Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cộng hòa tự trị Nam Kỳ”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Tài liệu vẫn nhắc đầy đó
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{NKQ}}
'''Cộng hòa tự trị Nam Kỳ''' ([[tiếng Pháp]]: '''''République autonome de Cochinchine''''') hay các tên gọi khác: '''Nam Kỳ Cộng hòa quốc''', '''Nam Kỳ quốc''', '''Cộng hòa Nam Kỳ''', '''Nam Kỳ Tự trị''' là một chính quyền tồn tại từ [[1946]] đến [[1948]], về danh nghĩa quản lý lãnh thổ [[Nam Kỳ]] (Nam Bộ) [[Việt Nam]].
 
'''Cộng hòa tự trị Nam Kỳ''', ([[tiếng Pháp]]: '''''(République autonome de Cochinchine)''''') hay các tên gọi khác: '''Nam Kỳ Cộng hòa quốc''', '''Nam Kỳ quốc''', '''Cộng hòa Nam Kỳ''', '''Nam Kỳ Tự trị''' là một chính quyền tồn tại từ [[1946]] đến [[1948]], về danh nghĩa quản lý lãnh thổ [[Nam Kỳ]] (Nam Bộ) [[Việt Nam]].
== Một số đặc điểm của Nam Kỳ ==
Nam Kỳ là vùng đất mới được khai hoang có những đặc điểm [[lịch sử]], [[xã hội]], [[kinh tế]], [[chính trị]], [[luật pháp]], [[văn hóa|văn hoá]], [[tâm lý học|tâm lý]], [[phong tục]], tập quán,... khác với [[Bắc Kỳ]] và [[Trung Kỳ]].
 
== Một số đặc điểm của Nam Kỳ ==
Thời Pháp thuộc, Nam Kỳ là thuộc địa do người Pháp trực tiếp cai trị với một hệ thống luật pháp khác hệ thống được áp dụng tại Bắc Kỳ và Trung Kỳ. Tại Nam Kỳ không tồn tại bộ máy hành chính của [[nhà Nguyễn|Triều đình Huế]] như ở Bắc và Trung Kỳ.
Nam Kỳ là vùng đất mới được khai hoang có những đặc điểm [[lịch sử]], [[xã hội]], [[kinh tế]], [[chính trị]], [[luật pháp]],. [[văn hóa|văn hoá]], [[tâm lý học|tâm lý]], [[phong tục]], tập quán, v.v... khác với [[Bắc Kỳ]][[Trung Kỳ]].
 
Thời Pháp thuộc, Nam Kỳ là thuộc địa do người Pháp trực tiếp cai trị với một hệ thống luật pháp khác hệ thống được áp dụng tại Bắc Kỳ và Trung Kỳ. Tại Nam Kỳ không tồn tại bộ máy hành chính của [[nhà Nguyễn|Triều đình Huế]] như ở Bắc và Trung Kỳ.
Về mặt kinh tế, Nam Kỳ hình thành một tầng lớp đại địa chủ người Việt giàu lên nhờ chính sách khai hoang của Chính quyền thuộc địa, nhiều người trong tầng lớp này mang [[quốc tịch]] Pháp. Thương mại tại Nam Kỳ đặc biệt là ngoại thương (xuất khẩu nông sản) khá phát triển. Do kinh tế phát triển nên mức sống tại Nam Kỳ cao hơn các miền khác.
 
NamVề Kỳmặt kinh nềntế, [[báoNam chí]]Kỳ hình thành sớmmột nhấttầng tạilớp Việtđại Namđịa chủ phátngười triểnViệt tươnggiàu đốilên tựnhờ dochính sách người Phápkhai áphoang dụngcủa quyChính chếquyền [[thuộc địa]], chứnhiều khôngngười phảitrong quytầng chếlớp [[bảonày hộ]]mang nhưquốc tạitịch BắcPháp. Thương Trungmại Kỳ. Hơn nữatại Nam Kỳ cònđặc biệt một tầngngoại lớpthương trí(xuất thứckhẩu Tâynông học,sản) nhiềukhá ngườiphát trongtriển. sốDo nàykinh từngtế [[duphát học]]triển nên mức sống tại PhápNam hoặcKỳ cao quốchơn tịchcác Phápmiền khác.
 
Nam Kỳ có nền báo chí hình thành sớm nhất tại Việt Nam và phát triển tương đối tự do vì người Pháp áp dụng quy chế thuộc địa chứ không phải quy chế bảo hộ như tại Bắc và Trung Kỳ. Hơn nữa Nam Kỳ còn có một tầng lớp trí thức Tây học, nhiều người trong số này từng du học tại Pháp hoặc có quốc tịch Pháp.
Chính vì thế mức độ Âu hoá về kinh tế, xã hội, văn hoá, chính trị, luật pháp, tập quán, lối sống... ở Nam Kỳ khá cao. Ngoài ra còn phải kể đến những khác biệt do điều kiện địa lý, đặc điểm dân cư, cấu trúc xã hội và lịch sử chia cắt nhiều thế kỷ với miền Bắc ([[Trịnh-Nguyễn phân tranh]]) tạo ra.
 
