|
<!-- Đoạn đầu này được dịch từ phiên bản tiếng Anh, các nguồn đều có bên tiếng Anh nhưng phần mở đầu chỉ là bản tóm tắt lại của toàn bài nên không cần ngắn nguồn (bên tiếng Anh quyết định) -->
'''Minnesota''' ({{IPAc-en|audio=en-us-Minnesota.ogg|m|ɪ|n|ɨ|ˈ|s|oʊ|t|ə}}; [[tiếng Anh Mỹ miền Trung-Mỹ|bản địa]] {{audio-IPA|en-us-Minnesota-1.ogg|[ˌmɪnəˈso̞ɾə]|help=no}}) là một tiểu bang vùng Trung Tây của [[Hoa Kỳ]]. Minnesota được thành tiểu bang thứ 32 của Hoa Kỳ vào ngày 11 tháng 5 năm 1858. Nó được tạo ra từ lãnh thổ của Minnesota và Wisconsin. Cái tên ''Minnesota'' bắt nguồn từ tên ''mini sota'' trong [[tiếng Sioux|tiếng Dakota]] cho [[sông Minnesota]], nghĩa là "nước trong xanh."<ref>{{chúChú thích web | url = https://filemaker.cla.umn.edu/dakota/browserecord.php?-action=browse&-recid=1630 | tiêu đề = Dakota Dictionary Online | author = | ngày = | ngày truy cập = 2 tháng 6 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref> Tiểu bang này được biết đến với cái tên nổi tiếng "10,000 hồ", ý nói có rất nhiều hồ lớn nhỏ, trên thực tế nó còn có hơn cả 10,000 hồ. Khẩu hiệu của bang là ''L'Étoile du Nord (''[[tiếng Pháp]]:'' Ngôi Sao của miền Bắc).''
Nó là tiểu bang lớn thứ 12 của Hoa Kỳ và đứng hạng 21 tính theo dân số, có 5.3 triệu người dân. Khoảng 60% dân Minnesota sống trong khu vực [[Minneapolis-Saint Paul]] [[vùng đô thị|khu đô thị]] còn được biết đến với cái tên "Thành phố sinh đôi", trung tâm thương mại, vui chơi, giáo dục, giao thông và là nhà của trung tâm nghệ thuật nổi tiếng thế giới. Phần còn lại của tiểu bang bao gồm phía tây [[Đồng cỏ (Bắc Mỹ)|đồng cỏ]], bây giờ được sử dụng cho nền công nghiệp đang phát triển mạnh. Còn [[rừng lá rụng]] (deciduous) ở phía đông nam được trồng trọt và làm nơi ở. Còn vùng rừng phía bắc dùng để [[đào mỏ]], [[lâm nghiệp]] và các hoạt động giải trí cắm trại thiên nhiên như đi rừng, bắt cá, chèo thuyền...
Minnesota được biết đến như là một nơi với xã hội, chính trị đa dạng và có tỉ lệ người dân đi bầu cử cao. Minnesota được xếp hạng một trong những tiểu bang tốt nhất ở Hoa Kỳ, và có tỉ lệ biết đọc cao. Đa số dân ở Minnesota là người có nguồn gốc [[Đức]] và [[Scandinavia]]. Tiểu bang còn được biết đến như trung tâm văn hóa của người Mỹ gốc Scandinavia. Mức độ đa dạng chủng tộc gia tăng đáng kể trong các thập kỷ gần đây. Các sắc tộc như người Mỹ gốc châu Phi, người [[Châu Á]], người Latin và Mễ đã hòa nhập với người dân bản địa Minnesota, bao gồm cả [[thổ dân châu Mỹ|người da đỏ]] như người [[Dakota people|Dakota]], [[Ojibwe]], and [[Ho-Chunk]]. Chỉ số đời sống của Minnesota là nằm trong những tiểu bang có chỉ số cao nhất ở Hoa Kỳ và tiểu bang này còn là một trong những tiểu bang có học vấn và giàu nhất Hoa Kỳ.<ref>{{chúChú thích web|last1=Frohlich|first1=Thomas|titletiêu đề=America's Most (and Least) Educated States|url=http://247wallst.com/special-report/2014/09/23/americas-most-and-least-educated-states/2/|website=24/7 WallStreet|publishernhà xuất bản=24/7 WallStreet|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 2 năm 2015}}</ref>
== Từ nguyên ==
Từ ''Minnesota'' bắt nguồn từ tên gọi [[tiếng Dakota]] của [[sông Minnesota]]: ''Mnisota''. Gốc từ ''mni'' có nghĩa là "nước." ''Mnisota'' có thể dịch thành ''nước trong'' hoặc ''nước đục'' tùy theo cách phát âm.<ref name="AHDEL">"Mnisota" ''Dakota Dictionary Online''. 2010. https://filemaker.cla.umn.edu/dakota/browserecord.php?-action=browse&-recid=1630 (September 7, 2013).</ref><ref name="mnhs-name">{{citeChú thích web | titletiêu đề = Minnesota State | publishernhà xuất bản = Minnesota Historical Society | url = http://mnplaces.mnhs.org/upham/otheritem.cfm?PlaceNameID=2007&BookCodeID=67&County=0&SendingPage=Results.cfm | accessdatengày truy cập = April 26, 2008}}</ref> Người da đỏ giải thích tên gọi cho những người da trắng định cư ban đầu bằng cách để sữa nhỏ giọt vào nước và gọi nó là ''mnisota''.<ref name="mnhs-name"/> Nhiều địa điểm trong bang có các tên gọi tương tự, như [[Minnehaha Falls]] ("nước cười" (thác)), [[Minneiska, Minnesota|Minneiska]] ("nước trắng"), [[Minneota, Minnesota|Minneota]] ("nhiều nước"), [[Lake Minnetonka|Minnetonka]] ("nước lớn"), [[Minnetrista, Minnesota|Minnetrista]] ("nước uốn"), và [[Minneapolis, Minnesota|Minneapolis]], một sự kết hợp của ''mni'' và ''polis'' (từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là "thành phố").<ref>
{{chúChú thích web | titletiêu đề = Minnehaha Creek | publishernhà xuất bản = Minnesota Historical Society | url = http://mnplaces.mnhs.org/upham/Waterway.cfm?PlaceNameID=2002&BookCodeID=9&County=27&SendingPage=Results.cfm | accessdatengày truy cập = ngày 26 tháng 4 năm 2008}}</ref>
== Địa lý ==
[[Hình:National-atlas-minnesota.png|thumb|right|cảnh đường và hồ ở Minnesota]]
Minnesota là tiểu bang xa về phía Bắc thứ nhì của Hoa Kỳ (chỉ sau [[Alaska]]). Phần đất [[Tây Bắc Angle]] cô lập trong [[Hồ của Rừng]] là phần đất duy nhất trong 48 [[Hoa Kỳ lục địa|tiểu bang liền nhau]] nằm ở trên [[vĩ tuyến 49]]. Tiểu bang là một phần của Hoa Kỳ gọi là [[Thượng Trung Tây]] và là một phần của [[Vùng Ngũ Đại Hồ]]. Nó và tiểu bang Michigan giáp với [[hồ Superior]]. Nó còn giáp vùng biển và đất liền với tiểu bang [[Wisconsin]] ở phía đông. [[Iowa]] nằm ở phía nam, [[North Dakota]] và [[South Dakota]] nằm ở phía tây và tỉnh [[Ontario]] và [[Manitoba]] của Canada nằm ở phía bắc. Với tổng diện tích 225.180 km<sup>2</sup><ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Just the Facts | url=http://www.state.mn.us/portal/mn/jsp/content.do?id=-8542&subchannel=null&sc2=null&sc3=null&contentid=536879492&contenttype=EDITORIAL&programid=536888179&agency=NorthStar| publishernhà xuất bản = Minnesota North Star (official state government site).}} Retrieved on ngày 4 tháng 7 năm 2009.</ref> hoặc khoảng 2,25% của Hoa Kỳ.<ref>
