo lịch sử hư cấu từng phần của Johannes Magnus về Thụy Điển. Tuy nhiên, đã có ít nhất sáu vị vua Thụy Điển trước đó với tên của Erik mà ít ai biết đến<ref>Almgren, H. Löwgren, A och Bergström, B. (2007) ''Alla Tiders Historia'' Gleerups Utbildning AB page 117</ref>.
 
Ông được trao vương miện và lấy hiệu Erik XIV, nhưng không nhất thiết phải là vị vua thứ 14 của Thụy Điển tên là Erik. Ông và em trai là Karl IX (1604–11) đã chấp nhận các số thập phân theo lịch sử hư cấu từng phần của Johannes Magnus về Thụy Điển. Tuy nhiên, đã có ít nhất sáu vị vua Thụy Điển trước đó với tên của Erik mà ít ai biết đến.
 
Những chính sách đối nội của Erik XIV luôn bị em trai là Johan phản đối. Trong khi nhà vua ra sức củng cố quyền lực trong nước thì em trai là Công tước Phần Lan Johan lại chủ trương thân thiện với Ba Lan và theo đuổi chính sách mở rộng ở Livonia (giờ là Estonia, Latvia, và Lithuania) dẫn đến tranh chấp giữa hai anh em. Năm 1563, Johan bị bắt giữ vì phản bội nhà vua và bị tống giam.
Hàng 25 ⟶ 23:
Không giống như cha mình, người đã hài lòng với việc cai trị một nhà nước độc lập, Eric đã cố gắng mở rộng ảnh hưởng của mình ở vùng Baltic và Estonia, bắt đầu quá trình khiến Thụy Điển trở thành một cường quốc lớn trong thế kỷ 17. Sự bành trướng này đã dẫn đến một cuộc đụng độ với người em họ của ông, Frederick II của Đan Mạch (1534–88). Triều đại của Erik XIV sau đó bị chi phối bởi Chiến tranh Livonia và Chiến tranh Bảy năm Bắc Âu chống lại Đan Mạch (1563–70), trong đó ông đã đẩy lùi thành công hầu hết các nỗ lực của Đan Mạch.
 
Từ năm 1563, Erik XIV trở nên gắt gỏng và hay dùng bạo lực để giải quyết vấn đề. Năm 1567, nghi ngờ về tội phản quốc cao, ông đã giết một số thành viên của gia tộc Sture (Sture Murders), chính Eric đã đâm Nils Svantesson Sture. Nhà vua có lẽ đã nghĩ đến việc giết người như là một vụ hành quyết chứ không phải là giết người<ref>Dahlström, G och Swahn, J-Ö (red). (1984) ''Bra Böckers Lexikon Bra Böcker'' AB. Book nr 7-page 76</ref>.
 
Sau vụ giết người Sture, Johan đã bị cầm tù và cuộc xung đột của Eric với giới quý tộc đã đến đỉnh điểm của nó. Vào mùa thu năm 1568, các cuộc đình công và các quý tộc nổi loạn, và Eric bị truất ngôi. Sau đó ông bị giam giữ bởi Công tước Johan, người nắm quyền. Cố vấn đáng tin cậy nhất của Erik, Jöran Persson (1530–68), đã đổ lỗi cho những hành động chống lại giới quý tộc trong triều đại của Eric XIV và được thibị hành quyết ngay sau khi Johan III lên ngôi.
 
EricErik XIV bị giam giữ như một tù nhân ở nhiều lâu đài khác nhau ở cả Thụy Điển và Phần Lan. Ông qua đời trong nhà tù ở lâu đài Örbyhus vì ăn phải bát súp có độc. Một tài liệu có chữ ký của anh trai ông, Johan III của Thụy Điển, và một quý tộc, Bengt Bengtsson Gylta (1514–74) ghi lại, Erik sẽ bị đầu độc nếu có ai đó thả ra (ở nước Nga, cựu vương Ivan VI chết trong một trường hợp tương tự vào năm 1764). Cơ thể của ông sau đó được khai quật và phân tích pháp y hiện đại cho thấy bằng chứng về ngộ độc asen gây chết người
Sau vụ giết người Sture, Johan đã bị cầm tù và cuộc xung đột của Eric với giới quý tộc đã đến đỉnh điểm của nó. Vào mùa thu năm 1568, các cuộc đình công và các quý tộc nổi loạn, và Eric bị truất ngôi. Sau đó ông bị giam giữ bởi Công tước Johan, người nắm quyền. Cố vấn đáng tin cậy nhất của Erik, Jöran Persson (1530–68), đã đổ lỗi cho những hành động chống lại giới quý tộc trong triều đại của Eric XIV và được thi hành ngay sau khi Johan III lên ngôi.
 
== Tài liệu tham khảo ==
Eric XIV bị giam giữ như một tù nhân ở nhiều lâu đài khác nhau ở cả Thụy Điển và Phần Lan. Ông qua đời trong nhà tù ở lâu đài Örbyhus vì ăn phải bát súp có độc. Một tài liệu có chữ ký của anh trai ông, Johan III của Thụy Điển, và một quý tộc, Bengt Bengtsson Gylta (1514–74) ghi lại, Erik sẽ bị đầu độc nếu có ai đó thả ra (ở nước Nga, cựu vương Ivan VI chết trong một trường hợp tương tự vào năm 1764). Cơ thể của ông sau đó được khai quật và phân tích pháp y hiện đại cho thấy bằng chứng về ngộ độc asen gây chết người