Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Âm lịch”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
n stub sorting, replaced: hế kỷ 13 → hế kỷ XIII, hế kỷ 14 → hế kỷ XIV, hế kỷ 20 → hế kỷ XX, Ả Rập Saudi → Ả Rập Xê Út, London → Luân Đôn using AWB
Dòng 1:
{{hatnote|Trong tiếng Việt, từ “âm lịch” thường được dùng để chỉ [[nông lịch]]. Trên thực tế nông lịch là một loại [[âm dương lịch]] chứ không phải là âm lịch. Nông lịch không phải là chủ đề của bài này.}}
{{Các loại lịch}}
'''Âm lịch''' là loại [[lịch]] dựa trên các chu kỳ của [[tuần trăng]]. Loại lịch duy nhất trên thực tế chỉ thuần túy sử dụng âm lịch là [[lịch Hồi giáo]], trong đó mỗi năm chỉ chứa đúng 12 tháng Mặt Trăng. Đặc trưng của âm lịch thuần túy, như trong trường hợp của lịch Hồi giáo, là ở chỗ lịch này là sự liên tục của chu kỳ trăng tròn và hoàn toàn không gắn liền với các [[mùa]]. Vì vậy năm âm lịch Hồi giáo ngắn hơn mỗi năm dương lịch khoảng 11 hay 12 ngày, và chỉ trở lại vị trí ăn khớp với năm [[dương lịch]] sau mỗi 33 hoặc 34 năm Hồi giáo. Lịch Hồi giáo được sử dụng chủ yếu cho các mục đích tín ngưỡng tôn giáo. Tại [[Ả Rập SaudiXê Út]] lịch cũng được sử dụng cho các mục đích thương mại.
 
Phần lớn các loại lịch khác, dù được gọi là "âm lịch", trên thực tế chính là [[âm dương lịch]]. Điều này có nghĩa là trong các loại lịch đó, các tháng được duy trì theo chu kỳ của Mặt Trăng, nhưng đôi khi các [[tháng nhuận]] lại được thêm vào theo một số quy tắc nhất định để điều chỉnh các chu kỳ trăng cho ăn khớp lại với năm dương lịch. Hiện nay, trong [[tiếng Việt]] ''âm lịch'' thường được dùng để chỉ [[nông lịch]]. Đó là một loại [[âm dương lịch]] chứ không phải âm lịch thuần túy. Do Việt Nam hiện nay dùng múi giờ UTC+7 để tính nông lịch, trong khi Trung Quốc thì dùng múi giờ UTC+8 nên ngày tết nguyên đán theo nông lịch Việt Nam và Trung Quốc đôi khi không ứng với cùng một ngày [[Tây lịch]].<ref>Giao Hưởng, [https://thanhnien.vn/van-hoa/vi-sao-nam-nay-viet-nam-an-tet-truoc-trung-quoc-mot-ngay-317188.html Vì sao năm nay Việt Nam ăn Tết trước Trung Quốc một ngày?], Thanh niên, truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2017.</ref>
Dòng 27:
*25101 / 850 (sai số: phụ thuộc vào thay đổi của giá trị đối với [[tháng giao hội]])
Các phân số này có thể được sử dụng trong việc lập các loại âm lịch, hoặc kết hợp với [[dương lịch]] để tạo ra [[âm dương lịch]]. Chu kỳ 49 tháng được [[Isaac Newton]] đề xuất làm cơ sở cho một lựa chọn trong [[Computus|tính toàn ngày Phục sinh]] vào khoảng năm [[1700]]<ref>[http://www.cs.biu.ac.il/~belenka/Newton-calendar.pdf Cải cách lịch Julius như mường tượng của Isaac Newton] của Ari Belenkiy và Eduardo Vila Echagüe (pdf); Ghi chép và văn thư của Hiệp hội Hoàng gia LondonLuân Đôn (quyển 59, số 3, trang 223-254).</ref>. Chu kỳ 360 tháng của [[lịch Hồi giáo dạng bảng]] là tương đương với 24×15 tháng trừ đi phần hiệu chỉnh là 1 ngày.
 
== Âm lịch 13 tháng tại Anh cổ ==
Tại [[Anh]], lịch với 13 tháng, mỗi tháng 28 ngày, cộng một ngày dư, được gọi là "a year and a day" (một năm và một ngày) còn được sử dụng tới [[thời kỳ Tudor]]. Nó có lẽ là một loại lịch lai trong đó người ta thay thế một tuần thông thường với 7 ngày cho một phần tư tháng âm lịch trên thực tế, vì thế một tháng có chính xác 4 tuần, không phụ thuộc vào tuần trăng trên thực tế. "Năm âm lịch" ở đây được coi là có 364 ngày, làm cho năm dương lịch (365 ngày) trở thành "một năm và một ngày".
 
Chẳng hạn, bài ca balat thời kỳ "Edward" (có lẽ là [[Edward II của Anh|Edward II]], cuối thế kỷ 13XIII hay đầu thế kỷ 14XIV) về [[Robin Hood]] có câu "How many merry months be in the year? / There are thirteen, I say..." (Có bao nhiêu tháng dễ chịu trong năm? / Có mười ba, tôi nói...), đã được soạn giả thời Tudor thay đổi thành "...There are but twelve, I say...." (Chỉ có mười hai, tôi nói...). [[Robert Graves]] trong lời giới thiệu cho ''Greek Myths'' đã bình luận điều này với "[[13 (số)|số 13]], con số của tháng chết chóc của Mặt Trời, chưa bao giờ đánh mất tiếng xấu của nó trong số các điều mê tín."
 
Thậm chí vào cuối thế kỷ 20XX, các tổ chức tài chính Anh quốc vẫn còn cung cấp các khoản vay thế chấp theo âm lịch, đòi hỏi phải có điều chỉnh hàng năm.
 
== Âm dương lịch ==
Dòng 56:
* [http://www.calendar-365.com/moon/moon-calendar.html Mô phỏng lịch mặt trăng qua hình ảnh]
 
{{Bản mẫu:Các hệ thống lịch vẫn đang được sử dụng}}
 
[[Thể loại:Lịch]]