|
}}
'''Falcon Heavy''' là một [[tên lửa đẩy siêu nặng]] có thể tái sử dụng tầngmột 1phần được thiết kế và sản xuất bởi [[SpaceX]]. Falcon Heavy (tên cũ là '''Falcon 9 Heavy''') là biến thể của tên lửa đẩy [[Falcon 9]] bao gồm một lõi tên lửa Falcon 9 được gia cố gắn với 2hai tầng táchmột chuyểncủa đổiFalcon từ9 tầngvới 1vai củatrò Falconlà 9tầng tách dạng mô-đun.<ref name=sxf9o20100508 />{{chú thíchFalcon báoHeavy |url=http://www.spacex.com/falcon9có |title=Falcontải 9trọng Overviewlớn |date=ngàynhất 8trong thángcác 5tên nămlửa 2010đẩy |publisher=SpaceXđang |deadurl=yesđược |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140805175724/http://www.spacex.com/falcon9thế |archivedate=ngàygiới 5sử thángdụng 8và nămđứng 2014}}</ref>thứ Điềutư nàytrong làmlịch tăngsử, trọngsau tải[[Saturn tối đaV]] của [[QuỹHoa đạoKì]] Tráivà Đấthai tầmtên thấp|quỹlửa đạođẩy tráicủa đất[[Liên tầmXô]] thấplà (LEO)Energia thuộc [[chương trình Buran]] lênvà 63.800 kg[[N1 (140.700 lbtên lửa),|N1]] so- vớinỗ 22.800 kglực (50.300 lb)đưa đốiphi vớihành lựcgia đẩynước đầynày đủlên Falcon[[Mặt 9Trăng]] thất bại.
[[SpaceX]] đã phóng thành công Falcon Heavy vào ngày 6 tháng 2 năm 2018, lúc 3:45 pm EST (20:45 UTC).<ref name=cbs-harwood/>. Kiện hàng thử nghiệm là chiếc [[Tesla Roadster]] của nhà sáng lập SpaceX - [[Elon Musk]].<ref name=bbc>{{cite news|title=Elon Musk's huge Falcon Heavy rocket set for launch|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-42950957|access-date=February 6, 2018|publisher=BBC|date=February 6, 2018}}</ref> Lần phóng tiếp theo dự kiến vào ngày 30 tháng 11 năm 2018.<ref name=pietrobon-military />
Falcon Heavy là loại tên lửa có công suất cao nhất thế giới hoạt động kể từ ngày 6 tháng 2 năm 2018, vượt qua tải trọng vật mang của [[Delta IV Heavy]] đến LEO bằng yếu tố hai. Falcon Heavy chỉ có thể vận chuyển khối lượng này khi không tái sử dụng tầng thứ nhất; khối lượng tối đa cho [[Quỹ đạo địa tĩnh|quỹ đạo chuyển tiếp địa tĩnh (GTO)]] với giai đoạn phục hồi đầu tiên và phía sau là 8.000 kg (17.637 lb), so với 5.500 kg (12.100 lb) cho một Falcon 9 có thể thu hồi <ref>{{Chú thích web |url=http://www.spacex.com/about/capabilities |tiêu đề=Capabilities|họ 1=|tên 1=|ngày tháng=|website=SpaceX |ngày truy cập =ngày 12 tháng 1 năm 2018 |dead-url=no |archive-url= |archive-date= }}</ref>. Falcon Heavy ban đầu được thiết kế để đưa con người vào vũ trụ, tới [[Mặt Trăng]] hoặc [[Sao Hỏa]], mặc dù vào ngày 5 tháng 2 năm 2018, không còn kế hoạch sử dụng Falcon Heavy cho phi hành đoàn và thay vào đó sẽ tập trung vào vận chuyển hàng hóa chẳng hạn như vệ tinh lớn <ref name="wsj">{{Chú thích web|họ 1=Pasztor|tên 1=Andy|tiêu đề=Elon Musk Says SpaceX’s New Falcon Heavy Rocket Unlikely to Carry Astronauts|url=https://www.wsj.com/articles/elon-musk-says-spacexs-new-falcon-heavy-rocket-unlikely-to-carry-astronauts-1517876582?mod=rss_Technology|nhà xuất bản=Wall Street Journal|ngày truy cập=ngày 6 tháng 2 năm 2018}}</ref> .
