'''''Harry Potter và tên tù nhân ngục Azkaban''''' ([[tiếng Anh]]: ''Harry Potter and the Prisoner of Azkaban'') là một quyển tiểu thuyết thuộc thể loại giả tưởng kỳ ảo được viết bởi văn sĩ người Anh [[J. K. Rowling]], đây cũng là tập thứ 3 trong bộ truyện Harry Potter. Quyển sách theo chân Harry Potter, cậu phù thủy nhỏ, trong năm học thứ ba của mình tại Trường Phù thủy và Pháp sư Hogwarts. Cùng với hai người bạn thân là [[Ronald Weasley]] và [[Hermione Granger]], Harry phát hiện ra [[Sirius Black]], là một tù nhân trốn chạy từ ngục [[Azkaban]], người được tin rằng là một trong những tay sai của [[chúa tể Voldemort]].
Quyển sách được xuất bản lần đầu tại Vương Quốc Anh vào ngày 8 Tháng Bảy năm 1999 bởi Nhà xuất bản Bloomsbury và tại Hoa Kỳ vào ngày 8 Tháng Chín năm 1999 bởi Nhà xuất bản Scholastic Inc.<ref name="about.com">{{citeChú thích web|url=http://bestsellers.about.com/od/bookclubresources/ig/Harry-Potter-Books---Movies/Harry-Potter-Book-3.htm|titletiêu đề=Harry Potter and the Prisoner of Azkaban by J.K. Rowling (Book 3)|publishernhà xuất bản=about.com|accessdatengày truy cập=23 July 2013|deadurlurl hỏng=yes|archiveurlurl lưu trữ=https://web.archive.org/web/20130511234842/http://bestsellers.about.com/od/bookclubresources/ig/Harry-Potter-Books---Movies/Harry-Potter-Book-3.htm|archivedatengày lưu trữ=11 May 2013|df=dmy-all}}</ref><ref name="Pottermore Release">{{citeChú thích web|url=http://pottermore-news.com/harry-potter/books/|titletiêu đề=The Harry Potter Books|publishernhà xuất bản=Pottermore|accessdatengày truy cập=23 July 2013|deadurlurl hỏng=no|archiveurlurl lưu trữ=https://web.archive.org/web/20130723182513/http://pottermore-news.com/harry-potter/books/|archivedatengày lưu trữ=23 July 2013|df=dmy-all}}</ref><ref name="Guardian">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/news/datablog/2012/aug/09/best-selling-books-all-time-fifty-shades-grey-compare|title=The top 100 bestselling books of all time: how does Fifty Shades of Grey compare?|work=The Guardian|date=9 August 2012|accessdate=19 July 2013|location=London|first=Simon|last=Rogers|deadurl=no|archiveurl=http://archive.wikiwix.com/cache/20170407222104/https://www.theguardian.com/news/datablog/2012/aug/09/best-selling-books-all-time-fifty-shades-grey-compare|archivedate=7 April 2017|df=dmy-all}}</ref><ref name="ajc">{{cite news|url=http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=AT&p_theme=at&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EADA4A144AB2106&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM|title=Review: Another harrowing adventure for Harry|publisher=Atlanta Journal-Constitution|accessdate=23 July 2013}}</ref> Rowling nói tập này bà viết dễ dàng hơn và viết rất nhanh, bà đã hoàn thành nó chỉ mất 1 năm kể từ khi bắt tay vào viết. Cuốn sách đã được bán ra 68,000 bản chỉ trong 3 ngày đầu phát hành ở Hoa Kỳ và kể từ đó đã bán được hơn 3 triệu bàn trên khắp cả nước.<ref name="Telegraph">{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/donotmigrate/3593769/Longing-for-the-clock-to-strike-12.html|title=Longing for the clock to strike 12|work=The Telegraph|date=2 May 2003|accessdate=20 July 2013|location=London|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160229061857/http://www.telegraph.co.uk/culture/donotmigrate/3593769/Longing-for-the-clock-to-strike-12.html|archivedate=29 February 2016|df=dmy-all}}</ref> Quyển này đã thắng giải [[Costa Book Awards|Whitbread Children's Book Award]] vào năm 1999, giải [[Bram Stoker Award]], và giải [[Locus Award for Best Fantasy Novel]] vào năm 2000, cũng như vài giải thưởng khác nữa bào gồm của giải [[Hugo Award for Best Novel|Hugo]].
Bộ phim điện ảnh dựa theo quyển truyện đã được phát hành vào năm 2004, thu được lợi nhuận hơn $796 triệu và nhận được nhiều lời khen ngợi. Ngoài ra, còn có các trò chơi video games dựa trên tập truyện này.