{{chúChú thích web | titletiêu đề = Facts and figures | publishernhà xuất bản = infoplease.com | url = http://www.infoplease.com/ce6/us/A0859662.html | year = 2007 |accessdatengày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008}}</ref> Minnesota là tiểu bang lớn thứ 12 của Hoa Kỳ.<ref>{{chúChú thích web| titletiêu đề = Land and Water Area of States, 2000| publishernhà xuất bản = Information Please| year = 2007| url = http://www.infoplease.com/ipa/A0108355.html | accessdatengày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008}}</ref>
=== Địa chất ===
[[Hình:StLouisRiver JayCooke.JPG|thumb|left|Lòng sông nghiêng của Thompson Formation vào [[thời kỳ Tiền Cambri|thời kỳ Trung Tiền Cambri]] trong [[Công Viên Quốc gia Jay Cooke]]<ref name="MNGeog">{{chú thích sách | last = Ojakangas | first = Richard W. |author2=Charles L. Matsch | others = Illus. Dan Breedy | title = Minnesota's Geology | year = 1982 | publisher = University of Minnesota Press | location= Minneapolis, Minnesota | isbn = 0-8166-0953-5}}</ref>]]
Minnesota chứa đựng một số trong các loại đá cổ nhất được tìm thấy trong Trái Đất, một số [[đá phiến ma]] tới 3,6 tỉ tuổi (80% tuổi của Trái Đất).<ref name="MNGeog"/><ref name=autogenerated1>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Geologic Time: Age of the Earth | publishernhà xuất bản = United States Geological Survey | datengày = ngày 9 tháng 10 năm 1997 | url = http://pubs.usgs.gov/gip/geotime/age.html | accessdatengày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008}}</ref> Vào khoảng 2,7 tỉ năm về trước, [[dung nham]] [[bazan]] chảy ra từ những vết nứt dưới lòng đáy biển vào thời kỳ ban đầu của Trái Đất; những loại đá dung nham còn lại tạo nên [[Khiên Canada]] thuộc phía đông bắc Minnesota.<ref name="MNGeog"/><ref name="Compass">{{chú thích sách | last = Breining | first = Greg | title = Compass American Guides: Minnesota, 3rd Edition | edition = 3rd |publisher = [[Fodor's|Compass American Guides]] |date=December 2005 | isbn = 1-4000-1484-0}}</ref> Nền móng của các ngọn núi lửa này và hoạt động của biển thời kỳ Tiền Cambri đã tạo nên [[Dãy Sắt]] của miền bắc Minnesota. Sau thời kỳ núi lửa hoạt động mạnh vào 1,1 tỉ năm về trước, hoạt động địa chất của Minnesota lắng đọng dần, không còn hoạt động núi lửa và sự hình thành núi nhưng nó lại nhiều lần bị biển chảy mòn vào tạo nên nhiều lớp [[đá trầm tích]].<ref name="MNGeog"/>
Vào [[Lịch sử băng hà của Minnesota|thời gian cận đại]], những tảng đá lớn với dày hơn một kilo-mét phủ hết toàn tiểu bang và hình thành địa hình của nó.<ref name="MNGeog"/> [[Thời kỳ băng hà của Wisconsin]] kết thúc cách đây 12.000 năm trước.<ref name="MNGeog"/> Những sông băng này bao phủ toàn bộ Minnesota trừ những vùng xa phía đông nam, vùng đặc trưng bởi những ngọn đồi dốc và suối chảy qua [[móng (địa chất)|móng]]. Vùng đất này được biết đến là [[khu vực tịnh]] bởi vì nó không có những sông băng di chuyển.<ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Natural history - Minnesota's geology | publishernhà xuất bản = Minnesota DNR | url = http://www.dnr.state.mn.us/snas/naturalhistory.html | year = 2008 | accessdatengày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008}}</ref> Đa số các phần còn lại của tiểu bang ngoài vùng đông bắc có it nhất 15 mét sét tảng lăn di tích còn lại sau khi thời kỳ băng hà cuối cùng kết thúc. [[Hồ Agassiz]] được hình thành ở phía tây bắc vào 13.000 năm trước. Lòng sông đó đã tạo nên thung lũng [[Sông Đỏ của phía Bắc|Sông Đỏ]] màu mỡ và sự chảy xiết của nó, [[Sông băng Warren]], tạo thành thung lũng của [[Sông Minnesota]] và hạ lưu Thượng Mississippi từ Fort Snelling.<ref name="MNGeog"/> Địa chất Minnesota khá là yên tĩnh thời nay; nó ít khi gặp phải động đất và đa số là những trận động đất nhẹ.<ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Table Showing Minnesota Earthquakes | publishernhà xuất bản = University of Minnesota, Morris | url = http://www.mrs.umn.edu/earthquakes/MNeqchart.html | accessdatengày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008 | archiveurl = http://web.archive.org/web/20080327204634/http://www.mrs.umn.edu/earthquakes/MNeqchart.html <!--Added by H3llBot--> | archivedate = ngày 27 tháng 3 năm 2008}}</ref>
[[Hình:Palisade, Shovel Point (cropped).jpg|thumb|right|[[Đầu Palisade]] ở [[Hồ Superior]] được tạo ra từ dung nham [[rhyolite]] của thời [[Precambrian]].<ref name="MNGeog"/>]]
Đỉnh cao của tiểu bang là [[Núi Đại Bàng (Minnesota)|Núi Đại Bàng]] với độ cao 701 m. Cách đó 21 km là điểm thấp nhất tiểu bang với độ cao 183 m tại bờ của Hồ Superior.<ref name="Compass"/><ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = {{convert|118|km|0|abbr=on}} SW of Thunder Bay, Ontario, Canada | work = Topographic map | publishernhà xuất bản = U.S.G.S via terraserver.microsoft.com | datengày = ngày 1 tháng 7 năm 1964 | url = http://msrmaps.com/map.aspx?t=2&s=16&lon=-90.56700164&lat=47.79184974&w=600&h=400&opt=0 | accessdatengày truy cập = ngày 13 tháng 4 năm 2010}}</ref> Tuy sự khác biệt độ cao địa hình lớn nhưng đa số địa hình của tiểu bang này là [[bán bình nguyên]].<ref name="MNGeog"/>
Hai [[đường phân thủy]] chính lưu thông với nhau ở vùng đông bắc của Minnesota thuộc vùng nông thôn [[Hibbing, Minnesota|Hibbing]], tạo ra tam [[lưu vực]]. [[Giáng thủy]] có thể luồng theo sông Mississippi xuống phía nam của [[Vịnh Mexico]], hệ thống [[Saint Lawrence Seaway]] phía đông của Đại Tây Dương hoặc [[lưu vực Hudson Bay]] đến [[Bắc Băng Dương]].<ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Continental Divides in North Dakota and North America | publishernhà xuất bản = National Atlas | datengày = ngày 2 tháng 10 năm 2007 | url = http://nationalatlas.gov/articles/geology/a_continentalDiv.html | accessdatengày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008}}</ref>
