Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cường quốc”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 23:
Các nhà khoa học chính trị chủ yếu chỉ rõ "quyền lực" là khả năng tác động của một số nước đối với các nước khác trong hệ thống quốc tế. Ảnh hưởng này có thể ép buộc, hấp dẫn, lôi kéo hợp tác, hoặc cạnh tranh. Cơ chế ảnh hưởng có thể bao gồm các mối đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tương tác kinh tế hoặc áp lực ngoại giao và trao đổi văn hóa.
Trong những trường hợp nhất định, các nước có thể gây ảnh hưởng toàn cầu hoặc tạo một khối liên minh trong đó họ chiếm ưu thế trong việc gây ảnh hưởng. Các ví dụ lịch sử bao gồm: [[Đại hội Viên]] 1815, hoặc Hội nghị Yalta, Hiệp ước Warsaw, Thế giới tự do và Phong trào Không liên kết. Các liên minh quân sự như [[NATO]] và [[Hiệp ước Warsaw]] là một cách khác thông qua đó ảnh hưởng được thực hiện. Tuy nhiên, lý thuyết "hiện thực" đã cố gắng duy trì sự cân bằng quyền lực từ việc phát triển các quan hệ ngoại giao có ý nghĩa có thể tạo ra quyền bá chủ khu vực. Chính sách đối ngoại của Anh như một ví dụ, họ thống trị châu Âu thông qua [[Đại hội Viên]] sau thất bại của Pháp. Họ tiếp tục hành động cân bằng với [[Đại hội Berlin năm 1878]], để xoa dịu Nga và Đức, tấn công Thổ Nhĩ Kỳ. Anh đã đứng về phía những nước chống kẻ xâm lược trên lục địa châu Âu - tức là Habsburg Áo, [[Đệ nhất Đế chế Pháp|Napoleonic Pháp]], [[Đế quốc Đức]], [[Đức Quốc xã]], được nhìn thấy rõ trong [[Chiến tranh thế giới I]] chống [[Liên minh Trung tâm]] và, trong [[Thế chiến thứ hai]] chống [[phe Trục]].
===Cường quốc tạo an ninh===
Dòng 47:
Năng lực sức mạnh là tiêu chí cơ bản của một nước được xem là cường quốc: <ref>{{Cite journal|last=Waltz|first=Kenneth N.|date=1993|title=The Emerging Structure of International Politics|url=http://www.ir.rochelleterman.com/sites/default/files/Waltz%201993.pdf|journal=International Security|volume=18|issue=2|pages=50|via=International Relations Exam Database|doi=10.2307/2539097|jstor=2539097}}</ref>
Nhà sử học người Pháp Jean-Baptiste Duroselle nói về cường quốc trong môi trường chính trị thế giới đa cực: "đại cường là khả năng duy trì độc lập của riêng mình chống lại bất kỳ quyền lực nào khác".<ref>contained on page 204 in: Kertesz and Fitsomons (eds) – ''Diplomacy in a Changing World'', University of Notre Dame Press (1960)</ref>
Dòng 66:
Trong bối cảnh địa chính trị hiện đại, một số thuật ngữ được sử dụng để mô tả các loại quyền hạn khác nhau, bao gồm:
'''[[Siêu cường]]''' (tiếng Anh: ''Super power''): Vào năm 1944, William TR Fox đã xác định siêu cường là "quyền hạn lớn sở hữu sức mạnh vượt trội gồm Đế quốc Anh, [[Liên Xô]] và [[Hoa Kỳ]].
'''[[Đại cường quốc]]''' (hay Đại cường) (tiếng Anh: ''Great power'') : Trong các đề cập lịch sử, là thuật ngữ chỉ quyền lực lớn liên quan đến các nước có khả năng ảnh hưởng mạnh mẽ về chính trị, văn hóa và kinh tế đối với các quốc gia xung quanh họ và trên toàn thế giới.<ref name="auto">{{cite journal|first=Ritchie|last=Ovendale|title=Reviews of Books: Power in Europe? Great Britain, France, Italy and Germany in a Postwar World, 1945-1950|journal=The English Historical Review|volume=103, number 406|date=January 1988|page=154|publisher=Oxford University Press|jstor=571588|issn=0013-8266|issue=406|doi=10.1093/ehr/CIII.CCCCVI.154}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.foreignaffairs.com/articles/61705/ben-w-heineman-jr-and-fritz-heimann/the-long-war-against-corruption|first1=Ben W.|last1=Heineman, Jr.|first2=Fritz|last2=Heimann|title=The Long War Against Corruption|date=May–June 2006|work=[[Foreign Affairs]]|publisher=[[Council on Foreign Relations]]|quote=Ben W. Heineman, Jr., and Fritz Heimann speak of Italy as a major country or 'player' along with Germany, France, Japan, and the United Kingdom.}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=X4xw8-Oj9usC&pg=PA157&lpg=PA157&dq=regional+power+italy+in+europe#PPP1,M1|title=Middle East and Europe: The Power Deficit|first=B. A.|last=Roberson|publisher=Taylor & Francis|year=1998|accessdate=2013-08-11|isbn=9780415140447}}</ref>
'''[[Trung cường quốc]]''' (hay Cường quốc tầm trung) (tiếng Anh: ''Middle power''): Một mô tả chủ quan về các trạng thái cấp hai có ảnh hưởng, đó có thể không được mô tả là các cường quốc lớn hay nhỏ. Trung cường có đủ sức mạnh và quyền lực để tự mình đứng vững mà không cần sự giúp đỡ của nước khác (đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh-quân sự) và dẫn đầu ngoại giao trong các vấn đề khu vực và toàn cầu.<ref name="Fels2017">{{cite book|author1=Fels, Enrico|title=Shifting Power in Asia-Pacific? The Rise of China, Sino-US Competition and Regional Middle Power Allegiance|url=https://www.springer.com/us/book/9783319456881|year=2017|publisher=Springer|isbn=978-3-319-45689-8|page=213|accessdate=2016-11-25}}</ref> Rõ ràng không phải tất cả các cường quốc trung bình đều có trạng thái ngang nhau; một số là thành viên của các diễn đàn như [[G20]] và đóng vai trò quan trọng trong [[Liên Hiệp Quốc]] và các tổ chức quốc tế khác như [[WTO]].
'''[[Tiểu quốc|Tiểu cường]]''' (hay Quyền hạn nhỏ) (tiếng Anh: ''Small power''): Hệ thống quốc tế phần lớn là các cường quốc nhỏ. Họ là những công cụ của các quyền hạn khác và đôi khi có thể bị chi phối; nhưng trong quan hệ quốc tế họ không thể bị bỏ qua.
== Các danh mục khác ==
| |||