Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Liên đại Nguyên sinh”

* [[Kỷ Ediacara]] (635 tới 542 Ma) được đặc trưng bằng sự tiến hóa của các sinh vật đa bào thân mềm khá phổ biến.

== Hồ sơ địa chất ==

Hồ sơ địa chất liên đại Nguyên Sinh là tốt hơn nhiều so với liên đại trước đó là [[liên đại Thái Cổ]] (Archean). Ngược lại với các trầm tích biển sâu của liên đại Thái Cổ, liên đại Nguyên Sinh được đặc trưng bằng nhiều [[địa tầng]] được sắp đặt trên các [[biển thềm lục địa]] nông trải rộng; ngoài ra, phần nhiều trong số các loại đá này ít bị [[đá biến chất|biến chất]] hơn so với các loại đá thời kỳ Thái Cổ<ref>{{cite book| last=Stanley| first=Steven M.| title=Earth System History| location=New York| publisher=W.H. Freeman và Công ty| year=1999| id=ISBN 0-7167-2882-6 | pages= 315}}</ref>. Nghiên cứu các loại đá này chỉ ra rằng đặc trưng nổi bật của liên đại này là sự lớn dần lên của [[lục địa]] khá nhanh và có quy mô lớn (là duy nhất trong liên đại Nguyên Sinh), các [[chu kỳ siêu lục địa]] và các hoạt động [[kiến tạo sơn]] hiện đại hoàn toàn<ref>Stanley, 315-18, 329-32</ref>.

 

 

Liên giới trong [[địa tầng học]] của liên đại này được gọi là liên giới Nguyên sinh.

== Tích tụ ôxy ==

Một trong những sự kiện quan trọng nhất của liên đại Nguyên Sinh là sự tích lũy [[ôxy]] trong [[khí quyển Trái Đất]]. Mặc dù sự giải phóng ôxy do [[quang hợp]] từ thời kỳ Thái Cổ là điều không còn nghi ngờ gì nữa, nhưng trong thời kỳ đó sự tích tụ ôxy chưa đủ lớn cho đến khi quá trình chìm lắng hóa học của các chất như [[lưu huỳnh]] và [[sắt]] không bị ôxi hóa đã được thực hiện xong. Vào khoảng 2,3 tỷ năm trước, ôxy trong khí quyển có lẽ chỉ đạt được mức khoảng 1-2% của mức như ngày nay<ref>Stanley, 323</ref>. Các [[tạo thành sắt theo dải]], cung cấp phần lớn các quặng sắt trên thế giới, cũng là lắng đọng hóa học đáng chú ý. Phần lớn các tích tụ đã giảm mạnh sau 1.900 Ma, hoặc là do sự gia tăng của ôxy hoặc là thông qua sự phối trộn của các cột nước đại dương<ref name="Stanley, 324">Stanley, 324</ref>.