Biệt danh của tiểu bang này là ''Vùng Đất của 10.000 hồ'' không phải là biệt danh phóng đại. Minnesota có 11.842 [[Hồ Minnesota|hồ]] với diện tích ít nhất 0,040 km<sup>2</sup>.<ref name="dnr">{{chúChú thích web | titletiêu đề = Lakes, rivers & wetlands | work = MN Facts | publishernhà xuất bản = Minnesota DNR | year = 2008 | url = http://www.dnr.state.mn.us/faq/mnfacts/water.html | accessdatengày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008}}</ref> Vùng Hồ Superior thuộc Minnesota là vùng lớn nhất với diện tịch 3.896 km<sup>2</sup> và sâu nhất với độ sâu 390 m trong tiểu bang.<ref name="dnr"/> Minnesota có 6.564 sông và suối tự nhiên. Tổng chiều dài của chúng là 111.000 km.<ref name="dnr"/> [[Sông Mississippi]] bắt nguồn từ [[Hồ Itasca]] và chảy qua biên giới Iowa cách đầu nguồn 1.090 km.<ref name="dnr"/> Tiếp theo nó nhập với [[Sông Minnesota River]] tại [[Fort Snelling, Minnesota|Fort Snelling]], [[Sông St. Croix (Wisconsin-Minnesota)|Sông St. Croix]] gần [[Hastings, Minnesota|Hastings]], [[Sông Chippewa (Wisconsin)|Sông Chippewa]] tại [[Wabasha, MN|Wabasha]] và nhiều dòng suối khác. [[Sông Đỏ của miền Bắc|Sông Đỏ]], ở lòng sông của sông băng Agassiz, rút nước của cùng tây bắc của tiểu bang lên phía bắc đến Vịnh Hudson của Canada. Ước tính khoảng 42.900 km<sup>2</sup> diện tích tiểu bang là [[đất ngập nước]], nhiều nhất trong các tiểu bang trừ bang Alaska.<ref name="weatheralmanac">{{chú thích sách | last = Seeley | first = Mark W. | title = Minnesota Weather Almanac | publisher = [[Minnesota Historical Society]] press | year = 2006 | isbn = 0-87351-554-4}}</ref>
=== Hệ sinh thái ===
Minnesota có bốn khu vực sinh thái: [[prairie|''Prairie Parkland'']], ở phía tây nam và tây của tiểu bang; [[Temperate deciduous forest|''Eastern Broadleaf Forest'']] ([[Gỗ Lớn]]) ở vùng đông nam, mở rộng qua vùng eo của phía tây bắc tiểu bang, tiếp đó là vùng ''[[Tallgrass Aspen Parkland]]''; và phía bắc vùng [[Gỗ Bắc|''Laurentian Mixed Forest'']], là khu rừng chuyển tiếp đến phía bắc [[taiga]] và [[rừng]] về phía nam.<ref>[http://files.dnr.state.mn.us/natural_resources/ecs/province.pdf Ecological Provinces], ''Ecological Classification System'', [[Minnesota Department of Natural Resources]] (1999). Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2008.</ref> Những rừng phía bắc là nơi với những khu đất hoang dã lớn bao gồm những loại cây [[Chi Thông]] và [[Chi Vân sam]] hòa hợp với [[Chi Bạch dương]] và [[Chi Dương]].
Đa số các khu rừng phía bắc của Minnesota đã từng bị đốn gỗ trong một thời gian. Hiện giờ chỉ còn lại một số ít [[rừng nguyên sinh]] trong [[Rừng Quốc gia Chippewa]] và [[Rừng Quốc gia Superior]] có [[Khu Vực Ranh Giới Chèo Xuồng Thiên Nhiên]] với tổng diện tích 161.874 hecta của rừng chưa bị đốn.<ref name="Heinselman">{{chú thích sách | title = The Boundary Waters Wilderness Ecosystem | last = Heinselman | first = Miron | publisher = University of Minnesota Press | location = Minneapolis, Minnesota | year = 1996 |isbn = 0-8166-2805-X}}</ref> Tuy việc đốn rừng vẫn diễn ra nhưng sự trồng cây lại điều đặn đã giúp một phần ba của tiểu bang bao phủ bởi rừng.<ref>{{chú thích sách | last = Bewer | first = Tim | title = Moon Handbooks Minnesota | publisher = Avalon Travel Publishing | year = 2004 | edition = First | isbn = 1-56691-482-5}}</ref> Gần hết các đồng cỏ và xavan cây sồi đã bị hủy hoại bởi trồng trọt, cho súc vật ăn cỏ, đốt rừng và phát triển ngoại ô.<ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Upper Midwest forest-savanna transition (NA0415) | work = Terrestrial Ecoregions | publishernhà xuất bản = [[World Wildlife Fund]] | year = 2001 | url = http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/na/na0415_full.html | archiveurl = http://web.archive.org/web/20080611200426/http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/na/na0415_full.html | archivedate = ngày 11 tháng 6 năm 2008 | accessdatengày truy cập = ngày 3 tháng 9 năm 2012}} (archived from original ngày 11 tháng 6 năm 2008).</ref>
Sự mất cân bằng của hệ sinh thái đã làm ảnh hưởng đến những động vật gốc ở đây bao gồm [[chồn mactet châu Mỹ]], [[hưu Bắc Mỹ]], [[tuần lộc rừng di trú]] và [[bò rừng bizon Bắc Mỹ]],<ref>Bison disappeared in the mid 19th century; the last bison was reported in southwest Minnesota in 1879. {{chú thích sách|title=Big Game in Minnesota, Technical Bulletin, no. 9|last=Moyle|first=J. B.|publisher=Minnesota Department of Conservation, Division of Game and Fish, Section of Research and Planning|year=1965|page=172}} As referenced in {{chú thích sách|title=Southwestern Minnesota Archaeology|last=Anfinson|first=Scott F.|publisher=[[Minnesota Historical Society]]|location=St. Paul, Minnesota|year=1997|isbn=0-87351-355-X|page=20}}</ref> trong khi [[hươu đuôi trắng]] và [[linh miêu đuôi cộc]] phát triển. Minnesota là nơi có nhiều [[chó sói]] nhất nước Mỹ ngoài bang Alaska và là nơi trú ngự của thành phần không nhỏ của loài [[gấu đen Bắc Mỹ]] và [[nai sừng tấm châu Âu]].<ref>[http://www.fws.gov/home/feature/2007/gray_wolf_factsheet.pdf Gray Wolf Factsheet], [[U.S. Fish and Wildlife Service]] (January 2007). Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2008.</ref> Nằm trong [[vùng bay Mississippi]], Minnesota còn là nơi di trú của các loại chim nước như [[vịt]] và [[ngỗng]] và những loại chim hay bị săn bắn như một trò chơi như [[gà gô trắng]], [[gà lôi]] và [[họ gà Tây]]. Nó còn là nhà của nhiều loài [[chim săn mồi]] bao gồm nhiều cặp đôi [[đại bàng]] nhất trong [[Hoa Kỳ lục địa]] vào năm 2007 và bao gồm các loại chim săn mồi khác như [[ưng đuôi lửa]], [[cú trắng]].<ref>[http://www.biologicaldiversity.org/species/birds/bald_eagle/report/index.html Population report<!-- Bot generated title -->]</ref> Còn con hồ có rất nhiều loại cá để săn bắn bao gồm [[sander vitreus]], [[cá vược]], [[cá chó phương bắc]], và [[esox masquinongy]]. Các con suối ở vùng đông nam và đông bắc có [[cá hồi suối]], [[cá hồi nâu]] và [[cá hồi vân]].
