Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lisa del Giocondo”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
clean up
Dòng 34:
== Hôn nhân và qua đời ==
[[Tập tin:Francesco del Giocondo.jpg|nhỏ|Francesco di Bartolomeo del Giocondo]]
Vào ngày 5 tháng 3 năm 1495, Lisa kết hôn với Francesco di Bartolomeo di Zanobi del Giocondo, một thương nhân buôn bán vải và tơ [[lụa]] khá thành đạt và trở thành người vợ thứ hai của Giocondo khi mới 15 tuổi. Của hồi môn của Lisa là 170 đồng [[florin]] và trang trại San Silvestro gần căn nhà ở nông thôn của gia đình cô. Đây là một dấu hiệu cho thấy gia đình Gherardini không giàu có vào thời gian này và là lý do để cho rằng cô và người chồng yêu nhau.<ref name=Z5>{{harvnb|Zöllner|1993|p=5}}</ref> Trang trại của Lisa nằm giữa Castellina và San Donato ở Poggio, ở gần đó có hai trang trại mà sau này thuộc sở hữu của [[Michelangelo]].<ref name=Pallanti-45-46/> Không nghèo túng nhưng cũng không khá giả, cuộc sống của vợ chồng Lisa thuộc tầng lớp trung lưu ở Firenze. Cuộc hôn nhân có thể đã giúp Lisa cải thiện địa vị xã hội vì gia đình chồng giàu có hơn.<ref name=Z5 /> Francesco được cho là người có lợi vì dòng họ Gherardini là một dòng họ có tên tuổi (''old name'').<ref name=Kemp /> Họ sống ở căn hộ cho đến 5 tháng 3 năm 1503, khi Francesco đủ khả năng để mua một ngôi nhà gần nơi ở cũ của gia đình tại Via della Stufa. Người ta cho là Leonardo cũng bắt đầu vẽ chân dung Lisa cùng năm này.<ref>{{citeChú thích web|titletiêu đề=Portrait of Lisa Gherardini, wife of Francesco del Giocondo|url=http://www.louvre.fr/llv/oeuvres/detail_notice.jsp?CONTENT%3C%3Ecnt_id=10134198673226503&CURRENT_LLV_NOTICE%3C%3Ecnt_id=10134198673226503&amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;FOLDER%3C%3Efolder_id=9852723696500816&bmUID=1155229237450&bmLocale=en|publishernhà xuất bản=Musée du Louvre|accessdatengày truy cập=2007-10-04}}</ref><ref name=Z9>{{harvnb|Zöllner|1993|p=9}}</ref>
 
[[Tập tin:Del Giocondo-Gherardini-Firenze-map.jpg|nhỏ|Trung tâm Firenze. Francesco và Lisa sống tại Via della Stufa (màu đỏ), khoảng 1 km về phía bắc của [[sông Arno]]. Cha mẹ Lisa sống gần sông, lúc đầu ở phía bắc và sau đó ở phía nam (màu xanh).]]
Dòng 58:
Bức ''Mona Lisa'' đáp ứng các nhu cầu của những bức chân dung về người phụ nữ đức hạnh vào thế 15 và đầu thế kỷ 16. Lisa được vẽ chân dung với điệu bộ tay phải đặt lên tay trái, một cử chỉ biểu hiện người vợ chung thủy. Leonardo cũng đã thể hiện Lisa như một người lịch sự và thành đạt. Áo quần tối màu và mạng che màu đen là kiểu thời trang có ảnh hưởng lớn từ [[Tây Ban Nha]]; chúng không phải là đồ bà mặc để thương tiếc cho người con gái đầu tiên của bà, như một số nhà học giả đưa ra. Bức chân dung có kích thước nổi bật; kích cỡ của bức chân dung bằng với những bức tranh được những nhà bảo trợ nghệ thuật giàu có mua vào cùng thời điểm. Sự phung phí này đã được giải thích như một dấu hiệu về tham vọng xã giao của Francesco và Lisa.<ref name=Z12>{{harvnb|Zöllner|1993|p=12}}</ref>
 
