Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mecca”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Tập tin Makkah_clock_tower_with_Abraj_Al_Bait_Towers.jpg đã bị bỏ ra khỏi bài viết vì nó đã bị xóa ở Commons bởi Hystrix vì lý do: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files in Category:Ab…
n stub sorting, replaced: Ả Rập Saudi → Ả Rập Xê Út, London → Luân Đôn (6), Saudi Arabia → Ả Rập Xê Út (6) using AWB
Dòng 31:
|established_title2 = Thiết lập
|established_date2 = [[Abraham|Ibrahim]]
|established_title3 = Gia nhập [[Ả Rập SaudiXê Út]]
|established_date3 = 1924
|area_magnitude =
Dòng 54:
|utc_offset_DST = +3
|coordinates_display = display=inline
|pushpin_map = Saudi ArabiaRập Xê Út
|latd= 21 |latm= 25 |lats= 0|latNS= N
|longd= 39 |longm= 49 |longs= 0 |longEW= E
Dòng 67:
Do là sinh quán của [[Muhammad]] và là địa điểm Muhammad lần đầu được Thượng đế tiết lộ về [[Quran]] (trong một hang đá cách Mecca 3&nbsp;km),<ref>{{cite book|author=Khan, A M |title=Historical Value Of The Qur An And The Hadith|url=https://books.google.com/books?id=ZcMHD5WWL7AC&pg=PA26|year=2003|publisher=Global Vision Publishing Ho|isbn=978-81-87746-47-8|pages=26–}}</ref><ref>{{cite book|author=Al-Laithy, Ahmed |title=What Everyone Should Know About the Qur'an|url=https://books.google.com/books?id=5ShMqiiJbNYC&pg=PA61|year=2005|publisher=Garant|isbn=978-90-441-1774-5|pages=61–}}</ref> Mecca được nhìn nhận là thành phố linh thiêng nhất trong [[Hồi giáo]]<ref>Nasr, Seyyed (2005). ''Mecca, The Blessed, Medina, The Radiant: The Holiest Cities of Islam''. Aperture {{ISBN|089381752X}}</ref> và một cuộc hành hương gọi là [[Hajj]] là điều bắt buộc đối với mọi tín đồ Hồi giáo có khả năng. Mecca sở hữu [[Kaaba]], theo đa số tín đồ thì đây là điểm linh thiêng nhất trong Hồi giáo, cũng như là nơi các tín đồ Hồi giáo hướng đến khi cầu nguyện.
 
Mecca trong một thời gian dài từng nằm dưới quyền cai trị của các hậu duệ của Muhammad với hiệu là [[Sharif của Mecca|sharif]], họ là những quân chủ độc lập hoặc là chư hầu của một thực thể lớn hơn. Thành phố bị [[Ibn Saud]] chinh phục vào năm 1925. Trong thời hiện đại, Mecca trải qua mở rộng rất lớn về quy mô và hạ tầng, sở hữu nhiều công trình kiến trúc như [[Tháp Abraj Al Bait]] thuộc nhóm toà nhà cao nhất thế giới. Trong quá trình mở rộng này, Mecca bị mất đi một số công trình lịch sử và di tích khảo cổ học, như Pháo đài Ajyad.<ref name="independent">{{cite news| url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/mecca-for-the-rich-islams-holiest-site-turning-into-vegas-2360114.html | location=LondonLuân Đôn | work=The Independent | first=Jerome | last=Taylor | date=24 September 2011 | title=Mecca for the rich: Islam's holiest site 'turning into Vegas'}}</ref> Ngày nay, có hơn 15 triệu tín đồ Hồi giáo đến Mecca mỗi năm, trong đó có hàng triệu người trong những ngày Hajj.<ref>A Saudi tower: Mecca versus Las Vegas: Taller, holier and even more popular than (almost) anywhere else, [[The Economist]] (24 June 2010), Cairo.</ref> Do đó, Mecca trở thành một trong những thành phố có tính chất thế giới nhất trong thế giới Hồi giáo,<ref name= NYT>Fattah, Hassan M.[https://www.nytimes.com/2005/01/20/international/middleeast/20mecca.html Islamic Pilgrims Bring Cosmopolitan Air to Unlikely City], ''[[The New York Times]]'' (20 January 2005).</ref> song người không theo Hồi giáo bị cấm vào thành phố.<ref name="peters 206"/><ref>{{cite book |title=What everyone needs to know about Islam |last=Esposito |first=John L. |authorlink=John Esposito |publisher=[[Oxford University Press]] |year=2011 |page=25 |quote=Mecca, like Medina, is closed to non-Muslims |url=https://books.google.com/books?id=2wSVQI3Ya2EC&pg=PA25 |isbn=9780199794133}}</ref>
 