{{chính|Khí hậu của Minnesota}}
[[File:Minnesota Köppen.svg|thumb|[[Phân loại khí hậu Köppen]] của bang Minnesota]]
Minnesota đã từng trải qua nhiều [[Danh sách khí hậu kỷ lục của Minnesota|đợt khi hậu khắc nghiệt]] vì đặc điểm [[khí hậu lục địa]] của nó, với mùa đông lạnh và mùa hè nóng. Sự khác biệt giữa kỷ lục nóng nhất và lạnh nhất là 174 độ [[Fahrenheit]] (96 °C) (từ {{convert|-60|F|C}} tại [[Tower, Minnesota|Tower]] vào ngày 2 tháng 2 năm 1996 đến {{convert|114|F|C}} tại [[Moorhead, Minnesota|Moorhead]] vào ngày 6 tháng 7 năm 1936).<ref name="extremes">{{chúChú thích web | titletiêu đề = Minnesota climate extremes | publishernhà xuất bản = University of Minnesota | url = http://climate.umn.edu/doc/historical/extremes.htm | accessdatengày truy cập = ngày 3 tháng 5 năm 2008}}</ref> Các hiện tượng khí hậu như [[mưa]]. [[tuyết]]. [[bão tuyết]], [[sấm sét]], [[mưa đá]], [[derecho]], [[lốc xoáy]], [[lốc xoáy thấp]]. Mùa thu hoạch khoảng 90 ngày tùy theo năm ở vùng [[Đất Sắt]] đến 160 ngày ở vùng đông nam Minnesota gần Sông Mississippi và nhiệt độ trung bình từ {{convert|37|to|49|F|C}}.<ref name="noaa">{{chúChú thích web | authorlink = www.ncdc.noaa.gov | titletiêu đề = Climate of Minnesota | publishernhà xuất bản = National Weather Service Forecast Office | url = http://www5.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim60/states/Clim_MN_01.pdf|format=PDF| accessdatengày truy cập = ngày 3 tháng 5 năm 2008|archiveurl = http://web.archive.org/web/20080528042433/http://www5.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim60/states/Clim_MN_01.pdf |archivedate = ngày 28 tháng 5 năm 2008|deadurl=yes}}</ref> Nhiệt độ [[điểm sương]] trung bình khoảng {{convert|58|F|C}} ở miền nam đến {{convert|48|F|C}} ở miền bắc.<ref name="noaa"/><ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = 104 Years of Twin Cities Dew Point Temperature Records: 1902–2006 | publishernhà xuất bản = Minnesota Climatology Office | datengày = ngày 7 tháng 3 năm 2006 | url = http://climate.umn.edu/doc/twin_cities/mspdewpoint.htm | accessdatengày truy cập = ngày 6 tháng 4 năm 2008}}</ref> Lượng mưa trung bình khoảng từ {{convert|19|to|35|in|cm}} và hạn hán xảy ra mỗi 10 đến 50 năm.<ref name="noaa"/>
{| class="wikitable sortable" style="margin:auto;"
|+Nhiệt độ trung bình cao nhất và thấp nhất của một số thành phố thuộc bang Minnesota<ref name="Minnesota climate averages">{{citeChú thích web|url=http://www.weatherbase.com/weather/city.php3?c=US&s=MN&statename=Minnesota-United-States-of-America|titletiêu đề=Minnesota climate averages|publishernhà xuất bản=Weatherbase|accessdatengày truy cập=November 9, 2015}}</ref>
|-
!Location
=== Đất bảo tồn ===
[[Hình:Pose lake Minnesota.jpg|thumb|right|Hồ Pose tại [[Khu Vực Ranh Giới Chèo Xuồng Thiên Nhiên]]]]
Vườn tiểu bang đầu tiên của Minnesota là [[Vừa Tiểu Bang Itasca|Vườn Tiểu Bang Itasca]] được thành lập vào năm 1891 và là nguồn nước của Sông Mississippi.<ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Itasca State Park | publishernhà xuất bản = Minnesota Department of Natural Resources | url = http://www.dnr.state.mn.us/state_parks/itasca/narrative.html | accessdatengày truy cập = ngày 3 tháng 5 năm 2008}}</ref> Đến ngày hôm nay, Minnesota có tới [[Danh sách vườn tiểu bang của Minnesota|72 vườn tiểu bang]] và khu vực giải trí, [[Danh sách rừng của Minnesota|58 rừng]] với diện tích khoảng bốn triệu hecta (16.000 km²) và nhiều khu vực tự nhiên khác được bảo quản bởi [[Cục Tài nguyên Thiên Nhiên của Minnesota]]. Hiện có tới 5,5 triệu hecta (22.000 km²) trong [[Rừng Quóc Gia Chippewa|Chippewa]] và [[Rừng Quốc gia Superior]]. Rừng Quốc gia Superior ở đông bắc bao phủ [[Khu Vực Ranh Giới Chèo Xuồng Thiên Nhiên]] với diện tích hơn một triệu hecta (4.000 km²) và một ngàn hồ. Ở phía tây là [[Rừng Quốc gia Voyageurs]]. [[Sông Quốc gia Mississippi và Khu Vực Giải Trí]] dài 116 km theo chiều dài của Sông Mississippi đến qua khu trung tâm thành phố Minneapolis–St. Paul và nối liền với địa danh khác đậm bản chất lịch sử, văn hóa và địa hình của tiểu bang này.<ref>{{chúChú thích web|titletiêu đề=Places To Go|url=http://www.nps.gov/miss/planyourvisit/placestogo.htm|publishernhà xuất bản=National Park Service, U.S. Department of the Interior|accessdatengày truy cập=ngày 3 tháng 5 năm 2008}}</ref>
== Lịch sử ==
{{chính|Lịch sử Minnesota}}
[[Hình:Minnesotaterritory.PNG|thumb|left|Bản đồ [[lãnh địa Minnesota]] 1849–1858]]
Trước khi người châu Âu di cư đến Bắc Mỹ, Minnesota là nơi ở của [[người Dakota]]. Khi người châu Âu định cư ở phía bờ biển đông, phong trào tránh xa người da trắng làm nhiều người Da Đỏ như người [[Anishinaabe]] và các [[Người Da Đỏ trong Hoa Kỳ|người Da Đỏ khác]] di cư đến vùng Minnesota. Những người châu Âu đầu tiên đến vùng này là các nhà lái buôn lông thú người Pháp đến vào thứ kỷ thứ 17. Vào cuối thế kỷ đó, người [[Anishinaabe]], còn được biết tới là người [[Ojibwe]] đã di cư đến vùng phía tây của Minnesota tạo nên tranh chấp với người Dakota.<ref name="timepieces">{{chúChú thích web | titletiêu đề = TimePieces | url = http://events.mnhs.org/TimePieces/timeline.cfm | publishernhà xuất bản = Minnesota Historical Society | accessdatengày truy cập=ngày 19 tháng 9 năm 2006}}</ref> Các nhà thám hiểm như [[Daniel Greysolon, Sieur du Lhut]], Father [[Louis Hennepin]], [[Jonathan Carver]], [[Henry Schoolcraft]], và [[Joseph Nicollet]], cùng các nhà thám hiểm khác đã vẽ ra bản đồ tiểu bang này.