Chính vì thế mức độ Âu hoá về kinh tế, xã hội, văn hoá, chính trị, luật pháp, tập quán, lối sống... ở Nam Kỳ khá cao. Ngoài ra còn phải kể đến những khác biệt do điều kiện địa lý, đặc điểm dân cư, cấu trúc xã hội và lịch sử chia cắt nhiều thế kỷ với miền Bắc ([[Trịnh-Nguyễn phân tranh]]) tạo ra.
 
Tất cả tạo nên một tâm lý phổ biến trong dân cư Nam Kỳ coi các vùng miền khác là những xứ sở xa lạ. Tâm lý này có thể được một số chính trị gia khai thác vì mục đích chính trị.
 
Trước năm 1945, ở Nam Kỳ đã có những cá nhân và tổ chức vận động, tuyên truyền đòi người Pháp mở rộng quyền tự trị cho người Việt như [[Đảng Lập hiến Đông Dương]]. Các cuộc vận động này do tầng lớp trung lưu và thượng lưu chủ xướng. Sau năm 1945, ý tưởng chính trị này vẫn còn tồn tại.{{Cần dẫn nguồn}}
 
==Hình thành==
Từ trước khi giải phóng được nước Pháp, Tướng [[Charles De Gaulle|De Gaulle]] nhân danh Chủ tịch [[Chính phủ lâm thời Cộng hòa Pháp]] đã tuyên bố chính sách của Pháp với Đông Dương vào ngày 24 tháng 3 năm 1945. De Gaulle cho rằng "''Năm quốc gia<ref>Năm Quốc gia hình thành Liên bang Đông Dương gồm: Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ, Lào và Cao Miên</ref> tạo nên Liên bang Đông Dương được phân biệt bằng văn minh, chủng tộc và truyền thống, sẽ vẫn duy trì những đặc điểm riêng của họ trong Liên bang.''"<ref>Sockeel-Richarte: La Problème de la Souveraineté Française sur l'Indochine, in Le Général de Gaulle et l'Indochine 1940–1946, tr.26</ref><ref>Martin Shipway, [http://books.google.com.vn/books?id=7TDDTJf48-YC&pg=PA60&lpg=PA60&dq=The+Road+to+War:+France+and+Vietnam+1944-1947+%2B+Indochinese+Federation&source=bl&ots=kEeyDyeKGc&sig=3Mr_EV9K6nNfAQz8pGECv5N9pP0&hl=en&sa=X&ei=SeDUUdf7B4ipiAeJ6oHgCA&redir_esc=y#v=onepage&q=The%20Road%20to%20War%3A%20France%20and%20Vietnam%201944-1947%20%2B%20Indochinese%20Federation&f=false The Road to War: France and Vietnam 1944-1947], tr. 129, Berghahn Books, 2003, trích:"''The five lands which comprise the Indochinese Federation, and which are distinguished by civilisation, race and traditions, will maintain their characters within the Federation.''"</ref>. Như vậy, cho đến cuối Thế chiến thứ II, người Pháp vẫn xem Bắc, Trung, và Nam Kỳ của Việt Nam là ba quốc gia khác nhau, cùng với Lào và Cao Miên, tạo thành năm xứ Đông Dương. Việc thành lập Cộng hòa tự trị Nam Kỳ sau đó cũng nằm trong kế hoạch tái lập Liên bang Đông Dương cũ của Pháp.
 
[[Viễn Đông]], khi [[Chiến tranh thế giới thứ hai]] kết thúc và [[Đế quốc Nhật Bản]] đầu hàng quân [[Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|Đồng Minh]] ngày 15 tháng 8 năm 1945 thì lãnh thổ Việt Nam từ [[vĩ tuyến 16 bắc|vĩ tuyến 16]] trở xuống do [[Quân đội Anh]] dưới quyền chỉ huy của tướng [[Douglas Gracey]] nhân danh lực lượng [[Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|Đồng Minh]] tiếp quản.
 
Ngày [[23 tháng 9]] năm 1945 người Pháp tái vũ trang và sẵn sàng tiếp thu Sài Gòn nhưng phải đợi đến tháng 10 khi quân Anh chính thức trao chủ quyền lại cho Pháp thì Quân đội Pháp mới ồ ạt đổ bộ<ref>Hoàng Cơ Thụy, Việt sử khảo luận, trang 2026, Nhà xuất bản Nam Á, Paris, 2002</ref> rồi mở rộng đánh chiếm toàn Nam Bộ.
 
