Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trần Quang Khải”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Bản thân ông cũng là 1 danh tướng, công thần, ko cần phải lấy Trần Quốc Tuấn là chuẩn để đối chiếu.
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 16:
'''Trần Quang Khải''' ([[chữ Hán]]: 陳光啓; [[tháng 10]] âm lịch năm [[1241]] – [[26 tháng 7]] dương lịch năm [[1294]]), hay '''Chiêu Minh Đại vương''' (昭明大王), là một nhà chính trị, quân sự, tôn thất hoàng gia [[Đại Việt]] thời [[nhà Trần|Trần]]. Ông làm đến chức [[Tể tướng]] đời [[Trần Thánh Tông]], [[Trần Nhân Tông]] và [[Trần Anh Tông]], coi cả mọi việc trong nước.
 
Trong [[Chiến tranh Nguyên Mông-Đại Việt lần 2|kháng chiến]] chống [[đế quốc Mông Cổ|Nguyên-Mông]] (1285), Hoàng đế Trần Nhân Tông phong ông chức [[Thượng tướng]] [[Thái sư]]; ông giữ vai trò nổi bật trong trận phòng thủ [[Thanh Hóa]], [[Nghệ An]] và trận đánh tan quân Nguyên tại [[Chương Dương Độ]]. TheoÔng được Trần Thánh Tông khen là người bề tôi trung hiếu;{{sfn|Nhiều tác giả|1999|pp=399-416.}} ngoài ra, sách ''[[Lịch triều hiến chương loại chí]]'' của [[Phan Huy Chú]] ghi nhận: ''"Công lao thu phục được nước, ông đứng thứ nhất"''. Ông còn là người học rộng, giỏi thơ phú, có làm ''[[Lạc Đạo tập]]'' lưu lại ở đời{{sfn|Phan Huy Chú|2007a|p=263}}.
 
==Thân thế==
Trần Quang Khải sinh vào [[tháng 10]] âm lịch, năm Thiên Ứng Chính Bình thứ 10 ([[1241]]). Ông là con thứ ba của vua [[Trần Thái Tông]], mẹ là [[Thuận Thiên (hoàng hậu)|Thuận Thiên hoàng hậu]] Lý thị (con gái trưởng [[Lý Huệ Tông]]). Ông là em cùng mẹ với thái tử Trần Hoảng, tức vua [[Trần Thánh Tông]].{{sfn|Nhiều tác giả|1993|p=166}} Người anh đầu của hai ông là Tĩnh Quốc đại vương [[Trần Quốc Khang]], dù cùng mẹ sinh và được Thái Tông nhận làm con, nhưng thật ra là con của Khâm Minh Đại vương [[Trần Liễu]].
 
''[[Đại Việt Sử ký Toàn thư]]'', bộ quốc sử Đại Việt được biên soạn vàonăm [[1479]] (thời [[nhà Hậu Lê|Hậu Lê]]), đã để lại 1 chi tiết về thời niên thiếu của Trần Quang Khải:{{sfn|Nhiều tác giả|1993|p=205}}
:''"Quang Khải lúc mới sinh, phát chứng kinh suýt chết, Thái Tông lấy áo của [[Trần Thừa|Thượng hoàng]] và thanh gươm báu truyền quốc để bên cạnh rồi bảo ông: "Nếu sống lại, sẽ ban cho những thứ này".''
:''Đến khi sống lại, Thái Tông nói:''
:''"Gươm báu truyền quốc, không thể trao bừa, chỉ ban cho áo của Thượng hoàng thôi".''
 
== Tể tướng nhàĐại TrầnViệt ==
Từ nhỏ, ông đã được Trần Thái Tông phong tước '''Chiêu Minh vương''' (昭明王) và cho thụ giáo với Hàn lâm viện học sĩ kiêm Quốc sử Viện giám tu, [[Bảng nhãn]] [[Lê Văn Hưu]]<ref name="vanhoc">[http://vanhocquenha.vn/view.asp?n_id=3868&n_muctin=31 Về Độc Lập chiêm ngưỡng Chiêu Minh đại vương và Phụng Dương công chúa]</ref>. Sử chép ông là người có học thức, hiểu tiếng nói của các bộ tộc ít người.<ref name="DVSKTTb">ĐVSKTT - Trần Anh Tông bản kỷ: ''Mùa thu, tháng 7, ngày mồng 3, Thượng tướng thái sư Chiêu Minh Đại Vương Quang Khải mất, thọ 54 tuổi....Quang Khải có học thức, hiểu tiếng nói của các phiên...''</ref>
 
Năm Nguyên Phong thứ 8 ([[1258]]), ông được gả [[Phụng Dương|Phụng Dương công chúa]], con gái của Thái sư Khâm Thiên đại vương [[Trần Nhật Hiệu]], ban cho thái ấp Độc Lập, phủ Thiên Trường (nay thuộc xã Mỹ Thành, huyện [[Mỹ Lộc]], tỉnh [[Nam Định|Nam Ðịnh]])<ref name="vanhoc"/>. Cùng năm, vua Trần Thái Tông nhường ngôngôi cho thái tử Trần Hoảng, tức Trần Thánh Tông, rồi lên làm [[thái thượng hoàng]]. Tân quân Trần Thánh Tông phong cho Quang Khải tước '''Chiêu Minh Đại vương''' (昭明大王)<ref>[[Ngô Tất Tố]], "Việt Nam Văn Học: Văn Học Đời Trần", Nhà xuất bản Đại Nam, Khai Trí, Sàigòn, 1960, trang 82</ref>.
 
Năm Thiệu Long năm thứ 4 ([[1261]]), ôngTrần đượcThánh Tông phong Trần Quang Khải làm [[Thái úy]],; ông chính thức tham gia công việc triều chính khi vừa 20 tuổi. Theo ''Đại Việt Sử chép: Toàn thư''"Bấy giờ, anhThánh vuaTông có người anh Tĩnh Quốc đại vương [[Trần Quốc Khang|Quốc Khang]] lớn tuổi hơn, nhưng không có tài năngcán tầmđặc thườngbiệt, nên phongnhà vua cho '''Quang Khải''' làm tướng"''đại thần.<ref name="DVSKTTc">Đại Việt Sử ký Bản kỷ Toàn thư, Quyển V, Kỷ Nhà Trần, Thánh Tông Hoàng đế</ref>. Năm Thiệu Long năm thứ 8 ([[1265]]), ôngnhà đượcvua lại phong Quang Khải làm Thượng tướng, vào trấn thủ [[Nghệ An]]. Trại trạng nguyên [[Bạch Liêu]] là môn khách của ông<ref name="DVSKTTc"/>.
 
Đầu năm Thiệu Long năm thứ 14 ([[1271]]), ông làm ''Tướng quốc thái úy'', trở thành đại thần đầu triều nắm giữ việc nước<ref name="DVSKTTc"/>, đứng trên cả Hưng Đạo vương [[Trần Quốc Tuấn]].