==Từ nguyên==
Dòng 76:
Thuật ngữ [[Bakkah]] được sử dụng làm tên gọi chỉ Mecca trong [[Al Imran|Quran chương 3]]:96, còn dạng Mecca được dùng trong chương [[Al-Fath|48]]:24.<ref name=Versteeghp513/><ref name=Hittip6>{{cite book|page=6|url=https://books.google.com/books?id=9niSNOCIoL8C&pg=PA25|title=Capital cities of Arab Islam|author=Philip Khûri Hitti|edition=Illustrated|publisher=University of Minnesota Press|year=1973|isbn=0-8166-0663-3}}</ref> Trong tiếng Nam Ả Rập, tức ngôn ngữ được sử dụng tại phần miền nam bán đảo Ả Rập vào thời kỳ [[Muhammad]], ''b'' và ''m'' có thể thay thế cho nhau. Những đề cập khác đến Mecca thấy trong Quran (6:92, 42:5) thì gọi nó là ''Umm al-Qurā'' ({{lang|ar|أم القرى}}), nghĩa là "mẹ của mọi khu định cư."<ref name=Hittip6/> Tên gọi khác của Mecca là [[Tihamah]].<ref>AlSahib, AlMuheet fi Allughah, p. 303</ref>
 
Tên gọi khác cho Mecca, hoặc là của vùng hoang vu và núi non xung quanh thành phố, là '''Faran''' hoặc '''Pharan''' theo truyền thuyết Ả Rập và Hồi giáo, nói đến [[hoang mạc Paran]] được đề cập trong [[Tanakh|Cựu Testament]] tại [[Vayeira|quyển 21]]:21.<ref name=Khanp74>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=NeoOAAAAQAAJ&pg=PA75|pages=74–76|title=A series of essays on the life of Muhammad: and subjects subsidiary thereto|author= Sayyid Aḥmad Khān|publisher=Trübner & co.|location=LondonLuân Đôn|year=1870}}</ref> Truyền thuyết Ả Rập và Hồi giáo cho rằng vùng hoang vu Paran là [[Tihamah]] theo nghĩa rộng và địa điểm nơi [[Ishmael]] định cư là Mecca.<ref name=Khanp74/> Nhà địa lý học [[Syria]] vào thế kỷ XII là [[Yaqut al-Hamawi]] viết rằng Fārān là "một từ Hebrew được Ả Rập hoá, một trong các tên gọi của Mecca được đề cập trong [[Torah]]."<ref name=Firestonep65>{{cite book|pages=65, 205|url=https://books.google.com/books?id=O69zjVnjL10C&pg=PA205|title=Title Journeys in holy lands: the evolution of the Abraham-Ishmael legends in Islamic exegesis|author=Firestone, Reuven |publisher=SUNY Press|year=1990| isbn=0-7914-0331-9}}</ref>
 
==Chính phủ==
Dòng 91:
Do khu vực có môi trường khắc nghiệt<ref name="ReferenceB">Crone, Patricia; Meccan Trade and the Rise of Islam; 1987; Page 7</ref> và việc thiếu vắng các tham chiếu lịch sử trong các nguồn La Mã, Ba Tư và Ấn Độ, nên các sử gia như [[Patricia Crone]] và [[Tom Holland (tác giả)|Tom Holland]] nghi ngờ trước tuyên bố rằng Mecca là một tiền đồn mậu dịch lớn trong lịch sử.<ref name="ReferenceB"/><ref>Holland, Tom; In the Shadow of the Sword; Little, Brown; 2012; Page 303</ref>
 
Sử gia Hy Lạp [[Diodorus Siculus]] viết về bán đảo Ả Rập trong tác phẩm [[Bibliotheca historica]] của ông, mô tả một đền thờ linh thiêng: "Và một đền thờ được dựng lên tại đó, là nơi rất linh thiêng và cực kỳ được sùng kính đối với tất cả người Ả Rập".<ref>Translated by C H Oldfather, ''Diodorus Of Sicily, Volume II'', William Heinemann Ltd., LondonLuân Đôn & Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, MCMXXXV, p. 217.</ref> Mô tả được cho là có thể ám chỉ đến Kaaba tại Mecca, tuy nhiên vị trí địa lý mà Diodorus miêu tả nằm tại tây bắc bán đảo Ả Rập, ở khoảng khu vực [[Leuke Kome]], gần với [[Petra]] hơn và nằm trong [[Vương quốc Nabatea]] cổ và sau là tỉnh [[Arabia Petraea]] thuộc La Mã.<ref>Jan Retsö, The Arabs in Antiquity (2003), 295–300</ref><ref>Photius, Diodorus and Strabo (English): Stanley M. Burnstein (tr.), Agatharchides of Cnidus: On the Eritraean Sea (1989), 132–173, esp. 152–3 (§92).)</ref>
 