Tháng 2 năm 1946, [[Ủy viên Cộng hòa Nam Kỳ]] (''(Commissaire République)'', tức chức vụ mới lập để gọi người Pháp cầm đầu hành chánhchính ở Nam Kỳ) [[Jean Cédile]]. Cédile cho lập [[Hội đồng tư vấn Nam Kỳ]] (''(Conseil consultatif de Cochinchine)'') với 12 ủy viên, trên danh nghĩa giúp người bản xứ tự quyết định tương lai xứ sở, nhưng cũng có thâm ý tách dần chính trị Nam Kỳ khỏi những biến động và thương thuyết ở [[Bắc Kỳ|Bắc]][[Trung Kỳ]]. Thành phần Hội đồng gồm 4 [[người Pháp]] và 8 [[người Việt]] nhưng tất cả đều có [[quốc tịch]] Pháp.<ref>Goodman, Allan E, Politics in War: The Bases of Political Community in South Vietnam, page 20, Harvard University Press, 1973</ref>
 
Chính Hội đồng này sang tháng 3 đã đệ trình một kiến nghị với chữ ký của 8 ủy viên người Việt lên [[Toàn quyền Đông Dương|Cao ủyuỷ Đông Dương]] (tương đương với chức vụ Toàn quyền Đông Dương cũ) là [[đôĐô đốc]] [[Georges Thierry d'Argenlieu]] xin lập một xứ Nam Kỳ tự trị.<ref>Hoàng Cơ Thụy. Trang 2089.</ref> Cédile tỏ rõ ý định ủng hộ ý đồ "Nam Kỳ tự trị" và hậu thuẫn những đảng phái thân Pháp như [[Đảng Nam Kỳ]] của Béziat để vận động công chúng. Những nhóm khác như Đông Dương Tự trị Đảng và Việt Nam Tân dân Đảng cũng ngả theo lập trường "Nam Kỳ tự trị" của Pháp. Cùng lúc đó thì [[Đảngđảng Tân Dân chủ]] của bác sĩ [[Nguyễn Văn Thinh]] tuy tham gia vào Hội đồng Tư vấn Nam Kỳ vẫn cố gắng tìm chỗ đứng riêng để thu hút các lực lượng không Việt Minh.
 
Ngày 31 Tháng 5, 1946 Hội đồng tư vấn Nam Kỳ lấy tên mới là Hội đồng Nam Kỳ (''(Conseil de Cochinchine)'') và tăng số ủy viên lên 42 người.
 
Trong khi [[Hội nghị Fontainebleau 1946|Hội nghị Fontainebleau]] sắp diễn ra ở Pháp thì Cao ủy Đông Dương là d'Argenlieu đơn phương tán thành việc thành lập Cộng hòa tự trị Nam Kỳ ngày [[27 tháng 5]] năm [[1946]] và ra tuyên cáo ngày [[1 tháng 6]] trước đám đông tụ tập ở [[Nhà thờ chính tòa Đức Bà Sài Gòn|Nhà thờ Đức Bà]], Sài Gòn. Ngày [[5 tháng 6]], tổngTổng trưởng Pháp [[Marius Moutet]] chấp thuận hành xử của d'Argenlieu để "bảo vệ quyền lợi của dân tộc Nam Kỳ".<ref>Hoàng Cơ Thụy. Trang 2102.</ref> Cũng vào đầu tháng 6, bác sĩ [[Nguyễn Văn Thinh]] được đề cử làm [[Thủ tướng]] Chính phủ Cộng hòa Nam Kỳ tự trị. Ủy viên Cédile liền ký với tân Thủ tướng một hiệp ước nhìn nhận xứ Nam Kỳ là một xứ tự do, riêng biệt trong khuôn khổ của [[Liên bang Đông Dương]].
 
Sau đó, báo Cứu quốc (Việt Minh) phản hồi: "''Chúng tôi mong đô đốc Đác giăng li ơ ra lệnh hạ màn cái trò hề vô vị "Chính phủ Cộng hòa Nam Kỳ" đó đi. Nếu người Pháp cần phải thử xem Nam bộ có phải là đất Việt Nam không? Thì cứ mở cuộc trưng cầu dân ý cho công bằng. Tại sao lại một chính phủ tự trị rồi mới trưng cầu dân ý? Phải chăng người ta muốn đặt dân Việt Nam vào một việc dĩ nhiên? việc lập một chính phủ tự trị ở giữa nơi quân Pháp đóng trước khi mở cuộc trưng cầu dân ý để lộ ra một cách vụng về cái ý muốn chia sẻ nước Việt Nam. Việc lập chính phủ bù nhìn ấy làm cho người ta cảm thấy người Pháp muốn dùng bọn bù nhìn uy hiếp dân chúng trong cuộc trưng cầu dân ý<ref>Cứu quốc 29-5-1946</ref>. Ban Thường trực Quốc hội ra phản đối chính thức. Đoàn đại biểu Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hội nghị Fontainebleau phản đối. Báo Độc lập ngày 18 tháng 7 năm 1946 bình luận "Ở Cà Mâu, bọn Abalain, Guillemet chẳng đếm xỉa gì đến chính phủ bù nhìn Quisling Nguyễn Văn Thinh cả... Đồng thời ở khắp tỉnh, quận, tổng, làng ở Nam Bộ, Pháp thâu dụng một bọn cướp khác. Bọn này giả danh lập Mặt trận bình dân...''"
 