Vào năm 1762, khu vực này trở thành một phần của [[Louisiana (Tân Tây Ban Nha)|Louisiana Tây Ban Nha]] cho tới năm 1802.<ref>{{chúChú thích web | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/349302/Louisiana-Purchase | tiêu đề = Louisiana Purchase United States history | author = | ngày = | ngày truy cập = 11 tháng 11 năm 2015 | nơi xuất bản = Encyclopedia Britannica | ngôn ngữ = }}</ref><ref>{{chúChú thích web | url = http://www.knowla.org/entry/773/ | tiêu đề = Spanish Colonial Louisiana | author = | ngày = | ngày truy cập = 11 tháng 11 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref> Một phần của tiểu bang ở phía đông sông Mississippi đã trở thành một phần trong nước Hoa Kỳ khi [[Hiệp định Paris (1783)|Hiệp định Paris thứ hai]] được ký kết vào lúc [[cách mạng Mỹ]] kết thúc. Phần đất phía tây của sông Mississippi được mua về qua vụ [[vùng đất mua Louisiana]], tuy nhiên phần [[Thung Lũ Sông Đỏ]] bị tranh chấp cho tới khi [[hiệp ước 1818]] được ký.<ref name="Lass"/> Vào năm 1805, [[Zebulon Pike]] thương lượng với người Da Đỏ để lấy đất ở vùng hợp lưu giữa Minnesota và sông Mississippi. Trong khoảng năm từ 1819 tới 1825, [[Pháo đài Snelling]] được xây dựng.<ref name="Gilman">{{chú thích sách | title = The Story of Minnesota's Past | last = Gilman | first = Rhoda R. | publisher = Minnesota Historical Society Press | location = St. Paul, Minnesota | date = ngày 1 tháng 7 năm 1991 | isbn = 0-87351-267-7}}</ref> Lính ở pháo đài đó đã xây [[cối xay lúa]] và [[nhà máy cưa]] tại [[Thác Saint Anthony]], là công nghiệp lấy nương lượng từ nước đầu tiên và sau này Minneapolis được lập nên ở đây. Trong khi đó những người lập nghiệp ở đất công, các viên chức và các nhà du lịch đã định cư gần pháo đài đó. Vào năm 1839, quân đội Hoa Kỳ bắt họ dời suốt cuối sông và họ đã định cư vùng mà ngày nay trở thành [[thành phố St. Paul]].<ref name="hfs">{{chúChú thích web | url = http://www.mnhs.org/places/sites/hfs/history.html | titletiêu đề = Historic Fort Snelling | publishernhà xuất bản = Minnesota Historical Society Press | accessdatengày truy cập = ngày 6 tháng 7 năm 2006}}</ref> [[Lãnh thổ Minnesota]] được hình thành vào ngày 3 tháng 3 năm 1849. Quốc hội đầu tiên của lãnh thổ này (xảy ra vào ngày 2 tháng 9 năm 1849)<ref>{{chúChú thích web|url=http://www.ci.crystal.mn.us/about_crystal/city_history.php|titletiêu đề=Welcome to the City of Crystal, MN -- City History|publishernhà xuất bản=|accessdatengày truy cập=ngày 28 tháng 10 năm 2014}}</ref> bị chi phối bởi những người đàn ông đến từ tiểu bang New England hoặc có gốc từ bang New England.<ref>New England in the Life of the World: A Record of Adventure and Achievement By Howard Allen Bridgman page 112</ref> Hàng ngàn người đã đến đây để xây nông trại và đốn gỗ và Minnesota trở thành [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo ngày trở thành tiểu bang|tiểu bang thứ 32 của Hoa Kỳ]] vào ngày 11 tháng 5 năm 1858. Những người sáng lập ra tiểu bang này đa số đến từ New England do đó nó có biệt danh là "New England của phía Tây".<ref>A Collection of Confusible Phrases By Yuri Dolgopolov page 309</ref><ref>Minnesota: A History of the State By Theodore Christian Blegen page 202-203</ref><ref>Sketches of Minnesota, the New England of the West. With incidents of travel in that territory during the summer of 1849. With a map by E. S. SEYMOUR page xii</ref><ref>Northern Lights: The Stories of Minnesota's Past By Dave Kenney, Hillary Wackman, Nancy O'Brien Wagner page 94</ref>
[[Tập tin:Dakota War of 1862-stereo-right.jpg|thumb|upright|Người định cư đang tị nạn [[Chiến tranh Dakota 1862]]]]
Hiệp ước giữa những người định cư gốc châu Âu và người Dakota và Ojibwe đã dần dần ép người bản địa ở đây ra đi đến những [[khu dành riêng cho người bản địa Mỹ]] nhỏ hơn. Năm 1861, người ở Mankato lập ra nhóm tên [[Knights of the Forest]], với mục đích loại bỏ hết tất cả [[Người Da Đỏ trong Hoa Kỳ|người Da Đỏ]] ở Minnesota. Khi hoàn cảnh trở nên tồi tệ hơn cho người Dakota, xung đột xảy ra và dẫn tới [[Chiến tranh Dakota 1862]].<ref>{{chúChú thích web| last =Kunnen-Jones| first =Marianne| titletiêu đề =Anniversary Volume Gives New Voice To Pioneer Accounts of Sioux Uprising| publishernhà xuất bản =University of Cincinnati| datengày =ngày 21 tháng 8 năm 2002| url =http://www.uc.edu/news/sioux.htm| accessdatengày truy cập = ngày 6 tháng 6 năm 2007}}</ref> Kết quả của sáu tuần chiến tranh là cuộc hành hình của 38 người Dakota — cuộc hành hình lớn nhất trong lịch sự Hoa Kỳ — và trục xuất gần hết những người Dakota còn lại đến [[Khu biệt lập Crow Creek]] tại [[Lãnh địa Dakota]].<ref name="Lass">{{chú thích sách | last = Lass | first = William E. | title = Minnesota: A History | edition = 2nd | publisher = W.W. Norton & Company | location=New York, NY | year=1998 | origyear=1977 | isbn=0-393-04628-1}}</ref> Có tới 800 người định cư da trắng đã chết trong trận chiến này.<ref>Steil, Mark and Tim Post. [http://news.minnesota.publicradio.org/features/200209/23_steilm_1862-m/part4.shtml Hundreds of settlers killed in attacks]. Minnesota Public Radio. ngày 26 tháng 9 năm 2002.</ref>
