73.489
lần sửa đổi
Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Jadwiga Andegaweńska”
AlphamaEditor, sửa liên kết chưa định dạng, Executed time: 00:00:22.1133409
Không có tóm lược sửa đổi |
(AlphamaEditor, sửa liên kết chưa định dạng, Executed time: 00:00:22.1133409) |
||
|
| image = Jadwiga by Bacciarelli.jpg
| caption = Imaginary depiction of Jadwiga based on historical sources and seals, by [[Marcello Bacciarelli]]
| birth_date = Between ngày 3
| birth_place = [[Buda]], [[Vương quốc Hungary]]
| death_date = ngày 17
| death_place = [[Kraków]], [[Kingdom of Poland (1025–1385)]]
| reign = ngày 16
| coronation = ngày 16
| predecessor = [[Louis I Vĩ đại]]
| successor = [[Władysław II Jagiełło]]
| religion = [[Giáo hội Công giáo Rôma]]
}}
'''Jadwiga''' (sinh ngày 3 tháng 10, 1373 và 18 tháng 2, 1374 ở Buda
== Thời niên thiếu ==
Theo nhiều tài liệu, Jadwiga là người con duy nhất còn sống của vua Louis I với hoàng hậu Elisabeth<ref name="Z. Wdowiszewski, 2005">Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'' , Kraków 2005, s. 63</ref>. Năm sinh của bà không được xác định rõ, theo nghiên cứu của sử học hiện đại thì bà sinh năm 1374<ref>A. Strzelecka, Jadwiga Andegaweńska
Khi còn niên thiếu, Jadwiga được cha cho ăn học ở Buda. Công chúa được học ngoại ngữ, yêu thích đọc sách, âm nhạc, nghệ thuật và khoa học<ref>M. Barański, S. Ciara, M. Kunicki-Goldfinger (autorzy not historycznych): ''Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki'' . Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 141–143</ref>. Tháng 6/1378, Jadwiga được cha cho đính hôn với hoàng tử bé mới 8 tuổi Wilhelm họ Habsburg. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân bị hủy bỏ do bên triều đình Habsburgs đòi thách cưới quá cao - 200.000 florins bằng vàng<ref>Lucjan Rydel: ''Królowa Jadwiga''. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984. <nowiki>ISBN 83-211-0565-3</nowiki>
== Đăng quang và lên ngôi vua Ba Lan ==
Tại đại hội quý tộc ở Radomsko vào ngày 25 tháng 11 năm 1382, các quý tộc quyết định cử một trong số những người con của [[Louis I Vĩ đại|Louis I]] lên ngôi. Đáp lại quyết định của Đại hội, hoàng hậu Elisabeth ra tuyên bố đưa con gái Jadwiga lên kế vị (Đại hội Sieradz, 8/1383).
Vào mùa thu ngày 13 tháng 10 năm 1384, Jadwiga từ Hungary đến Ba Lan và vào nhà thờ Wawel<ref>Por. Roman Grodecki, ''Dzieje Polski średniowiecznej''. Tom 2. Od roku 1333 do 1506
Sau khi đưa chồng lên ngôi đồng cai trị, Jadwiga tiến hành các hoạt động để mở rộng vương quốc. Mùa xuân năm 1387, Jadwiga mở cuộc tấn công vào chiếm lại Red Ruthenia đang bị người Hungaria chiếm đóng. Tháng 3/1387, Lviv bị Ba Lan đánh chiếm. Tháng 9/1387 tại Lviv, Jadwiga tỏ lòng kính trọng Hospodar Moldovan Piotr I. Năm 1397 ở Inowrocław, bà đã tổ chức một hòa đàm với thống lĩnh Teutons là Konrad von Jungingen để thương lượng cho Ba Lan lấy lại đất Dobrzyn.
Về văn hóa, Jadwiga tập hợp các nhà trí thức Ba Lan như Piotr Wysz, Mateusz của Kraków và Hieronim của Praha tổ chức dịch bản Thánh Vịnh ra tiếng Ba Lan. Bà cho thành lập nhiều nhà thờ và tu viện, bệnh viện. Năm 1397, bà thành lập một ký túc xá cho sinh viên Ba Lan và Lithuania tại Đại học Charles ở Prague. Trong năm đó, Jadwiga nhận được sự đồng ý của [[Giáo hoàng Bônifaciô IX]] để thành lập khoa thần học tại Học viện Krakow.
Jadwiga băng hà ngày 17 tháng 7 năm 1399 vì bệnh hậu sản<ref>{{chú thích web | url = https://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=en&rurl=translate.google.com.vn&sl=pl&sp=nmt4&tl=vi&u=http://web.archive.org/web/20161011223346/http://portalwiedzy.onet.pl/220663,2,1,0,galeria_media.html&xid=17259,15700022,15700124,15700149,15700168,15700173,15700186,15700189,15700190,15700201,15700205&usg=ALkJrhibemu3_wTgeJ_oqDgxmAWodZW6YQ | tiêu đề = Google Translate | author = | ngày = | ngày truy cập = 24 tháng 5 năm 2018 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>, bốn ngày sau khi cô con gái mới sinh Elisabeth vừa qua đời. Mộ được chôn ở nhà thờ Wawel
== Tham khảo ==
[[Thể loại:Người Hungary thế kỷ 14]]
[[Thể loại:Người Ba Lan thế kỷ 14]]
[[
[[Thể loại:Công chúa Hungary]]
[[
[[Thể loại:Nữ chính khách Ba Lan]]
[[Thể loại:Vua theo đạo Công giáo Rôma]]
| |||