== Giải thể ==
Bác sĩ Nguyễn Văn Thinh được đề cử làm Thủ tướng nhưng chỉ được ít lâu thì ông [[tự sát]]. Thay ông là bác sĩ [[Lê Văn Hoạch]] rồi [[Nguyễn Văn Xuân (trung tướng)|Nguyễn Văn Xuân]]. Trong thời gian này, để thu hút sự ủng hộ của dân chúng đối với nhà nước Cộng hòa tự trị Nam Kỳ mới thành lập, một số người cổ động cho khẩu hiệu "Xứ Nam Kỳ của người Nam Kỳ".
 
Tình hình chính trị tại Nam Kỳ thời điểm này rất phức tạp. Có nhiều phe nhóm khác nhau cùng tồn tại. Các phe phái cố gắng củng cố quyền lực riêng như [[Năm Lửa|Trần Văn Soái]] (Năm Lửa) chiếm đóng Cái Vồn (Cần Thơ), [[Lâm Thành Nguyên]] (Hai Ngoán) giữ Cái Dầu (Châu Đốc), [[Ba Cụt|Lê Quang Vinh]] (Ba Cụt) giữ Thốt Nốt (Long Xuyên), [[Nguyễn Giác Ngộ]] đặt bản doanh ở Cao Lãnh (Kiến Phong), Cao Đài cát cứ ở [[Tây Ninh]][[Bình Xuyên]] của [[Bảy Viễn|Lê Văn Viễn]] (Bảy Viễn) định doanh ở Chánh Hưng ([[Chợ Lớn]]). Đó là chưa kể đến các tổ chức chính trị như [[Việt Minh]], [[Đại Việt Quốc dân đảng|Đại Việt]], v.v. Người Pháp thì không thực lòng tái thiết trật tự hay xây dựng một xứ Nam Kỳ chân chính mà còn có dụng ý võ trang mỗi nhóm riêng, trên danh nghĩa là giữ an ninh, nhưng chủ ý là chống lại lực lượng Việt Minh. Những nhóm này thường xung đột, tranh giành quyền lực khiến tình hình thêm hỗn loạn.<ref name="Hồi ký về chiến khu An Thành">[http://www.daivietquocdandang.com/hoikyvechienkhuanthanh.htm Hồi ký về chiến khu An Thành, phần 7: Nam Kỳ Quốc, Website Đại Việt Quốc dân Đảng]</ref>
 
Theo ông Nguyễn Kỳ Nam, [[Mặt trận Quốc gia liên hiệp]], một ủy ban liên hiệp kháng chiến chống Pháp của các tổ chức cách mạng miền Nam, chủ trương chấp nhận cho bác sĩ Nguyễn Văn Thinh thành lập chính phủ lâm thời Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ vì "''nếu không có một Chính phủ ở Nam Kỳ, Nam Kỳ là lãnh thổ của Pháp, theo công pháp quốc tế, nước Pháp vẫn còn ở duyên hải Thái Bình Dương. Tiền đồ tổ quốc sẽ bị xô vào hai ngả hoặc bị đô hộ lại bởi thực dân, hoặc bị đô hộ lại bởi cộng sản quốc tế. Hai viễn tượng đều tai hại cho giống nòi.<ref>Hồi ký 1925 - 1964, tập 2, trang 346, Nguyễn Kỳ Nam, Nhật báo Dân Chủ Mới, 1964</ref>''". Nhưng người cộng sản, Việt Minh, đã tách ra sau sự kiện này, Hội Liên hiệp quốc dân ra đời trong hoàn cảnh đó. Theo kế hoạch của Mặt trận Quốc gia liên hiệp, họ sẽ đưa bác sĩ [[Lê Văn Hoạch]], người của Mặt trận, chính thức thành lập chính phủ Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ thay thế chính phủ của bác sĩ Thinh. Cuối cùng Mặt trận sẽ ủng hộ Thiếu tướng [[Nguyễn Văn Xuân (trung tướng)|Nguyễn Văn Xuân]] thành lập Chính phủ [[Cộng hòa Nam Phần Việt Nam]] làm tâm điểm hoạt động chính trị cho các đảng phái quốc gia để đi đến thống nhất dân tộc. Chính phủ Cộng hòa Nam Phần Việt Nam do Nguyễn Văn Xuân lãnh đạo sẽ tạo ra thế cân bằng với chính phủ [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] do Hồ Chí Minh lãnh đạo. Chính phủ này sẽ được thay thế bằng chính phủ [[Quốc gia Việt Nam]] do cựu hoàng [[Bảo Đại]] lãnh đạo. Đây là một giai đoạn để đi đến sự đoàn kết cuối cùng của dân tộc đúng với lập trường của Mặt trận. Mặt trận ủng hộ việc thành lập [[Cộng hòa Vệ binh Việt Nam]] thuộc Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ. Quân đội Cao Đài là thành viên của Mặt trận được phép nhận khí giới của Pháp để lập quân đội làm nền tảng cho quân đội quốc gia sau này.<ref>Hồi ký 1925 - 1964, tập 2, trang 346-347, Nguyễn Kỳ Nam, Nhật báo Dân Chủ Mới, 1964</ref>
 