Trồng trọt và đốn củi là nghề chính của nền kinh tế Minnesota. Nhà máy cưa tại Saint Anthony Falls và trung tâm đốn củi như [[Marine tại St. Croix, Minnesota|Marine tại St. Croix]], [[Stillwater, Minnesota|Stillwater]], và [[Winona, Minnesota|Winona]] chế biến gỗ với số lượng lớn. Những thành phố này có nhiều sông để tiện cho việc di chuyển.<ref name="Lass"/> Sau này, Thác nước Saint Anthony Falls được dùng tới để nạp năng lượng cho cối xay bột. Những phát minh mới của thợ cối Minneapolis đã dẫn tới bằng sở hữu bột, bán giá cao gấp đôi so với bánh mì và tinh bột.<ref>{{chúChú thích web| last =Hazen| first =Theodore R.| titletiêu đề =New Process Milling of 1850–70| publishernhà xuất bản =Pond Lily Mill Restorations| url =http://www.angelfire.com/journal/millrestoration/newprocess.html| accessdatengày truy cập = ngày 11 tháng 5 năm 2007}}</ref> Tới năm 1900, các cối xay ở Minnesota, của [[Công ty Pillsbury|Pillsbury]], [[Công ty cối xay thống nhất Northwestern|Northwestern]] và Công ty Washburn-Crosby (chỉ sau [[General Mills]]), thời đó sản xuất 14,1 phần trăm của toàn nước.<ref>{{cite journal | author = Danbom, David B. |date=Spring 2003 | title = Flour Power: The Significance of Flour Milling at the Falls | journal = [http://shop.mnhs.org/moreinfo.cfm?Product_ID=66&bhcp=1 Minnesota History] | volume = 58 | issue = 5 | pages = 271–285}}</ref>
[[Hình:Phelpsmill ottertailcounty.jpg|thumb|left|upright|[[Cối xay Phelps]] tại [[Hạt Otter Tail, Minnesota|Hạt Otter Tail]]]]
Sau [[chiến tranh thế giới II]], sự phát triển công nghiệp đã có bước đột phát. Công nghiệp mới đã giúp tăng năng suất nông nghiệp quá các kỹ thuật tự động trang nuôi của heo và gia súc, máy vặn sữa bò và chăn gà số lượng lớn. Trồng trọt trở thành môn chuyên môn với công nghệ [[lai (sinh học)|lai]] của bắp và lúa mì và các máy nông nghiệp như [[máy kéo]] và [[máy gặt đập liên hợp]] được sử dụng rộng rãi. Giáo sư [[Trường đại học của Minnesota]] [[Norman Borlaug]] đã cống hiến cho những phát triển này qua cuộc [[cách mạng xanh]].<ref name="Gilman"/> Sự phát triển những khu [[ngoại ô]] đã tăng trưởng mạnh thông qua sự tăng nhu cầu nhà ở và tiện nghi vận chuyển. Tăng trưởng khả năng vận chuyển đã giúp tạo nên nhiều việc làm chuyên môn.<ref name="Gilman"/>
Minnesota trở thành trung tâm của công nghệ kỹ thuật sau thế chiến II. Hãng [[Engineering Research Associates]] được lập ra vào năm 1946 để phát triển máy tính cho [[Hải quân Hoa Kỳ]]. Sau đó hãng đó đã hợp nhất với [[Remington Rand]] và trở thành [[Sperry Rand]]. [[William Norris (CEO)|William Norris]] rời bỏ Sperry vào năm 1957 để lập nên [[Control Data Corporation]] (CDC).<ref>{{chúChú thích web | url = http://www.hagley.lib.de.us/2015.htm | titletiêu đề = Engineering Research Associates Records 1946–1959 | publishernhà xuất bản = Hagley Museum and Library | accessdatengày truy cập = ngày 26 tháng 11 năm 2006}}</ref> [[Cray|Hãng nghiên cứu Cray]] được thành lập khi [[Seymour Cray]] rời khỏi để lập ra công ty riêng. Công ty dụng cụ y tế [[Medtronic]] cũng được thành lập ở Thành phố đôi (Minneapolis-Saint Paul) vào năm 1949.
== Thành phố và thị xã ==
[[Saint Paul, Minnesota|Saint Paul]], nằm ở phía trung đông Minnesota trải dài bờ sông Mississippi, đã trở thành [[Danh sách thủ đô và thủ phủ tại Hoa Kỳ|thủ phủ]] của Minnesota từ năm 1849, lúc đầu là thủ phủ của [[Lãnh thổ Minnesota]] và sau đó trở thành thủ phủ của bang Minnesota từ năm 1858.
thành phố Saint Paul nằm kế bên thành phố đông dân nhất Minnesota, [[Minneapolis, Minnesota|Minneapolis]]; hai thành phố này và vùng ngoại ô của nó được biết đến như [[vùng đô thị]] [[Minneapolis–St. Paul|thành phố đôi]], nó là vùng đô thị lớn thứ 13 của Hoa Kỳ và là nhà của 60 phần trăm dân số tiểu bang này.<ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Table 20. Large Metropolitan Statistical Areas—Population: 1990 to 2010 | work = Statistical Abstract of the United States: 2012 | publishernhà xuất bản = U.S. Census Bureau | url = http://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s0020.pdf | format = PDF | accessdatengày truy cập = ngày 13 tháng 2 năm 2013}}</ref><ref name="popest">{{chúChú thích web | titletiêu đề = Population Estimates | publishernhà xuất bản = Minnesota Demographic Center | url = http://www.demography.state.mn.us/estimates.html | accessdatengày truy cập = ngày 7 tháng 4 năm 2008}}</ref> Phần còn lại của tiểu bang được biết là "[[Các khu vực Minnesota|Đại Minnesota]]" hoặc "Ngoại Minnesota".