Leonardo không có thu nhập trong thời gian mùa xuân năm 1503, điều này có thể một phần nào giải thích do mối quan tâm của ông trong việc hoàn thành bức chân dung cá nhân được đặt làm.<ref name=Masters /><ref name=Z7>{{harvnb|Zöllner|1993|p=7}}</ref> Nhưng vào năm sau đó, ông có lẽ đã chậm trễ công việc của mình đối với bức tranh ''Mona Lisa'' khi nhận tiền công để bắt đầu vẽ bức ''[[Trận Anghiari (tranh)|Trận Anghiari]]'', đây là một bức tranh được đặt làm có giá trị hơn và khi đó ông đã giao kèo sẽ hoàn thành bức tranh này vào tháng 2 năm 1505.<ref name=M136>{{harvnb|Müntz|1898|p=136}}</ref> Năm 1506, Leonardo tiếp tục hoàn thành bức chân dung đang dang dở.<ref name=Clark /> Ông không được trả tiền công cho công việc này và không chuyển bức tranh cho khách hàng sau khi hoàn thành.<ref name=Z6>{{harvnb|Zöllner|1993|p=6}}</ref> Những bức tranh hội họa đã đi cùng ông trong suốt cuộc đời của ông và ông có thể đã hoàn thành bức ''Mona Lisa'' nhiều năm sau tại [[Pháp]],<ref name=Kemp /> khoảng năm 1516.<ref>{{chúChú thích web|authortác giả 1=|titletiêu đề=Mona Lisa 1503-16|url=http://www.universalleonardo.org/work.php?id=197|datengày tháng=|publishernhà xuất bản=University of the Arts, London|accessdatengày truy cập = ngày 24 tháng 10 năm 2007}}</ref>
 
[[Tập tin:Mona Lisa margin scribble.jpg|nhỏ|phải|Chú thích của Agostino Vespucci được tìm thấy tại Đại học Heidelberg]]
Ngày tháng trên bức tranh đề năm 1550. Một người quen của gia đình Francesco<ref name="Z4"/> là [[Giorgio Vasari]] đã viết "Leonardo đồng ý vẽ cho Francesco del Giocondo, bức chân dung của Mona Lisa, vợ ông ấy".<ref name=Clark>{{chú thích tạp chí|author=Clark, Kenneth, dẫn lời một bản dịch của Vasari|title=Mona Lisa|journal=The Burlington Magazine|publisher=The Burlington Magazine Publications via JSTOR|volume=115|issue=840|url=http://links.jstor.org/sici?sici=0007-6287(197303)115%3A840%3C144%3AML%3E2.0.CO%3B2-Z|date= tháng 3 năm 1973|pages=144|issn=00076287|accessdate = ngày 5 tháng 10 năm 2007}}</ref>{{efn|Nguyên văn: "Prese Lionardo a fare per Francesco del Giocondo il ritratto di mona Lisa sua moglie".<ref>{{harvnb|Vasari|1879|p=39}}</ref>}} Bức chân dung có tên tiếng Ý (''La Gioconda'') và [[tiếng Pháp]] (''La Joconde'') đặt theo tên kết hôn cũng như biệt danh của Lisa—có nghĩa là "vui tươi" hay "người hạnh phúc".<ref name=Kemp>{{harvnb|Kemp|2006|p=261–262}}</ref>
 