Ngày [[19 tháng 12|19 Tháng Chạp]] năm [[1947]] Thủ tướng Nguyễn Văn Xuân bay sang [[Hồng Kông|Hương Cảng]] yết kiến Cựu hoàng [[Bảo Đại]] và xác nhận ý định thống nhất Nam Kỳ vào nước Việt Nam và mời cựu hoàng ra chấp chánh hầu điều đình tìm một giải pháp thứ ba ngoài Pháp và [[Việt Minh]]. Việc giải thể Cộng hòa tự trị Nam Kỳ mãi đến ngày [[8 tháng 3|8 Tháng Ba]] năm [[1949]] mới bắt đầu theo Hiệp ước Élysées giữa tổngTổng thống Pháp [[Vincent Auriol]] và Bảo Đại. Theo đó thì Pháp công nhận nước Việt Nam thống nhất.<ref name="45-54">[http://www.tinparis.net/vanhoa/vh_9nambai6tovu.html 45-54 Chín năm khói lửa, sự thất bại của một chiến lược, Tô Vũ]</ref>
Ngày [[23 tháng 4]] năm 1949 Nam Kỳ mở cuộc bầu cử Quốc hội chọn 16 [[hạ viện|dân biểu]] Pháp và 48 dân biểu người Việt. Quốc hội này đã biểu quyết chấm dứt "nước Nam Kỳ" và hiệp nhất vào nước Việt Nam,<ref name="45-54"/> để sau đó lập ra chính phủ [[Quốc gia Việt Nam]].
 
Cuối cùng ngày [[22 tháng 5]] năm [[1949]], Quốc hội Pháp chính thức bỏ phiếu thông qua việc sáp nhập Nam Kỳ vào [[Quốc gia Việt Nam]].
 
Phản ứng trước sự thành lập Quốc gia Việt Nam, Chính phủ [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] tuyên bố với thế giới chỉ có Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là chính phủ hợp pháp duy nhất của toàn thể nhân dân Việt Nam. Tuyên bố trên nhanh chóng nhận được sự ủng hộ khi vào ngày 18-1-1950, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và tiếp sau đó là Liên Xô công nhận và đặt quan hệ ngoại giao với Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.<ref>http://www.baodanang.vn/channel/5434/200907/nhan-55-nam-hoi-nghi-va-hiep-dinh-geneve-20-7-1954-20-7-2009-goc-khuat-trong-hoi-nghi-va-hiep-dinh-geneve-1989493/</ref>
 
==Quốc kỳ và Quốc ca==
Từ ngày [[1 tháng 6]], quốc gia này dùng quốc kỳ nền vàng, với 3 sọc xanh vắt ngang ở giữa. Ý nghĩa của lá cờ là tượng trưng ba con sông [[sông: Đồng Nai|Đồng Nai]], [[Sông Tiền|Tiền Giang]][[Sông Hậu|Hậu Giang]] ([[xanh lam|màu xanh lam]]) trên đất Nam Kỳ.<ref>Hoàng Cơ Thụy. Trang 2012.</ref> Dư luận bấy giờ không ưa lá cờ này vì cho rằng màu sắc không hợp nhãn quan nên biếm gọi là "cờ sốt rét".<ref name="ngochuy">[http://vietnam.ca/vi/lich-su-van-hoa/115-quoc-ky-va-quoc-ca-viet-nam.html Quốc kỳ và quốc ca Việt Nam, Nguyễn Ngọc Huy]</ref>
 
Lá cờ này tồn tại được 2 năm cho đến khi chính quyền Cộng hòa tự trị Nam Kỳ giải thể và sát nhập vào [[Quốc gia Việt Nam]] do cựu hoàng Bảo Đại đứng đầu ngày [[2 tháng 6]] năm [[1948]].
 