Tiểu bang này có 17 thành phố có dân số trên 50,000 (theo thống kê dân số năm 2010). Theo thứ tự dân số từ lớn đến nhỏ, thành phố [[Minneapolis, Minnesota|Minneapolis]], [[Saint Paul, Minnesota|Saint Paul]], [[Rochester, Minnesota|Rochester]], [[Duluth, Minnesota|Duluth]], [[Bloomington, Minnesota|Bloomington]], [[Brooklyn Park, Minnesota|Brooklyn Park]], [[Plymouth, Minnesota|Plymouth]], [[St. Cloud, Minnesota|Saint Cloud]], [[Woodbury, Minnesota|Woodbury]], [[Eagan, Minnesota|Eagan]], [[Maple Grove, Minnesota|Maple Grove]], [[Coon Rapids, Minnesota|Coon Rapids]], [[Eden Prairie, Minnesota|Eden Prairie]], [[Minnetonka, MN|Minnetonka]], [[Burnsville, Minnesota|Burnsville]], [[Apple Valley, Minnesota|Apple Valley]], [[Blaine, Minnesota|Blaine]] và [[Lakeville, Minnesota|Lakeville]].<ref name="popest"/> Trong những thành phố đó thì chỉ có thành phố Rochester, Duluth và Saint Cloud là nằm ngoài vùng đô thị của Thành phố Đôi.
Dân số Minnesota đang tiếp tục phát triển, chủ yếu ở vùng đô thị. Dân số của quận [[Quận Sherburne, Minnesota|Sherburne]] và [[Quận Scott, Minnesota|Scott]] tăng gấp đôi từ năm 1980 tới 2000, trong khi 40 trong tổng số 87 quận của tiểu bang này mất đi dân số trong khoảng thời gian đó.<ref name="EIA">{{chúChú thích web | titletiêu đề = Environmental Information Report, App. D Socioeconomic Information | publishernhà xuất bản = Minnesota Pollution Control Agency | datengày = ngày 30 tháng 5 năm 2003 | url = http://www.pca.state.mn.us/publications/reports/eir-appendix-e.pdf | format = PDF | accessdatengày truy cập = ngày 7 tháng 4 năm 2008}}</ref>
== Nhân Khẩu ==
=== Dân số ===
[[Hình:Minnesota population map cropped.png|thumb|right|Sự phân bố của dân số Minnesota]]
Từ 6,120 người vào năm 1850, dân số Minnesota phát triển tới 1.7 triệu người vào năm 1900. Trong vòng sáu thập niên tới, mỗi thập niên dân số tăng 15 phần trăm trong dân số cho tới 3.4 triệu dân vào năm 1960. Sự phát triển từ đó chậm dần, tăng khoảng 11 phần trăm vào năm 1970 và đạt mức 3.8 triệu dân. Cho vòng ba thế kỷ tới, dân số tăng trung bình khoảng 9 phần trăm cho tới 4.9 triệu dân vào [[Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2000|cuộc thống kê dân số năm 2000]].<ref name="EIA"/> [[Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ]] phỏng đoán rằng dân số Minnesota là khoảng 5,379,139 vào ngày 1 tháng 7 năm 2012, tăng 1.4 phần trăm tính từ đợt [[Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2010]].<ref name=PopEstUS>{{chúChú thích web|url=http://www.census.gov/popest/data/national/totals/2012/index.html|titletiêu đề=Annual Estimates of the Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: ngày 1 tháng 4 năm 2010 to ngày 1 tháng 7 năm 2012|format=[[comma-separated values|CSV]]|work=2012 Population Estimates|publishernhà xuất bản=[[United States Census Bureau]], Population Division|datengày=December 2012|accessdatengày truy cập=ngày 24 tháng 12 năm 2012}}</ref> Tốc độ tăng dân số, độ tuổi và phân bố giới tính là khoảng mức trung bình quốc gia. Nơi [[tập trung dân số]] của Minnesota là [[Quận Hennepin, Minnesota|Quận Hennepin]].<ref>{{chúChú thích web|titletiêu đề=statecenters|publishernhà xuất bản=U.S. Census Bureau|year=2000|url=http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt|accessdatengày truy cập=ngày 21 tháng 11 năm 2006}}</ref>
=== Chủng tộc và nguồn gốc ===
[[Người Mỹ Latin]] (từ bất cứ chủng tộc nào) chiếm 4,7 phần trăm của tổng dân số.
Vào năm 2011, người da tắng không phải gốc Latin chiếm 72,3 phần trăm của tổng số trẻ em ra đời.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.cleveland.com/datacentral/index.ssf/2012/06/americas_under_age_1_populatio.html|title=Americans under age 1 now mostly minorities, but not in Ohio: Statistical Snapshot|last=Exner|first=Rich|date=ngày 3 tháng 6 năm 2012|work=[[The Plain Dealer]]}}</ref> [[Chủng tộc và sắc tộc tại Hoa Kỳ|Nhóm dân tộc thiểu số]] đang phát triển của Minnesota vẫn chỉ chiếm phần trăm nhỏ hơn nếu so với phần trăm dân tộc thiểu số của toàn nước Hoa Kỳ.<ref name="quickfacts">{{chúChú thích web | url= http://quickfacts.census.gov/qfd/states/27000.html | titletiêu đề = Minnesota QuickFacts from the US Census Bureau | accessdatengày truy cập = ngày 26 tháng 11 năm 2006}}</ref>
Những chủng tộc chính của dân Minnesota vào năm 2010 là:<ref>[http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-geo_id=04000US27&-qr_name=ACS_2008_1YR_G00_DP2&-context=adp&-ds_name=&-tree_id=308&-_lang=en&-redoLog=true&-format= Minnesota Selected Social Characteristics in the United States], 2008 American Community Survey 1–year Estimates, U.S. Census Bureau, 2008. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2010.</ref>
=== Tôn giáo ===
Đa số dân số Minnesota theo đạo Tin Lành, bao gồm một phần đáng kể theo [[Giáo hội Luther]] vì đa số các người ở đây có nguồn gốc từ Bắc Âu nhưng [[Giáo hội Công giáo]] (bao gồm đa số những người gốc Đức, Ireland và Slav) là nhánh Ki-tô giáo chiếm số lượng đông nhất. Theo khảo sát năm 2010 bởi [[Pew Research Center]] thì có 32 phần trăm dân Minnesota theo nhóm [[Tin Lành chính thống]], 21 phần trăm theo [[phong trào Tin Lành]], 28 phần trăm theo [[giáo hội Công giáo]], một phần trăm cho các đạo Do Thái, Hồi giáo, Phật giáo, Tin Lành đen và các đức tin khác, bao gồm 13 phần trăm vô đạo.<ref>{{chúChú thích web | titletiêu đề = Religious Composition of Minnesota | work = Maps, U.S. Religious Landscape Survey | publishernhà xuất bản = [[Pew Research Center]] | year = 2010 | url = http://religions.pewforum.org/maps | accessdatengày truy cập = ngày 19 tháng 3 năm 2010}}</ref> Theo nhóm [[Association of Religion Data Archives]], các nhánh Ki-tô giáo có nhiều người theo nhất vào năm 2010 là [[giáo hội Công giáo]] với 1,150,367 người theo, [[giáo hội Tin Lành Luther tại Hoa Kỳ]] với 737,537 người theo và [[Missouri Synod]] với 182,439 người theo.