Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Xứ Nghệ”

** năm [[Lê Thánh Tông|Hồng Đức]] thứ 21 (1490) đổi làm xứ: Xứ Nghệ

*:Lúc bấy giờ, Xứ Nghệ gồm 9 phủ:

*# [[Diễn Châu (phủ)|Phủ Diễn Châu]] quản lĩnh 2 huyện: Đông Thành ([[Yên Thành]] và [[Diễn Châu]]) và [[Quỳnh Lưu]] (huyện [[Quỳnh Lưu]] và đông huyện [[Nghĩa Đàn]] hiện nay)

*# [[Trà Lân (phủ)|Phủ Trà Lân]] quản lĩnh 4 huyện: [[Kỳ Sơn, Nghệ An|Kỳ Sơn]] (đầu thế kỷ 19 gồm 5 tổng: Cổ Khuông, [[Chiêu Lưu]], Nhân Lý (nay khoảng các xã [[Bắc Lý, Kỳ Sơn, Nghệ An|Bắc Lý]], [[Mỹ Lý]]), Đỗ Lãng, Hiếu Kiệm (nay khoảng xã [[Hữu Kiệm]])), [[Tương Dương, Nghệ An|Tương Dương]] (đầu thế kỷ 19 gồm 3 tổng Cẩm Dã, Yên Lòng Bán, Tứ Dương), Vĩnh Khang (tức Vĩnh Hòa, đầu thế kỷ 19 gồm 3 tổng: Phi Cốc, Thanh Nhuế, Huyền Lãng) và Hội Ninh (tức Hội Nguyên, đầu thế kỷ 19 gồm 3 tổng Bàu Lá, [[Nga My, Tương Dương|Nga My]], [[Bình Chuẩn, Con Cuông|Bình Chuẩn]]).

*# [[Bồn Man|Phủ Trấn Ninh]] tức là đất [[Bồn Man]] xưa, người bản xứ gọi là Mường Bồn, (phần đất nay thuộc tỉnh [[Xiengkhuang|Xiêng Khoảng]] Lào). Năm 1479 [[Cầm Công]] vua Bồn Man chống lại Đại Việt, [[Lê Thánh Tông]] thân chinh tiến đánh thu phục Bồn Man sáp nhập vào Đại Việt đổi thành Trấn Ninh trực thuộc Hoan Châu và cho thổ quan là [[Cầm Lư]] làm tù trưởng. Về sau lấy thêm đất Hô Mường ở phía Bắc, tức là đất thuộc [[Lan Xang|Lão Qua]] xưa (Hô Mường ([[Huameuang]]) vùng đất nay là tỉnh [[Huaphanh|Hủa Phăn]] Lào). Phía Tây Trấn Ninh tiếp giáp với Ai Lao.<ref>Lịch triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú, tập 1, Dư địa chí, Nghệ An, trang 80.</ref>

*# [[Phủ Ngọc Ma]] quản lĩnh 1 châu: [[Trịnh Cao]] (Trịnh Cao chưa xác định được ở đâu, có thể hiện nay thuộc tỉnh [[Borikhamxay|Bô Ly Khăm Xay]] [[Lào]] (vùng giáp ranh với Việt Nam như: [[viengthong, Borikhamxay|huyện Viengthong]])). Theo [[Phan Huy Chú]] thì phủ Ngọc Ma cùng phủ Quỳ Châu ở phía tây trấn Nghệ An, nối liền với xứ [[Lào|Ai Lao]]. Năm 1827 phủ Ngọc Ma được đổi thành phủ Trấn Định và gộp thêm các châu Cam Môn, Cam Cát, Cam Linh (tức Phàm Linh, theo [[Nguyễn Văn Siêu]]).<ref>[[Lịch triều hiến chương loại chí]], Phan Huy Chú, tập 1, Dư địa chí, Nghệ An, trang 79.</ref> (Cam Môn thuộc đất tỉnh [[Khammuane|Khăm Muộn]] [[Lào]], Cam Cát tức [[Khamkeuth|Khamkheuth]] tỉnh [[Borikhamxay|Bô Ly Khăm Xay]] Lào, Phàm Linh nay là khoảng vùng [[Pakkading]] tỉnh Bô Ly Khăm Xay Lào). Cam Cát và Cam Môn là những vùng đất tiếp giáp với địa bàn huyện [[Hương Sơn]] tỉnh [[Hà Tĩnh]] ngày nay, vì theo Nguyễn Văn Siêu thì: "''...Năm Minh Mạng thứ 21 (1840), thổ mục và thổ dân 2 huyện Cam Môn, Cam Cát đến trú ngụ ở địa bàn huyện Hương Sơn, nhân thế cho chúng chia thuộc vào phủ Đức Thọ''"<ref>Đại Việt địa dư toàn biên, trang 238.</ref>.