Về [[quốc ca]], bản nhạc này lấy tám câu đầu của ''[[Chinh phụ ngâm]]'' làm lời ca, bị công luận cười chê vì nội dung lấy lời than khóc của một người vợ nhớ chồng mà lại đem làm lời ca.<ref name="namkyquoc">[http://www.hoahao.org/D_1-2_2-188_4-2483_5-3_6-1_17-9_14-2/ Nguyễn Long Thành Nam, Phật giáo Hòa Hảo trong lòng lịch sử dân tộc, Phần 4: Phật giáo Hòa Hảo và cách mạng, Chương 10: Sơ lược diễn tiến đấu tranh tại miền Nam Việt Nam, Phần 7: Nam Kỳ Quốc, Tập san Đuốc Từ Bi, năm 1991]</ref> Tác giả của bài này là Võ Văn Lúa.<ref>[http://www.truclamyentu.info/tlls_lichsuvietnamcandai/quoccavietnam1.htm Âm nhạc Việt Nam cận đại--Quốc ca Việt Nam]</ref>
 
==Chính phủ==
Chính phủ Cộng hòa tự trị Nam Kỳ hay còn gọi tên khác là "Nam Kỳ tự trị", về danh nghĩa được Hội đồng Nam Kỳ thành lập ngày [[27 tháng 5]] năm [[1946]], dưới sự "sắp đặt" của [[Jean Marie Arsène Cédile]]<ref name="giap" /> (Ủy viên cộng hòa Pháp tại Nam Bộ) và [[Georges Thierry d'Argenlieu]]<ref>Lịch sử Tây Nam Bộ kháng chiến, Tập 1 (1945-1954), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, 2010</ref> (Cao ủy Pháp tại Đông Dương). Đây được xem là một chiêu bài chủ đạo của Pháp nhằm tách Nam Kỳ ra khỏi Việt Nam.<ref name="giap">Đại tướng [[Võ Nguyên Giáp]], Tổng tập hồi ký, ''Những năm tháng không thể nào quên'', trang 279, Nhà xuất bản Trẻ, Hà Nội.</ref> Tuy nhiên, chính quyền này bị công luận cho là "bù nhìn" và ly khai, phá hoại việc đất nước thống nhất, nên chỉ tồn tại trong thời gian ngắn rồi bị giải thể.
 
Chính phủ Cộng hòa tự trị Nam Kỳ là một Chính phủ lâm thời thân Pháp có quyền lực nhỏ bé. Cộng hòa tự trị Nam Kỳ không được công luận ủng hộ. Người Pháp cũng không tin tưởng giao thực quyền cho Chính phủ này. Vì những lý do đó Chính phủ Cộng hòa tự trị Nam Kỳ có thể được xem là một thất bại.<ref>Stein Tonnesson, Vietnam 1946: How the War Began, University of California Press, 2010, trích: "''In Saigon, French authorities established a provisional Cochinchinese governmanet, but inasmuch as an overwhelming majority of southerners favored national unification, the provisional government only represented a tiny, wealthy, pro-French minority. It faced a hostile public opinion and an increasingly powerful guerrilla movement, led by the Vietminh in cooperation with the powerful religious sets. The French never trusted the Cochinchinese government enough to give it real power. The experiment Cochinchinese autonomy thus proved a failure.''"</ref>
 
Đứng đầu Chính phủ là Thủ tướng do Hội đồng Cố vấn Nam Kỳ bầu lên. Hội đồng này do Ủy viên Cộng hòa Pháp, chức danh mới của Thống đốc Nam Kỳ, tuyển chọn. Người đó là [[Jean Marie Arsène Cédile]], nắm quyền ''an ninh'' bên trong và bên ngoài nước ''Cộng hòa''.<ref name="a" /> Ngoài ra Cao ủy Pháp tại Đông Dương (chức danh mới của [[Toàn quyền Đông Dương]]) còn có quyền phê chuẩn hoặc bác bỏ mọi bổ nhiệm của Thủ tướng.<ref>Hammer, Ellen. ''Struggle for Indochina, 1940-1955''. Stanford, CA: Stanford University Press, 1955. tr 169</ref>
 
Khi Chính phủ tự trị Nam Kỳ được thành lập, ngoài các cuộc xung đột vũ trang ở Nam Bộ, Pháp đã nhiều lần gây hấn với Chính quyền nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa bằng việc tố cáo [[Ủy ban Hành chính lâm thời Nam Bộ]] là bất hợp pháp. Cao ủy Pháp tại Đông Dương thông báo với Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa rằng Nam Bộ là thuộc địa của Pháp do đó chỉ Quốc hội Pháp mới có thể quyết định sự thay đổi chính thể tại Nam Kỳ dựa trên kết quả của một cuộc trưng cầu ý dân tại Nam Kỳ. Đáp lại những tuyên bố gây hấn của Pháp về tính hợp pháp của Ủy ban Hành chính lâm thời Nam Bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trả lời cao ủy Pháp d'Argenlieu rằng ủy ban này được thành lập từ tháng 8/1945 dưới quyền chỉ huy của Chính phủ trung ương, ủy ban này được Hiệp định sơ bộ 6-3 và Tạm ước 14-9 công nhận.<ref name="a">Đại tướng [[Võ Nguyên Giáp]], Tổng tập hồi ký, ''Những năm tháng không thể nào quên'', trang 335, 336, Nhà xuất bản Trẻ, Hà Nội.</ref>
 