<ref name="www.thearda.com">{{chúChú thích web|url=http://www.thearda.com/rcms2010/r/s/27/rcms2010_27_state_adh_2010.asp |titletiêu đề=The Association of Religion Data Archives | State Membership Report |publishernhà xuất bản=www.thearda.com |accessdatengày truy cập=ngày 16 tháng 12 năm 2013}}</ref> Các con số này đồng nhất với kết quả thống kê của [[Khảo sát tôn giáo Hoa Kỳ]] vào năm 2011, trong đó còn có phần trăm dân số của các nhánh thuộc các tôn giáo khác nhau.<ref>{{chúChú thích web | url = http://www.gc.cuny.edu/Faculty/GC-Faculty-Activities/ARIS--American-Religious-Identification-Survey/Key-findings | titletiêu đề=American Religious Identification Survey | work=Exhibit 15 | publishernhà xuất bản = The Graduate Center, City University of New York | accessdatengày truy cập = ngày 24 tháng 11 năm 2006}}</ref> Tuy [[Công giáo]] có ảnh hưởng lớn, Minnesota có một lịch sử lâu dài với các tôn giáo khác. Những người di cư đạo Do Thái [[Ashkenazi]] đầu tiên đã xây dựng [[hội đường]] đầu tiên của Saint Paul vào năm 1856.<ref name=autogenerated2>{{chú thích sách| last =Gilman| first =Rhonda R.| title =The Story of Minnesota's Past| publisher =Minnesota Historical Society Press| year =1989| location =Saint Paul, Minnesota| page =99| isbn =0-87351-267-7}}</ref> Minnesota có tới 30 [[nhà thờ Hồi giáo]], đa số ở khu đô thị Thành phố đôi.<ref>{{chúChú thích web|url=http://www.salatomatic.com/c/Minneapolis-St-Paul+42|titletiêu đề=Mosques and Islamic schools in Minneapolis-St. Paul, Minnesota - salatomatic.com: your guide to mosques & Islamic schools|publishernhà xuất bản=|accessdatengày truy cập=ngày 28 tháng 10 năm 2014}}</ref> Đền thờ của ECK, nhà thiêng liêng của Eckankar, nằm ở bang Minnesota, và có hàng chục ngàn [[tín đồ công giáo Eckankar]] sống ở bang này.<ref>{{cite book|last1=Lewis|first1=James|title=Cults: A Reference and Guide|date=2014|page=127}}</ref>
== Kinh tế ==
{{See also|Danh sách các khu vực Minnesota theo bình quân đầu người}}
Từng một thời là tiểu bang chuyên sản xuất vật liệu thô, kinh tế Minnesota đã dần biến đổi thành nền kinh tế chú trọng sản xuất sản phẩm và dịch vụ. Có lẽ đặc điểm đặc trưng của nền kinh tế này là sự đa dạng của nó; sản lượng tương đối của lĩnh vực kinh doanh gần giống như tỉ lệ sản lượng của cả quốc gia Hoa Kỳ.<ref>{{citeChú thích web|titletiêu đề=Environmental Information Report, App. D Socioeconomic Information |datengày=May 30, 2003 |place=[[United States of America|US]], MN |url=http://www.pca.state.mn.us/publications/reports/eir-appendix-e.pdf |format=PDF |accessdatengày truy cập=November 19, 2006 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070205204209/http://www.pca.state.mn.us/publications/reports/eir-appendix-e.pdf |archivedate=February 5, 2007 }}</ref> Nền kinh tế Minnesota có [[tổng sản phẩm nội địa]] trị giá $262 tỉ đô la vào năm 2008.<ref>{{citeChú thích web | titletiêu đề = Gross Domestic Product (GDP) by State | publishernhà xuất bản = Bureau of Economic Analysis | datengày = October 26, 2006 | url = http://www.bea.gov/regional/gsp/ | place = US | accessdatengày truy cập = November 13, 2006}}</ref> Vào năm 2008, 32 trên 1.000 công ty đại chúng có trụ sở chính tại Minnesota,<ref>{{citeChú thích web | url = http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune500/2008/states/MN.html | work = Fortune 500 | year = 2006 | titletiêu đề = States | publishernhà xuất bản= CNN Money | accessdatengày truy cập = March 25, 2009}}</ref> bao gồm [[Target Corporation|Target]], [[UnitedHealth Group]], [[3M]], [[General Mills]], [[U.S. Bancorp]], [[Ameriprise]], [[Hormel]], [[Land O' Lakes]], [[SuperValu (United States)|SuperValu]], [[Best Buy]], và [[Valspar]]. Các công ty tư nằm ở bang Minnesota bao gồm [[Cargill]], là công ty tư có tài sản lớn nhất Hoa Kỳ,<ref>{{citeChú thích web| author= Forbes | titletiêu đề= Largest US Private Cos | url = http://www.forbes.com/lists/2008/21/privates08_Cargill_5ZUZ.html | year= 2008 | accessdatengày truy cập= January 25, 2009}}</ref> và [[Công ty Carlson]], công ty mẹ của [[Khách sạn Radisson]].<ref>{{citeChú thích web| titletiêu đề= Our Brands | publishernhà xuất bản = Carlson Companies | url= http://www.carlson.com/brands/index.cfm | accessdatengày truy cập= January 5, 2010 }}{{dead link|date=June 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref>
[[Danh sách các tiểu bang Hoa Kỳ dựa trên thu nhập|Mức thu nhập đầu người]] của bang vào năm 2008 là $42.772, đứng thứ mười so với 50 tiểu bang.<ref>{{citeChú thích web | titletiêu đề = State Personal Income 2008 | place = US | format = PDF | publishernhà xuất bản = Bureau of Economic Analysis | url = http://www.bea.gov/newsreleases/regional/spi/2009/pdf/spi0309.pdf | accessdatengày truy cập = July 4, 2009}}</ref> [[Mức lương hộ khẩu trung vị]] trong ba năm từ 2002 đến 2004 là $55.914, đứng hạng năm trong Hoa Kỳ và hạng nhất trong 36 tiểu bang không nằm ở ven biển Đại tây dương.<ref>{{citeChú thích web | url= http://www.census.gov/hhes/www/income/data/historical/household/2011/H08B_2011.xls | titletiêu đề=United States and States – R2001. Median Household Income | publishernhà xuất bản= Census Bureau | accessdatengày truy cập = August 5, 2007| place = US }}{{dead link|date=June 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> Vào tháng 1 năm 2015, tỉ lệ thất nghiệp của bang là 3,7 phần trăm.<ref>[http://www.bls.gov/lau/ Local Area Unemployment Statistics Home Page<!-- Bot generated title -->]</ref>
== Tham khảo ==
|