[[Tập tin:Falcon Heavy clearing the tower 11.jpg|nhỏ|180px|trái|Falcon Heavy rời giàn phóng ngày 6 tháng 2 năm 2018]]
Ban đầu Falcon Heavy được thiết kế để có thể đưa phi hành gia qua quỹ đạo Trái Đất tầm thấp (LEO), nhưng tính đến tháng 2 năm 2018 Musk không có ý định đăng kí giấy phép cho tên lửa chuyên chở phi hành gia của NASA.<ref name="wsj">{{cite news |last1=Pasztor|first1=Andy |title=Elon Musk Says SpaceX's New Falcon Heavy Rocket Unlikely to Carry Astronauts |url=https://www.wsj.com/articles/elon-musk-says-spacexs-new-falcon-heavy-rocket-unlikely-to-carry-astronauts-1517876582?mod=rss_Technology |work=The Wall Street Journal |access-date=February 6, 2018}}</ref> Falcon Heavy và Falcon 9 trong tương lai sẽ được thay thế bởi tên lửa [[BFR]] (Big Falcon Rocket - Tên lửa đại bàng lớn) đầu những năm 2020. <ref name="sn20170929">{{cite news | author=Jeff Foust | url=http://spacenews.com/musk-unveils-revised-version-of-giant-interplanetary-launch-system/ | title=Musk unveils revised version of giant interplanetary launch system | work=[[SpaceNews]] | date=29 September 2017 | accessdate=3 May 2018}}</ref>
SpaceX đã phóng thành công Falcon Heavy vào ngày 6 tháng 2 năm 2018, lúc 3:45 pm EST (20:45 UTC)<ref name=SFinsider_sch/><ref>[https://www.cbsnews.com/news/watch-live-falcon-heavy-launch-spacex-online-stream-live-updates/ "SpaceX Falcon Heavy launch successful"]. [[CBS News]]. ngày 6 tháng 2 năm 2018.</ref><ref name="spaceflightinsider.com">{{Chú thích web|url=http://www.spaceflightinsider.com/launch-schedule/?vehicle=Falcon|tiêu đề=Launch Calendar - SpaceFlight Insider|website=www.spaceflightinsider.com|ngày truy cập=ngày 6 tháng 2 năm 2018}}</ref><ref name="orlando-20160206">{{chú thích báo |last1=Brinkmann & Santana |title=SpaceX Falcon Heavy launch live coverage: Liftoff successful |url=http://www.orlandosentinel.com/news/space/os-bz-falcon-heavy-spacex-launch-tuesday-20180206-story.html |accessdate=ngày 6 tháng 2 năm 2018 |work=OrlandoSentinel.com}}</ref>. Vật được mang trên chuyến bay đầu tiên là chiếc xe [[Tesla Roadster của Elon Musk]], người sáng lập SpaceX, ngồi trên xe là Starman, hình nộm mặc bộ quần áo phi hành gia.
==Lịch sử phát triển==
===Phát triển===
===Kinh phí===
===Thử nghiệm===
===Chuyến bay đầu tiên===
==Thiết kế==
==Khả năng==
Sau khi rời bệ phóng khoảng 2,5 phút, hai động cơ đẩy của tên lửa tách ra và SpaceX đã điều khiển bộ đôi này đáp xuống Trái Đất thành công, lần đầu tiên trong lịch sử ngành hàng không vũ trụ. Phần động cơ đẩy ở giữa thực hiện hạ cánh trên tàu thất bại và rơi xuống biển, nguyên nhân do 2 trong 3 động cơ khi hạ cánh không hoạt động.<ref>{{chú thích báo |url=https://www.theverge.com/2018/2/6/16971200/spacex-falcon-heavy-launch-success-roadster-orbit-elon-musk |title=SpaceX successfully launches the world's most powerful rocket |work=The Verge|accessdate = ngày 6 tháng 2 năm 2018}}</ref>
Xe Roadster là chiếc xe thương mại đầu tiên được đưa vào không gian.<ref>{{chú thích báo |url=https://futurism.com/experts-elon-musk-roadster/ |title=The First Car in Space |date=ngày 30 tháng 12 năm 2017 |accessdate=ngày 14 tháng 1 năm 2018}}</ref> Ba [[Lunar Roving Vehicle|Moon buggies]] đã được đưa vào không gian trên [[Apollo 15]], [[Apollo 16|16]], và [[Apollo 17|17]] trong thập niên 1970 và ba chiếc xe đã được để lại trên Mặt Trăng.<ref>{{Chú thích web |url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/lunar/apollo_lrv.html |tiêu đề=The Apollo Lunar Roving Vehicle |nhà xuất bản=[[NASA]] |ngày tháng=ngày 15 tháng 11 năm 2005 <!-- "last updated" date at the bottom of the page --> |ngày truy cập=ngày 16 tháng 5 năm 2010}}</ref>
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
<ref name=sxf9o20100508>
{{chú thích báo
|url=http://www.spacex.com/falcon9
|title=Falcon 9 Overview
|date=ngày 8 tháng 5 năm 2010
|publisher=SpaceX
|deadurl=yes
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140805175724/http://www.spacex.com/falcon9
|archivedate=ngày 5 tháng 8 năm 2014
}}
</ref>
<ref name=cbs-harwood>
{{cite news
|first=William
|last=Harwood
|title=SpaceX Falcon Heavy launch puts on spectacular show in maiden flight
|publisher=[[CBS News]]
|url=https://www.cbsnews.com/news/spacex-falcon-heavy-launch-spectacular-maiden-flight/
|date=6 February 2018
|access-date=6 February 2018
}}
</ref>
<ref name=pietrobon-military>
{{cite web
|title=United States Military Manifest
|url=http://www.sworld.com.au/steven/space/usmil-man.txt
|first=Steven
|last=Pietrobon
|date=9 August 2018
|access-date=13 August 2018
}}
</ref>
== Liên kết ngoài ==
* [http://spacex.com/falcon-heavy Falcon Heavy official page]
* [http://www.bbc.com/vietnamese/media-42972049 Tên lửa Falcon Heavy của Elon Musk phóng thành công] [[BBC]] 7 tháng 2 2018
* [http://vnreview.vn/tin-tuc-khoa-hoc-cong-nghe/-/view_content/content/2405638/nhung-con-so-biet-noi-sau-vu-phong-ten-lua-falcon-heavy-rocket-thanh-cong Những con số biết nói sau vụ phóng tên lửa Falcon Heavy Rocket thành công] Tiến Thanh Chuyên trang Công nghệ của tạp chí điện tử Diễn Đàn Đầu Tư. Thứ Bẩy, ngày 10/02/2018 19:40 GMT +7
{{SpaceX}}
{{Falcon rocket launches}}
{{Reusable launch systems}}
{{ELVs}}
{{US launch systems}}
{{sơ khai}}
<!-- [[en:Falcon Heavy]]
| 