Chính phủ Nam Kỳ trải qua cải tổ nhiều lần:
* ''Chính phủ lâm thời ở Nam Kỳ ([[từ 26 tháng 3]] nămđến [[1946]] - [[31 tháng 5]] năm [[1946]])
* Chính phủ Cộng hòa Nam Kỳ tự trị ([[từ 1 tháng 6]] năm [[1946]] -đến [[7 tháng 10]] năm [[1947]])
* Chính phủ Cộng hòa Nam Phần Việt Nam ([[từ 8 tháng 10]] năm [[1947]] -đến [[27 tháng 5]] năm [[1948]])
 
Ngày [[27 tháng 5]] năm [[1948]], thủTrung tướng [[Nguyễn Văn Xuân (trung tướng)|Nguyễn Văn Xuân]] trở thành thủThủ tướng của [[Chính phủ Trung ương lâm thời Việt Nam]] (''(Provisional Central Government of Vietnam'').
 
===Thủ tướng===
{|class= "wikitable"
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="2" width="650px"
|-
! valign=top style="width:50px" | Thứ tự
!width= "1%" |Stt
! valign=top style="width:130px" | Tên
!width= "23%" |Họ và tên
! valign=top style="width:130px" | Từ
!width= "24%" |Thời gian tại nhiệm
! valign=top style="width:130px" | Đến
! valignwidth=top style="width:210px20%" | Chức vụ
!Chú thích
|- bgcolor= "#FFE8E8"
| || ''[[Nguyễn Văn Thinh]] || ''[[26 tháng 3]] năm [[1946]] || ''[[31 tháng 5]] năm [[1946]] || ''Thủ tướng lâm thời
|
|- bgcolor="#FFE8E8"
|<center> 1 || ''[[Nguyễn Văn Thinh]] || [[1 tháng 6]] năm [[1946]] || [[10 tháng 11]] năm [[1946]] || Thủ tướng''
|<center> 26/03 - 31/05/1946
|- bgcolor="#FFE8E8"
|<center> Thủ tướng lâm thời
| 2 || [[Lê Văn Hoạch]] || [[29 tháng 11]] năm [[1946]] || [[29 tháng 9]] năm [[1947]] || Thủ tướng
|
|- bgcolor="#FFE8E8"
|- bgcolor= "#FFE8E8"
| 3 || [[Nguyễn Văn Xuân (trung tướng)|Nguyễn Văn Xuân]] || [[8 tháng 10]] năm [[1947]] || [[27 tháng 5]] năm [[1948]] || Thủ tướng
|<center> 1
|- bgcolor="#FFE8E8"
|<center> [[Nguyễn Văn Thinh]]<br>''(1988 - 1946)
|<center> 01/6 - 10/11/1946
|<center> Thủ tướng
|
|- bgcolor= "#FFE8E8"
|<center> 2
|<center> [[Lê Văn Hoạch]]<br>''(1896 - 1978)
|<center> 29/11/1946 - 29/09/1947
|<center> nt
|
|- bgcolor= "#FFE8E8"
|<center> 3
|<center> [[Nguyễn Văn Xuân (trung tướng)|Nguyễn Văn Xuân]]<br>''(1892 - 1989)
|<center> 08/10/1947 - 27/05/1948
|<center> nt
|
|-
|}
 