[[Claudius Ptolemaeus|Ptolemy]] liệt kê danh sách 50 thành phố tại bán đảo Ả Rập, một nơi có tên là "Macoraba". Tồn tại suy đoán rằng đây có thể là một sự ám chỉ đến Mecca. Tuy nhiên, do thiếu mô tả hoặc bất kỳ tài liệu ủng hộ nào khác nên luận điểm này được xem là có thể gây tranh chấp.<ref>{{Cite book|author=Crone, Patricia|title=Meccan Trade and the Rise of Islam|year=1987|publisher=Princeton University Press|pages=134–135|isbn=1593331029}}</ref>
Dòng 140:
 
Sau trận chiến Mecca vào năm 1924, Sharif của Mecca bị gia tộc Saud lật đổ, và thành phố được hợp nhất vào Ả Rập Xê Út.<ref name=encarta>[https://www.webcitation.org/5kx73ce9l?url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761577367/Mecca.html "Mecca"] at [[Encarta]]. (Archived) 1 November 2009.</ref>
 
 
Ngày 20 tháng 11 năm 1979, hai trăm phần tử có vũ trang theo chủ nghĩa Hồi giáo dưới quyền nhà thuyết pháp Ả Rập Xê Út [[Juhayman al-Otaibi]] đã [[chiếm lĩnh Đại Thánh đường]]. Họ tuyên bố rằng hoàng tộc Saud không còn đại diện cho Hồi giáo thuần khiết và rằng [[Masjid al-Haram]] (Thánh đường thiêng) và Kaaba cần thuộc về những người có đức tin chân chính. Các phiến quân bắt giữ hàng chục nghìn người hành hương làm con tin và tự giam mình trong thánh đường. Cuộc bao vây kéo dài trong hai tuần, kết quả là hàng trăm người chết và thiệt hại đáng kể đối với đền thờ, đặc biệt là hành lang [[Safa và Marwah|Safa-Marwa]]. [[Quân đội Pakistan]] tiến hành cuộc tấn công cuối cùng; họ được giúp đỡ về vũ khí, hậu cần và kế hoạch từ một đội biệt kích tinh nhuệ thuộc lực lượng [[Lực lượng Hiến binh Đặc nhiệm Quốc gia|GIGN]] của [[Pháp]].<ref>{{cite news |url=http://www.siegeofmecca.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20141018060953/http://www.siegeofmecca.com/|dead-url=yes|archive-date=18 October 2014|title= The Siege of Mecca |publisher=Doubleday(US) |date=28 August 2007 |accessdate=3 August 2007}}
Hàng 341 ⟶ 340:
{{cite web
| url = http://jrcc.sa/reports_files/1985_2010Reports/Mecca.RTF
| title = Climate Data for Saudi ArabiaRập Xê Út
| publisher = Jeddah Regional Climate Center
| accessdate = 29 October 2015
Hàng 379 ⟶ 378:
Nhiều loại hình doanh nghiệp tồn tại trong thành phố kể từ năm 1970 như sản xuất tôn uốn, rèn đồng, cửa hàng mộc, đệm bọc, nhà máy chiết xuất dầu thực vật, nhà máy kẹo, nhà máy bột mì, lò bánh mì, nuôi gia cầm, nhập khẩu thực phẩm đông lạnh, chế ảnh, cơ quan thư ký, nhà máy nước đá, nhà máy đóng chai nước ngọt có ga, tiệm cắt tóc, cửa hàng sách, cơ quan du lịch và ngân hàng.<ref name = EIModern/>
 
Thành phố phát triển ổn định trong các thế kỷ XX và XXI, do số lượng người hành hương tham gia [[Hajj]] tăng lên nhờ tính tiện lợi và khả năng chi trả cho du lịch bằng đường hàng không. Hàng nghìn người Ả Rập Xê Út được thuê quanh năm để giám sát Hajj và làm nhân viên cho các khách sạn và cửa hàng phục vụ người hành hương; các lao động này lại làm gia tăng nhu cầu về nhà ở và dịch vụ. Thành phố hiện được các tuyến đường cao tốc bao quanh, và có các khu mua sắm và nhà cao tầng.<ref>{{cite news|url=http://news.independent.co.uk/world/middle_east/article358577.ece |title=Shame of the House of Saud: Shadows over Mecca |publisher=The Independent (UK) |date=19 April 2006 |accessdate=3 May 2007 |location=LondonLuân Đôn |first=Daniel |last=Howden |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070520184851/http://news.independent.co.uk/world/middle_east/article358577.ece |archivedate=20 May 2007 |df=dmy }}</ref>
 
==Y tế==
Hàng 455 ⟶ 454:
 
==Thành phố kết nghĩa==
* {{flagicon|Saudi ArabiaRập Xê Út}} [[Medina]], [[Ả Rập Xê Út]]
* {{flagicon|Turkmenistan}} [[Merv]], [[Turkmenistan]]
* {{flagicon|Turkey}} [[Istanbul]], [[Thổ Nhĩ Kỳ]]
* {{flagicon|Saudi ArabiaRập Xê Út}} [[Taif]], [[Ả Rập Xê Út]]
 
==Tham khảo==