Những nghiên cứu cho thấy cái tên Lisa được chỉ ít nhất cho 4 bức tranh khác<ref>{{chú thích tạp chí|author=Stites, Raymond S.|title=Mona Lisa--Monna Bella|url=http://links.jstor.org/sici?sici=1543-6314(193601)8%3A1%3C7%3AMLB%3E2.0.CO%3B2-5|journal=Parnassus|volume=8|issue=1|pages=7-10, 22-23|publisher=College Art Association via JSTOR|date=tháng 1 năm 1936|doi=10.2307/771197|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}}</ref><ref>{{harvnb|Littlefield|1914|p=525}}</ref><ref>{{harvnb|Wilson|2000|p=364–366}}</ref> và 10 người khác có cùng nhân dạng giống cô.<ref>{{chú thích báo|author=Debelle, Penelope|title=Behind that secret smile|url=http://www.theage.com.au/articles/2004/06/24/1088046208817.html|work=The Age|publisher=The Age Company|date=2004-06-25|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}}</ref><ref>{{chú thích báo|author=Johnston, Bruce|title= Riddle of Mona Lisa is finally solved: she was the mother of five|work=Telegraph.co.uk|publisher=Telegraph Media Group|url=http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2004/08/01/wmona01.xml&sSheet=/news/2004/08/01/ixworld.html|date=2004-01-08|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}}</ref><ref>{{chú thích báo|author=Nicholl, Charles|title=Mona Lisa: The History of the World's Most Famous Painting by Donald Sassoon: The myth of the Mona Lisa|work=Guardian Unlimited|publisher=London Review of Books via Guardian News and Media|url=http://books.guardian.co.uk/lrb/articles/0,6109,675653,00.html|date=2002-03-28|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}}</ref><ref name="news.bbc.co.uk">{{chú thích báo|author=Chaundy, Bob|title=Faces of the Week|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/5392000.stm|work=BBC News|publisher=BBC|date=2006-09-29|accessdate = ngày 5 tháng 10 năm 2007}}</ref> Vào cuối thế kỷ 20, bức tranh trở thành một biểu tượng toàn cầu, nó được sử dụng trong hơn 300 bức tranh khác và trong 2.000 quảng cáo, xuất hiện trung bình một lần một tuần trong các quảng cáo.<ref>{{harvnb|Sassoon|2001|p=16}}</ref> Năm 2005, một chuyên gia tại [[Đại học Heidelberg|Thư viện Đại học Heidelberg]] khám phá ra một ghi chú do Agostino Vespucci viết năm [[1503]] bên lề một cuốn sách trong tủ sách của thư viện, điều này củng cố những chứng cứ xác định người ngồi làm mẫu là Lisa.<ref name=subject>{{chúChú thích web|titletiêu đề=Mona Lisa – Heidelberger Fund klärt Identität (English: Mona Lisa – Heidelberger find clarifies identity)|languagengôn ngữ= tiếng Anh|url=http://www.ub.uni-heidelberg.de/Englisch/news/monalisa.html|publishernhà xuất bản=University Library Heidelberg|accessdatengày truy cập = ngày 15 tháng 1 năm 2008}}</ref> Người Pháp sở hữu bức ''Mona Lisa'' từ [[Cách mạng Pháp]].<ref>{{harvnb|Sassoon|2001|p=8}}</ref> Ngày nay, khoảng 6 triệu người đến tham quan bức tranh mỗi năm tại [[Bảo tàng Louvre]] ở [[Paris]], nơi bức tranh trở thành một phần của bộ sưu tập quốc gia Pháp.<ref name="news.bbc.co.uk"/><ref>{{chú thích báo|author=Canetti, Claudine|title=The world's most famous painting has the Louvre all aflutter|work=Actualité en France via French Ministry of Foreign and European Affairs (diplomatie.gouv.fr)|url=http://www.diplomatie.gouv.fr/en/france_159/discovering-france_2005/france-from-to-z_1978/culture_1979/museums_4412/the-world-most-famous-painting-has-the-louvre-all-aflutter_6824.html|accessdate = ngày 8 tháng 10 năm 2007}}</ref>
 
==Tham khảo==
Dòng 86:
== Liên kết ngoài ==
{{wikinews|:it:Studi rivelano che la Gioconda fu sepolta a Firenze|Studi rivelano che la Gioconda fu sepolta aline|:it:Le vite de' più eccellenti pittori, scultori e architettori (1550)/Lionardo da Vinci|Le vite de' più eccellenti pittori, scultori e architettori (1550)/Lionardo da Vinci}}
* {{chúChú thích web|titletiêu đề=Portrait of Lisa Gherardini, wife of Francesco del Giocondo|url=http://www.louvre.fr/llv/oeuvres/detail_notice.jsp?CONTENT%3C%3Ecnt_id=10134198673226503&CURRENT_LLV_NOTICE%3C%3Ecnt_id=10134198673226503&amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;amp;FOLDER%3C%3Efolder_id=9852723696500816&bmUID=1155229237450&bmLocale=en|publishernhà xuất bản=Musée du Louvre|accessdatengày truy cập=ngày 4 tháng 10 năm 2007}}
{{Kiểm soát tính nhất quán}}
{{Các chủ đề|Hội họa|Ý}}