==Lập trường của [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]]==
Ban đầu, [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] chấp nhận giải pháp lập một Chính phủ chung cho Bắc và Trung Kỳ, còn vấn đề Nam Kỳ sẽ giải quyết bằng một cách trưng cầu dân ý tuy nhiên do sự đàn áp của Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ với những người kháng chiến ủng hộ chính phủ Trung ương Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nên Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từ chối giải pháp này. Điều này được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định trong cuộc phỏng vấn với ông Vaxiđép Rao, thông tín viên hãng Reuter vào tháng 5-1947 rằng: ''"Trước kia, chúng tôi đã bằng lòng nhận phương sách đó. Ngày nay, chúng tôi không thể nhận được nữa, đồng bào chúng tôi ở Nam Kỳ đã chịu sự hy sinh to lớn để được ở trong Tổ quốc Việt Nam. Chúng tôi không thể phản bội họ được."'' Cũng theo chính Chủ tịch Hồ Chí Minh, ''Thống nhất nghĩa là một Chính phủ Trung ương, một Nghị viện Trung ương cho toàn quốc, Nam Kỳ, Trung Kỳ, Bắc Kỳ sẽ có cơ quan hành chính tự trị riêng, do nhân dân mỗi kỳ bầu lên theo chế độ dân chủ và dưới sự kiểm soát của Chính phủ Trung ương''<ref>{{chú thích web | url = http://bqllang.gov.vn/tin-tuc/tin-tong-hop/1363-nh-ng-cu-c-tr-l-i-ph-ng-v-n-bao-chi-c-a-ch-t-ch-h-chi-minh-ph-n-1.html | tiêu đề = Những cuộc trả lời phỏng vấn báo chí của Chủ tịch Hồ Chí Minh (Phần 1) | author = | ngày = | ngày truy cập = 14 tháng 11 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
BanBên đầucạnh đó, [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] chấp nhận giải pháp lập một Chính phủ chung cho Bắc và Trung Kỳ, còn vấn đề Nam Kỳ sẽ giải quyết bằng một cách trưng cầu dân ý tuy nhiên do sự đàn áp củacoi Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ vớichỉ những người kháng chiến ủng hộmột chính phủ Trung ươngnhìn [[Việt Namchẳng Dânthể chủgiải Cộngquyết hòa]]được nênvấn Việtđề Nam Dân chủ Cộng hòa từ chối giải pháp này. Điều này được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định trong cuộc phỏng vấn với ông Vaxiđép Rao, thông tín viên hãng Reuter vào tháng 5-1947 rằng: ''"TrướcChính kia,phủ chúng tôinhìn đã bằng lòng nhận phương sách đó. NgàyNam nayBộ, chúng tôiđã không thểgiải nhậnquyết được nữa, đồng bàochỉ chúnglàm tôikéo dài Namcuộc Kỳchiến đãtranh chịu sựngǎn hytrở sinhsự tothân lớnthiện đểgiữa đượchai dân trong Tổ quốctộc Việt Nam. Chúng tôi không thể phản bội họ được.Pháp"'' Cũng theo chính Chủ tịch Hồ Chí Minh, ''Thống nhất nghĩa là một Chính phủ Trung ương, một Nghị viện Trung ương cho toàn quốc, Nam Kỳ, Trung Kỳ, Bắc Kỳ sẽ có cơ quan hành chính tự trị riêng, do nhân dân mỗi kỳ bầu lên theo chế độ dân chủ và dưới sự kiểm soát của Chính phủ Trung ương''<ref>{{chú thích web | url = http://bqllang.gov.vn/tin-tuc/tin-tong-hop/13631369-nh-ng-cu-c-tr-l-i-ph-ng-v-n-bao-chi-c-a-ch-t-chbac-h-chi-minh-ph-n-12.html | tiêu đề = Những cuộc trả lời phỏng vấn báo chí của Chủ tịchBác Hồ Chí Minh (Phần 12) | author = | ngày = | ngày truy cập = 14 tháng 11 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
Bên cạnh đó, [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] coi Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ chỉ là một chính phủ bù nhìn và chẳng thể giải quyết được vấn đề gì. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: ''"Chính phủ bù nhìn ở Nam Bộ, nó đã không giải quyết được gì, mà chỉ làm kéo dài cuộc chiến tranh và ngǎn trở sự thân thiện giữa hai dân tộc Việt – Pháp"''<ref>{{chú thích web | url = http://bqllang.gov.vn/tin-tuc/tin-tong-hop/1369-nh-ng-cu-c-tr-l-i-ph-ng-v-n-bao-chi-c-a-bac-h-ph-n-2.html | tiêu đề = Những cuộc trả lời phỏng vấn báo chí của Bác Hồ (Phần 2) | author = | ngày = | ngày truy cập = 14 tháng 11 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
 
Theo báo Cứu quốc, Hội nghị của chínhChính phủ Nguyễn Văn Xuân là một hội nghị ''"của bọn Việt gian"'', là một ''"cuộc hội đồng chuột"'' như Hội nghị 19/12/1947 tại Hồng Kông nhằm lòe bịp nhân dân Việt Nam và dư luận thế giới. Quyết nghị và thông cáo của hội nghị này là quyết nghị bán nước.<ref>http://baochi.nlv.gov.vn/baochi/cgi-bin/baochi?a=d&d=WNyf19471126.2.1&e=-------vi-20--1--txt-IN------#</ref>
 
==Tham khảo==
* Goodman, Allan E. ''Politics in War''. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1973.
* Hoàng Cơ Thụy. ''Việt sử khảo luận''. Paris: Nam Á, 2002.
 
==Chú thích==
{{thamTham khảo|2}}
 
==Xem thêm==
* {{chính|Lịch sử Việt Nam}}
{{start box}}
{{Thứ tự chức vụ
|chức vụ = Cộng hòa tự trị Nam Kỳ
|năm = [[1946]]-[[1948]]
|trước = [[Nam Kỳ]]<br />[[Nam Bộ Việt Nam|Nam Bộ]]
|sau = [[Quốc gia Việt Nam]]}}
{{end box}}
 
[[Thể loại: Cựu quốc gia trong lịch sử Việt Nam|N]]
[[Thể loại: Cộng hòa tự trị Nam Kỳ|N]]
[[Thể loại: Chính trị Chiến tranh Đông Dương]]
[[Thể loại: Cựu thuộc địa của Pháp|N]]